ارم

• «أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ × إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ»؛ (سوره فجر، 6-7) ندیدی پروردگار تو با عاد چه کرد با ارم که دارای ستونها بود.

ارم به قول بعض مفسرین منشأ و اصل طائفه عاد است و به قول بعضی نام مکانی است. قوم عاد طائفه ای بودند از نژاد سامی که در زمان بسیار قدیم بر بسیاری معموره زمین تسلط یافتند چنان که ترکان در قرون وسطی مسلط گشتند، غزنویان در هندوستان و افغانستان و مشرق ایران و سلاجقه در شام و روم و ایران و عراق و مصر همچنین قوم عاد در عراق و جزیره و عربستان بلکه در مصر و شام تسلط یافتند و دولت عظیم برپا کردند و هنوز آثار آنها باقی است و خداوند در قرآن کریم از قدرت و عظمت و تمدن آنها بسیار یاد کرده و هود پیغمبر علیه السلام بر گروهی از آنها مبعوث گشت و آنها اطاعت فرمان خداوند نکردند و هلاک شدند.

«إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ» از بناها و کوشکهای آنهاست و به نظر می رسد همان باغ های معلق بابل است که از عجائب هفتگانه عهد قدیم می شمارند. گویند پادشاه بابل که البته از قوم عاد بود بنائی ساخت بلند بالای ستون ها و بر بام آنجا خاک ریختند و آب آوردند و درخت کشتند و منظره مانند کوههای مصفای ارمنستان به صنعت ایجاد کردند.

و در بعضی کتب افسانه از مردی بنام عبدالله ابن قلابه آورده اند که در یکی از قصرهای قدیم یمن بعضی نفایس یافت در زمان معاویه و قصه خود را برای او نقل می کرد. وهب ابن منبه یا کعب الاحبار حاضر بود یا حاضرش کردند و او تاریخی از آن قصر باز گفت مشحون از مبالغات که در نقل آن فائده نیست آنچه از امام و پیغمبر منقول نباشد و عقل به صحت آن شهادت ندهد، باطل است. در کتاب حکایت باغ شداد و عبدالله بن قلابه مجعول و ساخته قصاصان است یعنی معرکه گیران و در خور کتبی مانند الف لیله و هزار انسان.

منابع

• علامه ابولحسن شعرانی، نثر طوبی، واژه «ارم».