حرملة بن کاهل اسدی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| محل زندگی | کوفه |
| نسب/قبیله | بنی اسد |
| درگذشت | در قیام مختار • کوفه |
| نحوه درگذشت | دست و پایش قطع کردند. سپس او را در آتش سوزاندند. |
| نقش در واقعه کربلا | |
| اقدامات | قاتل عبدالله بن حسین و عبدالله بن حسن • همکاری در شهادت عباس بن علی(ع) • حامل سر حضرت عباس به کوفه |
| نقش‌های برجسته | از تیراندازان سپاه عمر بن سعد |
حَرمَلَة بن کاهِل اَسدی، از چهره‌های منفور واقعه کربلا نزد شیعیان و از تیراندازان سپاه عمر بن سعد در روز عاشورا و قاتل عبدالله بن حسین و عبدالله بن حسن بود و در شهادت عباس بن علی(ع) نیز نقش داشت. حرمله پس از قیام مختار، به دستور مختار کشته شد.
زندگی
حرمله از قبیله بنی اسد بود. منابع تاریخی درباره تولد و زندگی او پیش از واقعه عاشورا چیزی بیان نکرده‌اند. در برخی منابع نام او حرملة بن کاهن ثبت شده است. او در قیام مختار کشته شد.
روز عاشورا
حرمله، روز عاشورا از تیراندازان سپاه عمر بن سعد بود. او با تیری عبدالله بن حسین، طفل شیرخوار امام حسین(ع) را در دامان پدرش به شهادت رساند. همچنین قاتل عبدالله بن حسن نیز معرفی شده و در شهادت عباس بن علی(ع) نیز نقش داشت و حامل سر ایشان به کوفه بود. ابن اثیر از وی به عنوان قاتل ابوبکر بن حسن نیز یاد کرده است.
در نگاه شیعیان
حرمله در زیارت ناحیه لعن شده است. به گفته منهال بن عمرو در سفری که به حج داشت و در مدینه با امام سجاد(ع) دیدار کرد. آن حضرت ضمن پرسش از وقایع قیام مختار و کشتن قاتلان کربلا از وضع حرمله نیز پرسید، هنگامی که از زنده بودن حرمله باخبر شد، فرمود:
- «خداوندا، حرارت آتش و آهن را به او بچشان!
بِشر بن غالب اسدی نیز در دیداری که با امام سجاد(ع) داشته است. از نفرین آن حضرت درباره حرمله یاد کرده است.
چگونگی مرگ
حرمله در قیام مختار، دستگیر شد. به فرمان مختار بن ابوعبید ثقفی، دست و پای او را قطع کردند. سپس او را در آتش سوزاندند. منهال بن عمرو هنگامی که از سفر حج به کوفه برگشت و صحنه مرگ حرمله را از نزدیک مشاهده کرد، ماجرای ملاقاتش با امام سجاد (ع) و نفرین آن حضرت در حق حرمله را برای مختار تعریف کرد. مختار، از این که دعای امام سجاد (ع) به دست او تحقق یافته است، سجده شکر به جای آورد.
در اشعار
در اشعار نیز بارها نام حرمله به عنوان قاتل عبدالله بن حسین و عبدالله بن حسن آمده است:
| خون خورم در غم آن طفل که جای لبنش | ریخت دست ستم حرمله، خون در دهنش |
| چو دیدش حرمله آن کفر یک لخت | بزد بر سینه‌اش تیری چنان سخت | |
| که کودک جان بداد و بی‌محابا | پرید از دست شه تا نزد بابا |
| اصغر من کی به زبان آمده واویلا واویلا | حرمله با تیر و کمان آمده واویلا واویلا |
پانویس
- ↑ طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۶۸؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۹۶۵م، ج۴، ص۹۲.
- ↑ ابن نما حلی، ذوب النضار، ۱۴۱۶ق، ص۱۲۱.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۵، ص۶۵، ج۹۸، ص۲۶۹.
- ↑ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، دار المعرفه، ص۹۳؛ طبری، تاریخ، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۶۸.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۱.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۲۵۶.
- ↑ ابن اثیر، الکامل، ۱۹۶۵م، ج۴، ص۹۲.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۵، ص۶۵.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۱۱۲؛ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸-۲۳۹؛ ابن نما حلی، ذوب النضار، ۱۴۱۶ق، ص۱۲۱.
- ↑ ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۹، ص۲۳۶ به نقل از شجری، امالی، ج۱، ص۱۸۸؛ ابن نما حلی، ذوب النضار، ۱۴۱۶ق، ص۱۲۱.
- ↑ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۱۱۲؛ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۲۳۸-۲۳۹.
- ↑ همایی، دیوان سنا، بنقل از دانشنامه امام حسین، ج۱۰، ص۳۹۴.
منابع
- ابن اثیر، علی بن ابی کرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
- ابن نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۶ق.
- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة، تبریز، مکتبة بنی هاشمی، ۱۳۸۱ق.
- اصفهانی، (ابوالفرج) علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، تحقیق: سیداحمد صقر، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
- بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م.
- ری شهری، محمد، دانشنامه امام حسین (ع)، مترجم: محمد مرادی، قم، دارالحدیث، ۱۴۳۰ق/۱۳۸۸ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمدأبوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
- طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، انتشارات دارالثقافة، ۱۴۱۴ق.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ق.