ویکی‌شیعه

دانشنامه‌های آزاد آنلاین یا ویکی‌ها؛ از اولین منابع جستجو در فضای اینترنت هستند که مخاطبان بسیاری را به خود جلب کرده‌اند. بر اساس آمارها، ۸۶ درصد از مخاطبان اینترنتی، برای تحقیق در یک موضوع به ویکی‌ها و عموماً ویکی‌پدیا مراجعه می‌کنند در حالی که تنها ۱ درصد از مخاطبان به سایت‌های کتابخانه‌ای مراجعه خواهند کرد. در این میان وجود ویکی-کتابخانه‌ها با مزیت‌های بیشتری نسبت به ویکی‌ها، مورد توجه بیشتری قرار گرفته‌اند که در نوع خود مشکلات و دشواری‌هایی را به همراه دارد.

ویکی‌شیعه یکی از دانشنامه‌های اینترنتی است که شباهت بسیاری به ویکی‌پدیا دارد و هدف از تأسیس آن بیان و توضیح تمام مفاهیم و مسائل دخیل در شناخت تشیع است. این سایت از خردادماه سال ۱۳۹۲ شمسی شروع به کار کرده‌است. این دانشنامه به صورت رسمی با نام دانشنامه مجازی اهل بیت علیهم السلام یا همان ویکی شیعه در صبح روز یکم تیر ۱۳۹۳ توسط حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت رونمایی و آغاز به کار کرد. این مراسم افتتاح در نخستین کنگره بین‌المللی سبط النبی صورت گرفت. این سایت در بدو افتتاح به شش زبان فارسی، عربی، انگلیسی، اردو، ترکی و اسپانیایی مطالبی را ارائه می‌داد. در بهمن ۱۳۹۶ بخش روسی این سایت نیز رونمایی شد.

موضوعات این دانشنامه شامل عقاید، افراد، علوم اسلامی چون کلام، فقه، اصول، کتاب‌ها، اماکن، حوادث، مراسم، مناسک، فرقه‌ها، تاریخ تشیع و هر مفهومی مرتبط با تشیع است. بر اساس آنچه از قوانین حاکم بر این ویکی گزارش شده‌است، در این دانشنامه از ارائه نظرات شخصی و نظریات جدید اثبات نشده، پرهیز می‌شود و قضاوت در خصوص اختلاف‌های علمی و تاریخی برعهده مخاطبان گذاشته شده‌است. در این دانشنامه از منابع دست اول شیعه و سنی استفاده می‌شود.

بر اساس آمارهای منتشر شده در سال ۱۳۹۸، این سایت دارای ۱۹ هزار مقاله به ۱۰ زبان فارسی، عربی، اردو، اندونزیایی، انگلیسی، اسپانیایی، ترکی، فرانسوی، آلمانی و روسی است. بر اساس آمارهای منتشر شده، ۸۸ درصد از مدخل‌های سایت ویکی شیعه، در بانک مستند اشخاص کتابخانه ملی ایران ثبت شده‌اند. بر اساس گزارشی که خود این سایت منتشر کرده‌است، امروزه ویکی‌شیعه به پانزده زبان فارسی، عربی، انگلیسی، اردو، ترکی، فرانسه، اسپانیایی، اندونزیایی، روسی، چینی، هندی، تاجیکی،سواحلی، بنگالی و آلمانی فعالیت دارد و نویسندگان آن جمعی از محققان و نویسندگان حوزوی و دانشگاهی هستند.

اختری، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت در خصوص تأسیس ویکی‌شیعه می‌گوید که این سایت به جهت ضعف و جعل منابع دانشنامه‌ای در معرفی شیعه تأسیس شده‌است. مهدی فرمانیان نیز در خصوص شیوه تقویت بنیه علمی این دانشنامه، به بهره بردن از پایان‌نامه‌ها، اعضاء هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز و موسسات شیعه‌شناسی اشاره داشت.