ابوجعفر بیاضی
بَیاضی، ابوجعفر مسعود بن عبدالعزیز بن محسن بیاضی (
ذیقعده ۴۶۸/ژوئن۱۰۷۶)،
شاعر می‌باشد.
بَیاضی، ابوجعفر مسعود بن عبدالعزیز بن محسن بیاضی (
ذیقعده ۴۶۸/ژوئن۱۰۷۶)،
شاعر می‌باشد.
وی در
بغداد زاده شد و در همان‌جا درگذشت و در
گورستان باب ابرز دفن شد.
ابن خلکان که بیش از دیگران به وی پرداخته است،
نسب او را تا
عباس بن عبدالمطلب برمی‌کشد
و ظاهراً از همین‌روست که
لقب شریف یافته است.
همچنین گویند: از آن‌جا که یکی از اجدادش در محضر
خلیفه عباسی (برخلاف همه که لباس سیاه پوشیده بودند) جامه سپید برتن داشت، به کنایت بیاضی خوانده شد و این لقب بر او به جای ماند.
از دیوان کوچک بیاضی که
ابن خلکان دردست داشته،
اینک تنها ۴۱
بیت پراکنده برجای مانده است
که غالباً در
وصف،
غزل و نسیب سروده شده است و تنها دو بیت هجا در آن میان دیده می‌شود.
این اندک مقدار که به نظر ابن خلکان نمونه گویایی از همه دیوان اوست، نشان می‌دهد که شعرِ نوگرای ظرافت‌جوی پراستعاره این دوره از فخامت سروده‌های بزرگانی چون
ابوتمام و متنبی دوری می‌گزیند و به زبان عامه مردم نزدیک می‌شود و هنوز در چنگال صنایع دچار خفقان نشده، و ظاهراً، به همین سبب است که
ذهبی شعر او را «در اوج» وصف کرده است.
علاوه بر اشعار مذکور یادداشت‌هایی از وی بر یک قصیده ۱۰۸ بیتی از شریف رضی در کتابخانۀ برلین موجود است.
(۱) ابن جوزی، عبدالرحمان، المنتظم، به کوشش محمد عبدالقادرعطا و مصطفیٰ عبدالقادر عطا، بیروت، ۱۴۱۲ق.
(۲) ابن خلکان، وفیات.
(۳) ابن دمیاطی، احمد، المستفاد من ذیل تاریخ بغداد، به کوشش قیصر ابوفرح، حیدرآباد دکن، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۸م.
(۴) باخرزی، علی، دمیةالقصر، به کوشش محمد تونجی، دمشق، ۱۳۹۱ق.
(۵) ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقوسی، بیروت، ۱۴۰۵ق/۱۹۸۴م.
(۶) سمعانی، احمد، الانساب، به کوشش عبدالرحمان معلمی بمانی، حیدرآباد دکن، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.
(۷) Ahlwardt.
