سال ۱۹۸ هجری قمری
| ۳ - قرن ۲ هجری قمری - ۱ | |
| امامت | |
|---|---|
| امام رضا(ع) | |
| حکومت‌های سرزمینهای اسلامی | |
| عباسیان در بیشتر سرزمینهای اسلامی | مأمون عباسی |
| اغلبیان در اِفریقیه (تقریبا برابر با تونس) | عبدالله بن ابراهیم اغلبی |
| امویان در اسپانیا | حکّام اول بن هشام اول |
| ادریسیان در مراکش | ادریس دوم (الاصغر) |
| شاهان یزیدی، والی ارمنیّه (تقریبا ارمنستان) و شِرْوان (بخشی از جمهوری آذربایجان) | یزید بن مَزْیَد شِیبانی |
| وقایع مهم | |
| کشته شدن امین عباسی | |
| به حکومت رسیدن مأمون عباسی | |
| قیام حسن بن هرش | |
| نقل احادیث توسط امام رضا(ع) به دعبل خزاعی | |
| وفات‌ها | |
| ابومحمد سُفیان بن عُیینَة بن میمون هلالی | |
سال ۱۹۸ هجری قمری یکصد و نود و هشتمین سال از سالشمار هجری قمری و مصادف با زندگانی امام جواد(ع) و امامت امام رضا(ع) است.
روز نخست این سال، یعنی پنجشنبه ۱ محرم، مصادف است با ۱۴ شهریور سال ۱۹۲ هجری شمسی و ۵ سپتامبر سال ۸۱۳ میلادی. روز پایانی سال، یعنی یک‌شنبه ۲۹ ذی‌الحجه، مصادف است با ۲ شهریور سال ۱۹۳ هجری شمسی و ۲۴ سپتامبر سال ۸۱۴ میلادی.
در سال ۱۹۸ق، امین عباسی، از سلسله عباسیان، توسط برادرش مأمون عباسی کشته شد و مأمون، خلافت بیشتر سرزمینهای اسلامی را به دست گرفت.
وضعیت کلی
سال ۱۹۸ق، با سال‌های ۱۹۲ و ۱۹۳ هجری شمسی مطابق است. این سال یکی از سال‌های امامت ۲۰ سالهٔ امام رضا(ع)، امام هشتم شیعیان است. امام رضا(ع) در این دوران در مدینه ساکن بود. فرزند او محمد، معروف به امام جواد(ع) نیز در حدود سه سال سن داشت.
در آغازِ این سال، حاکمیت یک‌پارچه‌ای در سرزمینهای اسلامی وجود نداشت و حاکمیت در مناطق مرکزی جهان اسلام تا ماه محرم، در اختیار امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)، از سلسله عباسیان بود، که بر عراق و بغداد حکومت می‌کرد.
از ماه محرم و پس از کشته شدن امین عباسی، برادرش مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق) خلافت بیشتر سرزمینهای اسلامی (مانند عراق، فارس، خراسان و یمن) را به دست گرفت.
در این سال، ادریس دوّم (حکومت: ۱۸۷–۲۱۳ق)؛ از سلسله شیعهٔ ادریسیان بر مراکش حاکم بود و عبدالله بن ابراهیم اغلبی (حکومت: ۱۹۷-۲۰۱ق)، از سلسله اغلبیان (۱۸۴–۸۰۹ق) در اِفریقیه (تقریبا برابر با کشور تونس) حکومت می‌کرد.
در سال ۱۹۸ق، عَبّاد بن محمد بلخی، که توسط مأمون عباسی نصب شده بود، تا ماه صفر، بر مصر حکومت کرد. پس از او مطلّب بن عبدالله بن مالک خزاعی، به حکم مأمون عباسی والی مصر شد.
