کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری
کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری، که معمولاً به اختصار کنوانسیون برن شناخته میشود، یک معاهده بینالمللی در خصوص حق تکثیر و حق مؤلف است که اولین بار در شهر برن در سوئیس در سپتامبر سال ۱۸۸۶ (شهریور ۱۲۶۵ شمسی) تصویب شد.
نام بلند:
| |
---|---|
کشورهای امضاکننده (رنگ آبی) سال ۲۰۱۲ | |
تاریخ امضا | ۹ سپتامبر ۱۸۸۶ |
مکان امضا | برن, سوییس |
تاریخ اجرا | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
شرط اجرا | ۳ ماه پس از مبادله تصویبنامه |
گروهها | ۱۷۲ |
ضامن | مدیر کل سازمان مالکیت معنوی جهانی |
زبانها | امضا شده به زبان فرانسه و انگلیسی ترجمه رسمی به عربی، آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی و پرتغالی |
![]() |
مفاد
کنوانسیون برن کشورهای امضاکننده را (که در متن معاهده به نام «کشورهای عضو اتحادیه» شناخته شدهاند) ملزم میکند که آثار پدیدآورندگان سایر کشورهای امضاکننده را همچون آثار پدیدآورندگان تبعه خود مورد حمایت کپیرایت قرار دهد. این پدیدآورنده کسی است که دارای تابعیت یکی از کشورهای عضو میباشد و اگر دارای چنین تابعیتی نیست، اثر خود را برای نخستین بار در یکی از کشورهای عضو اتحادیه منتشر میکند یا اقامتگاه وی در یکی از کشورهای عضو اتحادیه است. به عنوان مثال، قانون کپیرایت فرانسه در مورد هر اثری که حمایت کپیرایت برای آن از دادگاههای فرانسه درخواست شود، بدون توجه به اینکه آن اثر ابتدائاً در کجا پدید آمدهاست، مادام که پدیدآورندهٔ اثر، تبعه یا مقیم یکی از کشورهای عضو است، لازمالاجراست.
علاوه بر ایجاد یک نظام رفتار مشابه که کپیرایت را در میان کشورهای امضاکننده، بینالمللی ساخت، این کنوانسیون همچنین اعضا خود را ملزم میدارد که حداقل استانداردهایی را در قوانین کپیرایت خود وارد سازند. این استانداردها در مواد یک تا ۲۰ کنوانسیون برن مقرر شدهاند.
مطابق با کنوانسیون برن، حمایت کپیرایت خودبهخود باید فراهم آید و هیچ لزومی به ثبت رسمی آثار در کشورهای دیگر برای به برقراری این حمایت نیست. البته در مورد ایالات متحده آمریکا میتوان، این نکته را بیان کرد که هنگامی که این کشور در سال ۱۹۸۸ به معاهده پیوست، قوانین خود را -راجع به خسارت قانونی و هزینه وکیل دادگستری، که تنها در صورت ثبت رسمی کپیرایت اثر ممکن بود مطالبه شود و مورد رأی قرار گیرد- تغییر نداد.
حق تکثیر
قرارداد برن مقرر میدارد که کلیه آثار به غیر از آثار عکاسی و کارهای سینمایی از مدت حمایت حداقل ۵۰ سال بعد از مرگ پدیدآورنده برخوردار است، البته کشورهای امضاکننده امکان این را دارند که مدتهای حمایت طولانیتری را بهموجب قوانین ملّی خود مقرر دارند. کاری که به عنوان مثال اتحادیه اروپا با مصوبه هدایتی سال ۱۹۹۳ خود تحت عنوان «مصوبه در خصوص هماهنگسازی مدت زمان حمایت کپیرایت» صورت داد. در خصوص کارهای عکاسی، معاهده مدت حمایت را حداقل تا ۲۵ سال پس از سالی که کار عکاسی پدید آمدهاست، و در مورد کارهای سینمایی، مدت حمایت را حداقل تا ۵۰ سال پس از سالی که اثر برای اولبار به نمایش درآمده یا در صورتیکه آن کار ظرف مدت ۵۰ سال بعد از پدید آمدن به نمایش در نیامده، تا ۵۰ سال پس از سالی که اثر پدید آمدهاست، مقرر داشتهاست. کشورهایی که به صورتهای بازبینی شده قدیمیتر کنوانسیون پیوستهاند، این امکان را دارند که مدت حمایت خود را در قوانین ملّیشان باقی گذارند و برای برخی از انواع آثار (از جمله افزارهای حمل صدا یا فیلم) مدت حمایت کمتری مقرر دارند.
