کتاب الکترونیک
کتاب الکترونیکی یا ای بوک (به انگلیسی: E-book) کتابهایی هستند که به شکل پرونده‌های دیجیتال تولید و خوانده می‌شوند. کتابهای الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن و تصویر، فیلم، صوت و پویانمایی را نیز شامل شوند. ایبوک‌ها توسط نمایشگر رایانه یا سایر وسایل الکترونیکی خوانده می‌شوند. اگرچه گاهی ایبوک را به عنوان «نسخه الکترونیکی یک کتاب چاپی» تعریف می‌کنند اما بسیاری از ایبوک‌ها قبلاً چاپ نشده‌اند. تولید و فروش تجاری ایبوک‌ها برای کتابخوان الکترونیک است. با این وجود از ابزارهای دیگری نیز برای خواندن ایبوک‌ها استفاده می‌شود مثل رایانه رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن هوشمند.
در دهه ۲۰۰۰ روند به این صورت پیش رفت که فروش ایبوک از طریق اینترنت افزایش یابد و در این سال‌ها مشتری‌ها از طریق تجارت الکترونیک در وبگاه‌ها اقدام به خرید کتابهای چاپی و الکترونیکی می‌کردند.
دلیل اصلی اینکه مردم آنلاین اقدام به خرید ایبوک کردند احتمالاً قیمت پایین و راحتی بیشتر و انتخاب عنوان‌های زیاد بود.
اصطلاح‌شناسی
به ایبوک یا کتاب الکترونیکی، کتاب دیجیتالی نیز گفته می‌شود. به ابزارهایی که اختصاصاً برای خواندن ایبوک استفاده می‌شود کتابخوان گفته می‌شود. ایبوک برگرفته از کلمه e نماد اینترنت و بوک به معنی کتاب است.
تاریخچه
بر روی مخترع اولین ایبوک توافق وجود ندارد ولی عده‌ای یک معلم اسپانیایی به نام آنجلا رویز روابلس را مخترع اولین ایبوک می‌دانند.
ریدی‌ها
در دهه ۱۹۳۰ باب براون پس از اینکه یک فیلم صامت تماشا کرده بود ایده نشان دادن محتوای کتاب‌ها روی یک صفحه بزرگ به ذهنش رسید.
پروژه گوتنبرگ
در سال ۱۹۷۱ میلادی، جنبشی تحت عنوان پروژهٔ گوتنبرگ با هدف تبدیل کتابهای کاغذی به کتابهای الکترونیکی پایه‌گذاری شد. اکنون با تلاش داوطلبان این جنبش، هزاران کتاب که پیش از این در کتابخانه‌های خصوصی قرار داشتند در بافت رقومی در دسترس همگان قرار دارند.
فرمت‌ها
بافت‌های مختلف ایبوک مانند ای‌پاب، HTML ،Word، پی‌دی‌اف و حتی پرونده‌های اجرایی. این پدیده می‌تواند نظام آموزش و اطّلاع‌رسانی را دگرگون کند.
ابزار خواندن
برای خواندن کتابهای الکترونیک وسیله‌های همراه زیادی در بازار است از جمله آمازون کیندل. با وجود انواع و قیمت‌های مختلف این ابزار در بازار، استفاده از آن هنوز در جامعه فراگیر نشده‌است. بسیاری معتقدند خواندن کتاب کاغذی لذت بخش‌تر است. تکنولوژی جوهر الکترونیکی (به انگلیسی: E-Ink) کمک زیادی به امکان مطالعه بلند مدت با کتاب‌خوان‌های دیجیتال کرد.
کتاب الکترونیک در بازار
اسپانیا
Carrenho تخمین می‌زند در سال ۲۰۱۵ سهم ایبوک در بازار اسپانیا ۱۵ درصد است.
ایران
«کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران» یک کتابخانه مجازی است که با مدیریت مصطفی رحماندوست اداره می‌شود. برخی نویسندگان نام‌آشنا مانند هوشنگ مرادی کرمانی پذیرفته‌اند کتابشان را در این کتابخانه مجازی در اختیار مخاطبان قرار دهند. مرادی کرمانی معتقد است انتشار الکترونیکی کتاب تأثیر بسیاری بر فروش کتاب در بازار ندارد و می‌گوید: «به یقین می‌توانم بگویم با وجود دو کتابی که از من در فضای مجازی منتشر شد، فروش کتاب‌هایم در بازار افت نکرد.»
فیدیبو به عنوان اولین سامانه تولید و پخش کتاب الکترونیک در اسفند ۱۳۹۲ در این حوزه آغاز به فعالیت نمود. همچنین فروشگاه کتاب الکترونیک طاقچه نیز نسخهٔ الکترونیک کتاب‌ها، مجلات و روزنامه‌های فارسی را بر روی تلفن‌های هوشمند در دسترس قرار داده‌است.
جستارهای وابسته
- کتاب
- نشریه الکترونیکی
- ویکی‌کتاب
- کتابخانه دیجیتال
- فهرست پروژه‌های کتابخانه دیجیتال
- کتاب آنلاین
- تک و لاتک
- تبلت
منابع
- ↑ Gardiner, Eileen and Ronald G. Musto. "The Electronic Book." In Suarez, Michael Felix, and H. R. Woudhuysen. The Oxford Companion to the Book. Oxford: Oxford University Press, 2010, p. 164.
- ↑ Bhardwaj, Deepika (2015). "Do e-books really threaten the future of print?". newspaper. Archived from the original on May 17, 2016. Retrieved May 6, 2016.
- ↑ انتشار الکترونیک کتاب، درست یا نادرست؟