امویان با حکومت حکام اوّل بن هشام اوّل (حکومت: ۱۸۰–۲۰۶ق)؛ بر شبه جزیره اِیبِریا (اسپانیا) حکومت می‌کردند و یزید بن مَزْیَد شِیبانی (حکومت: ۱۸۳–۲۰۵ق)؛ سرسلسله شاهان یزیدی، والی ارمنیّه (تقریبا ارمنستان)، و شِرْوان (بخشی از جمهوری آذربایجان) بود.
رویدادها
- کشته شدن امین عباسی (حکومت: ۱۹۳–۱۹۸ق)؛ در ۲۵ محرم.
- به حکومت رسیدن مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق) بر بیشتر سرزمینهای اسلامی؛
- هجو امین عباسی توسط شاعران پس از کشته شدن او.
- قیام حسن بن هرش، با شعار «الرضا من آل محمد»؛
- واقعه ربض؛ که میان مردم قُرطُبه و حکم بن هشام، حاکم اموی آن واقع شد.
- نقل احادیث توسط امام رضا(ع) به دعبل خزاعی.
- درگذشت ابومحمد سُفیان بن عُیینَة بن میمون هلالی (۱۰۷- ۱۹۸ق)؛ محدث و فقیه کوفی.
پانویس
- ↑ «»، باحساب.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، ج۲، و .
- ↑ طبرسی، اعلام الوری باعلام الهدی، ۱۳۷۶ش، .
- ↑ ابن عبری، تاریخ محتصر الدول، ۱۹۵۸م، .
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، ؛ همچنین نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، دار التراث، ج۸، .
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۹۷؛ ابن عبری، تاریخ محتصر الدول، دار المشرق، ؛
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، .
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، .
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، .
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، .
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ش، ج۲، و
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، .
- ↑ لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۶ و ۱۹۸.
- ↑ باسورث، سلسله‌های اسلامی جدید، ۱۳۸۱ش، .
- ↑ لسترنج، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ۱۳۷۷ش، ص۱۹۳.
- ↑ حسینی خاتون آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش، .
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۹۷؛ ابن عبری، تاریخ محتصر الدول، دار المشرق، ؛
- ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، بیروت،
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۶، .
- ↑ حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، .
- ↑ حسینی خاتون آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ۱۳۵۲ش،
- ↑ الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۹۸؛ مشاهیر علماء الامصار، ص۱۴۹
منابع
- ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، تخقیق جمال‌ادلین شیال و دیگران، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی. المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ش.
- ابن سعد، محمد بن سعد، ، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۰ق.
- ابن کثیر، علی بن محمد، ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.
- ابن عبری، غریغوریوس بن هارون، ، تحقیق آنطون صالحانی، بیروت، دار المشرق، ۱۹۵۸م.
- امین، محسن، ، بیروت، دار التعارف، بی‌تا.
- باسورث، کلیفورد ادموند، سلسله‌های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، ۱۳۸۱ش.
- «»، باحساب.
- حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق)، تصحیح هاشم محدث، مترجم ناشناخته، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
- طبرسی، فضل بن الحسن، اعلام الوری باعلام الهدی، قم، مؤسسة آل البیت لأحیاء التراث، ۱۳۷۶ش.
- طبری، محمد بن جریر، ، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
- حسینی خاتون‌آبادی، ، تصحیح محمدباقر بهبودی، مقدمه ابوالحسن شعرانی و شهاب‌الدین مرعشی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- طبری، محمد بن جریر، ، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، دار التراث، بیروت، بی‌تا.
- عزیزی، حسین و دیگران، ، قم، مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، کتاب الکترونیکی، ۱۳۸۷ش.
- غلامعلی‌زاده، جواد، «تحلیلی نو بر گرایش مذهبی و سیاسی حسن بن هانی (ابونواس)»، در مجله زبان و ادبیات عربی (مجله ادبیات وعلوم انسانی سابق)، شماره ۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۰ش.
- لسترنج، گی، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی: بین‌النهرین، ایران و آسیای مرکزی از زمان فتوحات مسلمین تا ایام تیمور، ترجمه محمود عرفان، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷ش.