مصر
مصر یک کشور اسلامی و از قدیمی ترین کشورهای جهان است. شهرت جهانى مصر به قدمت باستانى اين كشور و وجود اهرام ثلاثه و فراعنه بازمى‌گردد.
واژه مصر
واژه مصر ريشه‌اى سامى دارد و به معناى «دو تنگه» است (كه نشان از جدايى دو سرزمين عليا و سفلى مصر مى‌باشد). واژه مصر معانى تمدن، كلان شهر و مناطق مرزى را نيز شامل مى‌شود. نام انگليسى مصر (Egypt) از ريشه لغت يونانى (Aegyptus) گرفته شده است كه واژه ژيتيوس از كيپتيوس از لغت (Copt) به معنى قبلى اخذ شده است.
جغرافیای مصر
مصر در حوزه جغرافيايى شمال آفريقا و در منطقه خاورميانه قرار گرفته است. مصر با مساحت 449 ،001 ،1 کیلومترمربع، بیست و هشتمین کشور بزرگ جهان محسوب می‌شود. این کشور از غرب به ليبى، از جنوب به سودان و از قسمت شرق به نوار غزه محدود مى‌شود و ساحل شمالى مصر به درياى مديترانه و ساحل شرقى آن به درياى سرخ مى‌رسد.
اكثر جمعيت ميليونى مصر در سواحل رود نيل زندگى مى‌كنند و منطقه بزرگ بيابانى مصر عموماً غيرمسكونى است. نيمى از شهروندان مصرى در مناطق غربى زندگى مى‌كنند و اكثريت آنها در شهرهاى پرجمعيت و متراكم قاهره، اسكندريه و ديگر شهرهاى بزرگ در دلتاى نيل سكنى گزيده‌اند.
پایتخت مصر شهر قاهره است و از دیگر شهرهای مهم آن می‌توان به اسکندریه، اسوان، جیزه، فیوم و پرت سعید اشاره کرد. شهرهایی مانند سلوم، بردیا، سیدی برانی، مطروح و العلمین نیز به سبب وقایعی که طی جنگ جهانی دوم در آنها به وقوع پیوست مشهور شده‌اند.
در شرق و شمال شرقی این کشور شبه جزیره سینا قرار دارد که تا قبل از قرن نوزدهم به خاک مصر متصل بود. اما در این قرن کانال سوئز را حفر کردند که آن را از خاک مصر جدا و دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می‌کرد. این کانال 168 کیلومتر طول دارد و چون مسیر ارتباطی میان سه قاره اروپا، آسیا و آفریقاست، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
سرزمین مصر به سه قسمت تقسیم می‌شود: صحرای شرقی یا عربی، شبه جزیره سینا و اراضی نیل، صحرای غربی.
مصر آخرین کشوری است که رود نیل از آن می گذرد و سپس به دریای مدیترانه می‌ریزد. در محل پیوستن نیل به دریا، دلتای نیل به وجود آمده که سرزمین اصلی کشاورزی این کشور است. در اطراف این رود نیز کشاورزی رونق بسیار دارد.
تاریخ و تمدن مصر
مصر یکی از قدیمی‌ترین کشورهای جهان است و تمدن آن - که در حاشیه رود نیل شکل گرفته - در زمره کهن‌ترین تمدنها محسوب می‌شود، چرا که از حدود 4 هزار سال قبل از میلاد به وجود آمده است. مصر باستان سرزمین فراعنه بود و آثار تاریخی مهمی چون اهرام ثلاثه و معابد بزرگ را از آن دوران به یادگار دارد. بسیاری از پیامبران بزرگ مانند حضرت یوسف و حضرت موسی (علیهما السلام) نیز در همان دوران در سرزمین مصر ظهور کردند. دولت قدیم مصر در سال 524 ق.م به دست ایرانیان سقوط کرد.
در سال 332 ق.م اسکندر این سرزمین را تصرف کرد و تا سال‌ها بعد سلسله بطاسه که از جانشینان اسکندر بودند، بر آن حکمفرما بودند.
در سال 641 میلادی (19 هجری قمری) در زمان خلیفه دوم (عمر)، مسلمانان این کشور را فتح کردند. از آن زمان مصر همواره از سرزمین‌های مهم برای حکومت اسلامی بوده و تا سال 1517 میلادی که دولت عثمانی بر مصر تسلط یافت در دست خلفای اموی و عباسی و فاطمی بود.
در سال 1798 ناپلئون به آنجا لشگر کشید و در سال 1805 میلادی محمدعلی پاشا از طرف دولت عثمانی حاکم آنجا شد و سلسله جدید مصر را تشکیل داد. مصر تا مدت‌ها تحت الحمایه انگلستان بود ولی پس از جنگ جهانی اول بر اثر فشار مردم، انگلستان استقلال مصر را اعلام کرد.
منابع
- دكتر حسن روحانى،آشنايى با كشورهاى اسلامى، انتشارات مشعر، ص 31.
- مصر، دانشنامه رشد، بازیابی: 25 دی ماه 1391.
مطالب مرتبط
| آسیا | * ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان |
| آفریقا | * تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو |
| سایر قاره ها | * آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا) |