اگرچه در کنوانسیون برن مقرر شده که قانون کپیرایت کشوری لازمالاجراست که حمایت از اثر در آن مورد درخواست است، لیکن ماده ۷ بند ۸ این معاهده بیان میدارد: «مگر درصورتیکه قانون ملّی آن کشور خلاف این را مقرر دارد، مدت حمایت از یک اثر در آن کشور نباید از مدت حمایت از آن در کشور خاستگاه طولانیتر باشد». این قاعده بهنام «قاعده مدت کوتاهتر» شناخته میشود و برخی کشورها آن را نپذیرفتهاند.
کنوانسیون برن به کشورهای امضاکننده این امکان را میدهد که «استفاده منصفانه» از آثار حمایتشده دیگران را اجازه دهند؛ و تعیین مصادیق و شرایط این استفاده مجاز را بر عهده قوانین ملّی خود کشورها باقی میگذارد. استفاده مجاز در حقوق انگلیس به نام fair dealing و در حقوق آمریکا به نام fair use شناخته میشود.
کشورهای عضو
از ۱۸۸۷ میلادی تاکنون ۱۶۵ کشور به عضویت این کنوانسیون درآمدهاند ولی کشورهای اوگاندا، ایران، بوروندی، پاپوآ گینهنو، پالائو، تووالو، تیمور شرقی، جزایر سلیمان، جزایر مارشال، سائوتومه و پرینسیپ، سن مارینو، سومالی، سیرالئون، سیشل، عراق، کامبوج، کیریباتی، مالدیو، موزامبیک، میانمار، نائورو، و وانواتو هنوز به عضویت در نیامدهاند.
نام کشور | تاریخ عضویت |
---|---|
![]() | ۱۰ ژوئن ۱۹۶۷ |
![]() | ۳ اکتبر ۱۹۲۸ |
![]() | ۶ مارس ۱۹۹۴ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۱۷ مارس ۲۰۰۰ |
![]() | ۲ ژوئن ۲۰۰۴ |
![]() | ۱ اکتبر ۱۹۲۰ |
![]() | ۲۸ ژوئیه ۱۹۹۹ |
![]() | ۱۹ اکتبر ۲۰۰۰ |
![]() | ۱۰ ژوئیه ۱۹۶۷ |
![]() | ۱۹ آوریل ۲۰۰۵ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۱۴ آوریل ۱۹۲۸ |
![]() | ۲۶ اکتبر ۱۹۹۴ |
![]() | ۲۴ مارس ۱۹۵۰ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۹۳ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۱۹۳۰ |
![]() | ۲ ژوئن ۲۰۱۸ |
![]() | ۹ اکتبر ۱۹۹۱ |
![]() | ۱۹ آوریل ۱۹۹۸ |
![]() | ۱۹ فوریه ۱۹۹۴ |
![]() | ۱۴ ژوئیه ۲۰۰۴ |
![]() | ۵ سپتامبر ۱۹۹۷ |
![]() | ۲۵ اکتبر ۱۹۹۵ |
![]() | ۷ اکتبر ۲۰۰۳ |
![]() | ۱ مارس ۱۹۸۹ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۵ اکتبر ۱۹۲۷ |
![]() | ۷ سپتامبر ۱۹۴۷ |
![]() | ۳۰ ژوئیه ۱۹۸۳ |
![]() | ۱۰ ژوئیه ۱۹۷۳ |
![]() | ۲ مارس ۱۹۹۷ |
![]() | ۹ فوریه ۱۹۲۲ |
![]() | ۳۰ اوت ۲۰۰۶ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۱۲ دسامبر ۱۹۹۷ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۹۲۱ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۲۰۰۰ |
![]() | ۴ مه ۱۹۹۹ |
![]() | ۳ ژانویه ۱۹۶۱ |
![]() | ۱۵ آوریل ۱۹۹۸ |
![]() | ۱۹ اوت ۱۹۶۳ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۱۹۳۰ |
![]() | ۴ نوامبر ۱۹۹۳ |
![]() | ۲۵ نوامبر ۲۰۰۴ |
![]() | ۲ ژانویه ۱۹۹۲ |
![]() | ۵ ژوئیه ۱۹۴۸ |
![]() | ۸ ژوئن ۱۹۹۶ |
![]() | ۲۹ مارس ۱۹۱۱ |
![]() | ۲۰ اوت ۱۹۸۸ |
![]() | ۹ مارس ۲۰۰۰ |
![]() | ۲۵ ژوئیه ۱۹۹۴ |
![]() | ۱۷ ژوئیه ۱۹۳۱ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۵۲ |
![]() | ۱۶ اوت ۱۹۸۸ |
![]() | ۳۰ آوریل ۱۹۷۵ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۱۴ ژوئن ۲۰۰۱ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۹۴ |
![]() | ۴ ژوئن ۱۹۹۹ |
![]() | ۳ سپتامبر ۱۹۷۷ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۹۳ |
![]() | ۱۵ اکتبر ۱۹۹۲ |
![]() | ۸ اکتبر ۱۹۶۳ |
![]() | ۲۴ دسامبر ۱۹۹۷ |
![]() | ۸ مه ۱۹۶۲ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۱۹۳۰ |
![]() | ۱۳ مه ۲۰۰۲ |
![]() | ۲۵ نوامبر ۱۹۷۱ |
![]() | ۱ ژوئیه ۱۹۰۳ |
![]() | ۷ اوت ۱۹۹۹ |
![]() | ۱ مارس ۱۹۸۴ |
![]() | ۱۳ مارس ۱۹۹۵ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۲۷ |
![]() | ۲ ژانویه ۱۹۹۲ |
![]() | ۱۸ آوریل ۱۹۸۰ |
![]() | ۱۵ ژوئیه ۱۸۹۹ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۶۲ |
![]() | ۲۱ ژوئیه ۲۰۰۶ |
![]() | ۲۰ ژوئیه ۱۹۵۹ |
![]() | ۹ آوریل ۱۹۹۵ |
![]() | ۲۴ اوت ۱۹۹۳ |
![]() | ۲۹ اوت ۱۹۹۵ |
![]() | ۲۱ دسامبر ۱۹۹۸ |
![]() | ۲۵ اوت ۱۹۶۲ |
![]() | ۱۴ دسامبر ۱۹۹۸ |
![]() | ۱ اوت ۱۹۰۴ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۲۸ دسامبر ۲۰۰۰ |
![]() | ۲۳ فوریه ۱۹۷۷ |
![]() | ۱۱ ژوئن ۲۰۰۴ |
![]() | ۵ ژوئن ۱۹۷۰ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۱۹۳۰ |
![]() | ۱۱ مارس ۲۰۰۴ |
![]() | ۱۴ ژوئیه ۱۹۹۹ |
![]() | ۱۱ اکتبر ۱۹۹۱ |
![]() | ۵ دسامبر ۱۸۸۷ |
![]() | ۱ آوریل ۱۹۲۸ |
![]() | ۱ دسامبر ۱۹۷۱ |
![]() | ۱ اوت ۱۹۵۱ |
![]() | ۲۴ فوریه ۱۹۶۴ |
![]() | ۸ ژوئیه ۱۹۹۹ |
![]() | ۱۲ آوریل ۱۹۹۹ |
![]() | ۵ ژوئیه ۲۰۰۰ |
![]() | ۱۰ ژوئن ۱۹۷۸ |
![]() | ۲۱ سپتامبر ۱۹۶۴ |
![]() | ۱۰ آوریل ۱۹۲۸ |
![]() | ۱۷ ژوئن ۱۹۳۰ |
![]() | ۲۱ اوت ۱۹۹۶ |
![]() | ۲۸ آوریل ۲۰۰۳ |
![]() | ۷ مارس ۱۹۸۸ |
![]() | ۱۱ ژوئن ۱۹۹۳ |
![]() | ۲۰ فوریه ۱۹۹۷ |
![]() | ۷ ژوئیه ۱۹۹۷ |
![]() | ۲۶ مارس ۱۹۶۲ |
![]() | ۷ مارس ۱۹۹۳ |
![]() | ۱۶ مه ۱۹۹۵ |
![]() | ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۸ |
![]() | ۲۸ ژوئیه ۱۹۹۷ |
![]() | ۲۵ اکتبر ۱۹۹۴ |
![]() | ۲۰ نوامبر ۱۹۸۰ |
![]() | ۲۶ ژوئن ۱۹۹۷ |
![]() | ۲۲ ژوئیه ۱۹۹۱ |
![]() | ۱۴ مارس ۲۰۱۲ |
![]() | ۳۰ سپتامبر ۱۹۴۷ |
![]() | ۱۱ اوت ۱۹۹۵ |
![]() | ۲۸ سپتامبر ۱۹۸۹ |
![]() | ۲۰ ژوئن ۱۸۸۸ |
![]() | ۲۸ ژانویه ۱۹۲۰ |
![]() | ۸ مارس ۱۹۸۹ |
