احمدحسین عدلاحمدحسین عدل (۱۲۷۷ تبریز - ۱۳۴۱ تهران)، وزیر کشاورزی، مؤسس دانشکده کشاورزی کرج و یکی از بنیان‌گذاران کشاورزی جدید ایران است. او سه بار در کابینه‌های مختلف قوام‌السلطنه و یک بار در کابینه حکیم‌الملک و یک بار کابینه سپهبد زاهدی به مقام وزارت کشاورزی منصوب شده و همچنین ریاست سندیکای صاحبان صنایع اصفهان را بر عهده داشته است. ۱ - معرفی اجمالیاحمدحسین عدل متولد سال ۱۲۷۷ (ه. ش) در تبریز است. پدرش مسعود عدل‌الملک و پدربزرگش حاج سیدحسین شام غازانی از اعیان و مالکین آذربایجان بود. پس از انجام تحصیلات مقدماتی در مدارس تبریز، برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد. [۱]
مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران (۱۲۹۹-۱۳۲۰ه. ش)، ج۴، ص۳۱۳، تهران، انتشارات الهام، چاپ اول، ۱۳۶۹.
تحصیلات متوسطه خود را در پاریس طی کرد و وارد دانشکده کشاورزی شده، درجه لیسانس گرفت.۲ - مشاغلمدتی در فرانسه به شغل دبیری اشتغال داشت تا این‌که در سال ۱۳۰۲ و در بازگشت به کشور، وارد وزارت فواید عامه و تجارت شد و به تأسیس مدرسه کشاورزی پرداخت و مدیر و استاد و رئیس مدرسه کشاورزی کرج شد. [۲]
مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران (۱۲۹۹-۱۳۲۰ه. ش)، ج۴، ص۳۱۳، تهران، انتشارات الهام، چاپ اول، ۱۳۶۹.
این مدرسه بعداً تبدیل به دانشکده کشاورزی شد.۲.۱ - سال ۱۳۰۹در ۱۳۰۹ (ه. ش) که وزارت فواید عامه به سه اداره کل تقسیم شد، یکی از ادارات، اداره کل کشاورزی بود که احمدحسین عدل به معاونت آن اداره انتخاب شد. ۲.۲ - سال ۱۳۱۶در سال ۱۳۱۶ شمسی به کفالت همان اداره تعیین گردید. [۳]
مکی، حسین، تاریخ بیست ساله ایران، ج۶، ص۴۱۷، تهران، انتشارات علمی، چاپ اول، ۱۳۷۴.
دو سال در سمت کفالت باقی بود تا این‌که از کار دولتی کناره گرفت و به شغل تجارت پرداخت.۲.۳ - سال ۱۳۲۰در اسفند ۱۳۲۰ در کابینه علی سهیلی به وزارت کشاورزی که بیش از چند ماه از تأسیس آن نمی‌گذشت، تعیین گردید [۴]
عبدالله‌پور، احمد، نخست‌وزیران ایران، ص۱۹۲، تهران، انتشارات علمی، چاپ ۱، ۱۳۶۹.
و در کابینه بعدی که ریاست آن را احمد قوام داشت، هم‌چنان وزیر کشاورزی بود.۲.۴ - سال ۱۳۲۴در ۱۳۲۴ در دولت ابراهیم حکیمی، وزیر کشاورزی شد [۵]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۴۶۵، تهران، نوگل، چاپ اول، ۱۳۸۴.
و در کابینه‌های احمد قوام در ۱۳۲۶ در دو مورد، وزیر کشاورزی بود. [۶]
هروی، مهدی و سمیعی، احمد، ۲۲ نخست وزیر در ۳۷ سال، ص۴۵۸، تهران، نوگل، چاپ اول، ۱۳۸۴.
۲.۵ - سال‌های ۱۳۲۶ و ۱۳۲۸احمدحسین، در سال‌های ۱۳۲۶ و ۱۳۲۸ به ریاست شورای عالی برنامه هفت ساله منصوب شد. ۲.۶ - سال ۱۳۳۰در سال ۱۳۳۰ به ریاست شورای عالی سازمان برنامه بود. [۷]
مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران (۱۲۹۹-۱۳۲۰ه. ش)، ج۴، ص۳۱۳، تهران، انتشارات الهام، چاپ اول، ۱۳۶۹.
۲.۷ - سال ۱۳۳۲در ۱۳۳۲ در کابینه سپهبد زاهدی به وزارت کشاورزی منصوب گردید و تا پایان دولت مزبور که یک سال و نیم طول کشید، مقام وزارت داشت. [۸]
عبدالله‌پور، احمد، نخست‌وزیران ایران، ص۲۴۸، تهران، انتشارات علمی، چاپ ۱، ۱۳۶۹.
در این دوره وزارت احمدحسین، وی لایحه عمران روستاها و تعاون روستائیان را تقدیم مجلس نمود. [۹]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، ج۲، ص۳۹.
وی عضو باشگاه فراماسونری همایون تهران بود. [۱۰]
فراماسونرها، روتارین‌ها و لاینزهای ایران، ص۳۲۷، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷.
وی در اصفهان مدیریت کارخانه بافندگی و ریسندگی ریسباف را عهده‌دار گردید. پس از مدتی، ریاست کارخانه ریسندگی و بافندگی زاینده‌رود را به عهده گرفت و در این سمت ریاست سندیکای صنایع اصفهان نیز به او واگذار شد. [۱۱]
مرسلوند، حسن، زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران (۱۲۹۹-۱۳۲۰ه. ش)، ج۴، ص۳۱۳، تهران، انتشارات الهام، چاپ اول، ۱۳۶۹.
۲.۸ - سال ۱۳۴۱در ۱۳۴۱ هنگامی که با اتومبیل خود از اصفهان عازم تهران بود، در جاده قم به تهران با کامیون تصادف نمود، خود و فرزندنش کشته شدند. [۱۲]
معین، محمد، فرهنگ فارسی، ج۵، ص۱۱۶۴، تهران، امیرکبیر، چاپ نهم، ۱۳۷۵.
عدل یکی از بنیان‌گذاران کشاورزی جدید ایران است. گذشته از تأسیس دانشکده کشاورزی کرج، سال‌های طولانی در آن دانشکده تدریس می‌کرد و مقالات تحقیقی زیادی در جراید درباره کشاورزی انتشار داد.۳ - پانویس
۴ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان عدل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۲۱. |