حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
لینک کوتاه

تحف‌العقول

تُحَفُ العُقول نوشته ابومحمد حسن حرانی یا حلبی، معروف به ابن شعبه حرانی از علمای بزرگ قرن ۴ ه.ق. از کتاب‌های مشهور در حکمت‌ها و موعظه‌ها از امامان شیعه است.

تُحَفُ العُقول
نویسنده(ها)ابن شعبه حرانی
موضوع(ها)موعظه
شیعه
تحف‌العقول
درگاه تشیع
عقاید
فروعنماز • روزه • خمس • زکات • حج • جهاد • امر به معروف • نهی از منکر • تولی • تبری
عقاید برجستهمهدویت: غیبت (غیبت صغرا، غیبت کبرا)، انتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • مرجعیت، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی
شخصیت‌ها
چهارده معصوممحمد • علی • فاطمه • حسن • حسین • سجاد • باقر • صادق • کاظم • رضا • جواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه محترم نزد شیعهمردان: سلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابی‌طالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابن‌عباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • هانی بن عروه • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه
زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه
رجال و علماکشته‌شدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید
مکان‌های متبرک
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیت‌المقدس و مسجدالاقصی • نجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا
دمشق و زینبیه • قم و حرم فاطمه معصومه • شیراز و شاه‌چراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرف • ری و حرم شاه عبدالعظیم • امامزاده جعفر
مسجد • امامزاده • حسینیه
روزهای مقدس
عید فطر • عید قربان (عید اضحی) • عید غدیر خم • محرّم (سوگواری محرم)، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهله • رویداد غدیر خم • سقیفه بنی‌ساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • قتل عثمان • جنگ جمل • نبرد صفین • نبرد نهروان • واقعه کربلا • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر •
کتاب‌ها
قرآن • نهج‌البلاغه • صحیفه سجادیه
کتب اربعه: الاستبصار • اصول کافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه
مصحف فاطمه • مصحف علی • رساله حقوق • اسرار آل محمد
وسائل‌الشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیح‌الجنان
تفسیر مجمع‌البیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه
شاخه‌ها
دوازده‌امامی (اثنی‌عشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن) • سنت (روایات پیامبر و ائمه) • عقل • اجماع

فهرست

  • ۱ محتوا و شیوه
  • ۲ نظر بزرگان
  • ۳ منابع
  • ۴ پیوند به بیرون

محتوا و شیوه

این کتاب، با حجم کم مطالب سودمندی از آداب و سنن، نصایح، موعظه‌ها، کلمات قصار، پند و اندرز و سفارش‌های پیامبر اسلام و اهل بیتش دارد. در این کتاب، گزیده‌هایی از سخنان و روایات از پیامبر اسلام تا امام یازدهم شیعه در زمینه‌های گوناگون اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی و فقهی و… جمع آوری شده‌است.

مؤلف در مقدمه کتاب، بعد از اینکه انگیزه تألیف و شیوه کار خود را می‌گوید، می‌نویسد که:

من سندها را نیاوردم تا حجم کتاب بزرگ نشود و رعایت اختصار کردم، هرچند که بیشتر این احادیث را به طور سماع گرفته‌ام و چون بیشتر آنها آداب و حکمت‌هایی است که خود، گواه درستی و صحت انتساب است... لذا ارزش علمی کتاب، کم نشده‌است.

این اثر، یکی از منابع و مأخذ کتاب‌های مهمی چون بحارالانوار، وسائل الشیعه و... می‌باشد.

نظر بزرگان

شیخ مرتضی انصاری، در اول کتاب مکاسب خود، حدیث مبسوطی را که اساس بسیاری از احکام معاملات است، از همین کتاب (تحف العقول) روایت کرده‌است.

همچنین علامه مجلسی، در فصل دوم از مقدمه بحارالانوار گوید: «به یک نسخه قدیمی از کتاب تحف العقول برخوردم، نظم این کتاب، دلالت به رفعت شأن مؤلفش دارد و مواعظ و اصول معلومی در کتاب است که نیاز به سند ندارد».

منابع

  • «کتاب تحف العقول». دائرةالمعارف طهور.

پیوند به بیرون

  • نسخه آنلاین ۱ (عربی)
  • نسخه آنلاین ۲(عربی)
آخرین نظرات
  • نماز
  • روزه
  • خمس
  • نماز
  • خمس
  • خمس
  • ابن‌شعبه حرانی
  • روزه
  • ابن شعبه حرانی
  • خمس
  • روزه
  • امام
  • ابن شعبه حرانی
  • نماز
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.