![]() | ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۶ |
![]() | ۱۴ دسامبر ۱۹۹۴ |
![]() | ۳۰ ژوئیه ۱۹۳۱ |
![]() | ۱ ژانویه ۱۹۶۶ |
![]() | ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹ |
![]() | ۱۲ اکتبر ۱۹۹۱ |
![]() | ۲۱ سپتامبر ۱۹۶۴ |
![]() | ۱ اکتبر ۱۹۹۰ |
![]() | ۱۹ مارس ۱۹۶۲ |
![]() | ۱۴ فوریه ۱۹۲۲ |
![]() | ۱۷ آوریل ۲۰۰۵ |
![]() | ۱۶ ژوئن ۱۹۱۷ |
![]() | ۷ ژوئن ۱۹۷۷ |
![]() | ۱۲ مارس ۱۹۹۸ |
![]() | ۱۱ ژوئن ۱۹۶۷ |
![]() | ۶ فوریه ۱۹۷۳ |
![]() | ۱۰ مه ۱۹۸۹ |
![]() | ۲ نوامبر ۱۹۹۵ |
![]() | ۳۰ مه ۱۹۸۹ |
![]() | ۳ ژوئن ۲۰۰۶ |
![]() | ۲۱ مارس ۱۹۹۰ |
![]() | ۱۱ ژانویه ۲۰۰۶ |
![]() | ۱۳ آوریل ۱۸۹۶ |
![]() | ۲ مه ۱۹۶۲ |
![]() | ۱۴ سپتامبر ۱۹۹۳ |
![]() | ۲۳ اوت ۲۰۰۰ |
![]() | ۲۴ آوریل ۱۹۲۸ |
![]() | ۱۲ سپتامبر ۱۹۳۵ |
![]() | ۳۰ دسامبر ۱۹۸۲ |
![]() | ۲۶ اکتبر ۲۰۰۴ |
![]() | ۱۱ ژانویه ۱۹۹۶ |
![]() | ۱ نوامبر ۱۹۱۲ |
![]() | ۱ آوریل ۱۹۲۸ |
![]() | ۲۵ ژانویه ۱۹۹۰ |
![]() | ۱ ژوئیه ۱۹۹۷ |
![]() | ۱۴ ژوئیه ۲۰۰۸ |
![]() | ۹ نوامبر ۱۹۲۰ |
وضعیت ایران
ایران در کنوانسیون برن عضویت ندارد. موافقان پیوستن ایران به این کنوانسیون، آن را مقدمهای برای پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی و بهرهمندی از منافع آن معرفی میکنند، زیرا مطابق موافقتنامهٔ تریپس که از ملزومات پیوستن به سازمان تجارت جهانی است، کشورهای عضو ملزم میشوند بخشهایی از اصول کنوانسیون برن که در مادهٔ ۹ موافقتنامهٔ تریپس منعکس شدهاست را رعایت کنند. در مقابل مخالفان معتقدند ایران بیش از آنکه تولیدکننده علم، فرهنگ و محصولات این حوزه باشد، مصرفکننده است، و پیوستن ایران به این کنوانسیون هزینههای بسیار زیادی را به دولت و مردم تحمیل خواهد کرد و توسعهٔ علمی و فرهنگی را دچار مشکل مینماید.
جستارهای وابسته
منابع
- "Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works" (pdf) (به انگلیسی). January 13, 2013. Retrieved January 16, 2012.
- ↑ «Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works». بایگانیشده از اصلی در ۱ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۱.
- ↑ ماده ۱ کنوانسیون برن
- ↑ ماده ۳ کنواسیون برن
- ↑ ماده ۵ کنوانسیون برن، بند ۲
- ↑ ماده ۷ معاهده برن
- ↑ Rule of the shorter term
- ↑ ویکیپدیای انگلیسی
- ↑ منوچهر توسلی نائینی، شهین جعفری (تابستان ۱۳۹۲). «کنوانسیون برن 1886و مزایای الحاق ایران به آن». بانک اطلاعات نشریات کشور به نقل از فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 1 (پیاپی 17).
- ↑ «یک زندان هفتاد و چند میلیونی در محدوده ایران بسازید!». تابناک. ۹ دی ۱۳۹۲.