محمدمهدی حائری مازندرانی
|
| |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۲۹۳ق |
| تاریخ وفات | ۱۳۸۵ق |
| محل دفن | کربلا |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | شیخ فضل‌الله نوری • سید کاظم طباطبایی یزدی • شیخ فتح‌الله شریعت اصفهانی |
| محل تحصیل | نجف • قم |
| تألیفات | معالی السبطین |
محمدمهدی حائری مازندرانی (۱۳۰۲-۱۳۸۵ق) از عالمان و خطیبان شیعه قرن چهاردهم قمری در کربلا و نویسنده کتاب معالی السبطین درباره امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است. تخصص حائری مازندرانی در خطابه بود و در عراق از روضه‌خوانان و منبری‌های مشهور شناخته می‌شد. مقبره او در حسینیه مازندرانی‌های کربلا قرار دارد.
زندگی‌نامه
محمدمهدی فرزند عبدالهادی حائری عالم شیعی است که درباره زادگاه و سال تولدش اختلاف‌نظر وجود دارد. به گفته سید حسن امین (متوفای ۲۰۰۲م) در مستدرکات اعیان الشیعه، مهدی حائری در سال ۱۲۹۳ق در کربلا به دنیا آمد، اما آقابزرگ تهرانی (متوفای ۱۳۸۹ق)، تولدش را حدود ۱۳۰۰ق و شریف‌رازی (متوفای ۱۳۸۵ق) در سال ۱۳۰۲ق در بابل ذکر کرده‌اند.
خاندان
آل مازندرانی از خاندان‌های مشهور در کربلا بودند. شهرت این خانواده به زمانی برمی‌گردد که شیخ ابوالحسن هزارجریبی مازندرانی (متوفای ۱۳۰۶ق) جد شیخ محمدمهدی به‌همراه شیخ مرتضی انصاری به کربلا آمد و از عالمان شیعه گردید. از این خاندان، عالمان و خطبای مشهوری در کربلا رشد یافتند. غیر از عبدالهادی پدر شیخ مهدی، شیخ عبدالجواد حائری مازندرانی (متوفای ۱۳۶۱ق) دیگر فرزند شیخ ابوالحسن مازندرانی بود که عالمی فقیه بود و در حرم امام حسین(ع) اقامه نماز جماعت می‌کرد.
وفات
حائری مازندرانی در ۱۴ ذی‌القعده سال ۱۳۸۴ق یا ۱۳۸۵ق درگذشت و در مقبره‌ای در حسینیه مازندرانی‌های کربلا در پشت خیمه‌گاه، دفن شد.
تحصیلات و جایگاه علمی
به‌گفته شریف‌رازی در کتاب گنجینه دانشمندان، حائری مقدمات علوم حوزوی را در بابل فرا گرفت، سپس به تهران مهاجرت کرد و نزد استادانی چون شیخ فضل‌الله نوری، سید علی‌اکبر لاهیجی و ملامحمد صاحب حواشی بر شرح شمسیه به تحصیل دروس سطح و خارج پرداخت. او سپس به نجف رفت و در درس سید کاظم طباطبایی یزدی و شیخ فتح‌الله شریعت اصفهانی حاضر شد و در سال ۱۳۴۸ق به قم رفت و به تدریس فقه، اصول، تفسیر و فلسفه مشغول شد.
در کتاب مستدرکات اعیان الشیعه، اشاره‌ای به تحصیلات او در ایران نشده و این‌گونه آمده است که دروس فقه و اصول را از پدرش فرا گرفت و سپس در درس میرزا علی‌نقی برغانی صالحی شرکت کرد. به‌گفته سید حسن امین، حائری بعدها در خطابه تخصص پیدا کرد و از منبری‌های مشهور در عراق شد، به‌گونه‌ای که تا اواخر عمرش بالای منبر می‌رفت و روضه‌خوانی می‌کرد.
در گزارشی دیگر از زندگانی مهدی حائری مازندرانی آمده است که او از کربلا به نجف رفته و پس از گذراندن دروس حوزوی و رسیدن به جایگاه علمی به کربلا بازگشت و در این شهر به منبر رفتن و روضه‌خوانی ادامه داد. وی مدرسه‌ای هم در کربلا تأسیس کرد و کتابخانه شخصی‌اش را در آن قرار داد؛ مدرسه‌ای که بعدها حسینیه شد و محل دفن خودش گردید.
آثار
مشهورترین کتاب حائری، معالی السبطین است. هرچند که از عنوان این کتاب برمی‌آید که درباره امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نوشته شده، اما بیشتر مطالب آن به امام حسین(ع) و واقعه کربلا اختصاص دارد. وجود مطالبی در این کتاب سبب شده تا برخی از عاشورا‌پژوهان، معالی السبطین را جزو منابع تحریف‌گستر واقعه کربلا قلمداد کرده و نمونه‌هایی از تحریفات آن را ذکر کنند.
کتاب‌های «شجره طوبی» و «الکوکب الدرّی فی أحوال النبی و البتول و الوصی»، «نورالابصار فی احوال الائمة الابرار»، «هدیة الابرار»، «تقریرات فقه و اصول میرزا علی‌نقی برغانی»، «کشف الاستار» و «دیوان شعر فارسی» از دیگر آثار اوست.
پانویس
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۳۳.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۲، ص۲۵۴.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۳۳.
- ↑ سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص۱۹۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۶.
- ↑ سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص۱۹۳.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۳۳.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۲، ص۲۵۴.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۲، ص۲۵۴.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۳۳.
- ↑
- ↑ سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، ص۱۹۳.
- ↑ آلاندوزلی، «کتابشناسی توصیفی-انتقادی پیرامون تحریف‌های عاشورا»، ص۱۷۰.
- ↑ فاطمی، «منابع تحریف‌گستر در واقعه عاشورا»، ص۶۲-۶۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۰۶.
- ↑ آقابزرگ، الذریعه، دار الاضواء، ج۲۱، ص۲۰۲.
- ↑ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۳۳.
منابع
- آلاندوزلی، محمد، ، آینه پژوهش، شماره ۷۷ و ۷۸، آذر و اسفند ۱۳۸۱ش.
- طعمه، سلمان هادی، مشاهیر المدفونین فی کربلاء، تهران، مشعر.
- شریف‌رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- فاطمی، سید حسن، ، کتاب های اسلامی، شماره ۱۷، ۱۳۸۳ش.
- محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام حسین(ع) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۸ش.
- امین، حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف، ۱۴۱۸ق.
- آقابزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء.
- سیره خطبا، الشیخ مهدی الحائری المازندرانی.