استناد به قرآن در سیره امام باقردر این نوشتار برخی از استدلالات قرآنی امام محمد باقر علیه السلام ذکر شده است. ۱ - آیه مورد استنادامام پنجم علیه‌السّلام به منظور ثابت نمودن مقام امامت در خردسالی به ائمه، آیه‌ای را که در خصوص حضرت یحیی است، مورد استناد قرار می‌دهد: «یا یحیی خذ الکتب بقوة و ءاتینه الحکم صبیا»؛ ای یحیی! کتاب (آسمانی) را با قوت بگیر و ما فرمان نبوت را در کودکی، به او دادیم. ۲ - امام باقر علیه السلام و تیراندازیسالی امام باقر علیه السلام و فرزندش حضرت صادق علیه‌السّلام توسط هشام بن عبدالملک به شام احضار گردیدند، درباریان به تیراندازی مشغول بودند و هشام اصرار ورزید که امام پنجم علیه‌السّلام هم در این برنامه شرکت کند. حضرت کمان را برگرفت و تیر به زه آن نهاد که با پرتابش درست در وسط هدف قرار گرفت و تیرهای بعدی بر پیکان تیر اول فرود آمدند. هشام در ظاهر آفرین گفت ولی از همان زمان تصمیم به شهادت فروغ پنجم امامت گرفت. هشام خطاب به امام گفت: از آنگاه که خویش را شناختم تاکنون تیراندازی بدین زبردستی ندیده بودم و گمان نمی‌کنم کسی در روی زمین چون تو بر این کار توانا باشد! آیا فرزندت جعفر نیز می‌تواند چنین تیراندازی کند؟ امام فرمود: ما کمال و تمام را به ارث می‌بریم، همان کمال و تمامی که خداوند بر رسولش فرود آورد، آنجا که می‌فرماید: «الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلم دینا»؛ امروز دین شما را به کمال رسانیدم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما برگزیدم. ۳ - امام باقر علیه السلام و قتادهامام باقر علیه السلام در مسجدالنبی نشسته بود، در حالی که عده‌ای از مردم خراسان و دیگران در محضر حضرت بودند و از مناسک حج می‌پرسیدند. قتاده بن دعامه بصری هم وارد شد تا سؤالاتی از امام بپرسد و به قول خودش اگر امام حق گفت، قبول کند و گرنه آنجا را ترک گوید. در این میان، امام خطاب به وی فرمود: وای برتو‌ای قتاده! خداوند عزوجل مخلوقاتی دارد که راهنمایان مردم‌اند، آنان نمونه‌های برجسته در روی زمین، مجری فرامین الهی، نجبایی در حمل علم پروردگار، برگزیدگانی از قبل خلقت موجودات و سایه نشینان عرش الهی هستند. در این لحظه، قتاده در سکوت عمیقی فرو رفت. آنگاه گفت: سوگند به خدا! نزد فقها و بزرگانی از علما نشستم ولی این قدر طپش قلب پیدا نکردم که اکنون دچار آن هستم. امام باقرعلیه السلام فرمود: آیا می‌دانی اکنون نزد که نشسته‌ای؟ تو در محضر کسی هستی که: «فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه...» ؛ سپس امام فرمود: ما چنین ویژگی‌هایی داریم. قتاده گفت: سوگند به خدا! که راست می‌گویی، خداوند مرا فدای تو کند. ۴ - امام باقر علیه السلام و ابی جارودابی جارود گفت: امام باقرعلیه السلام به من فرمود: مخالفان ما در باره امام حسن و امام حسین علیهما السلام چه می‌گویند؟ عرض کردم: می‌گویند: این دو، پسران رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نمی‌باشند. امام فرمود: به چه استدلال می‌کنند؟ گفتم: به فرموده خداوند در باره حضرت عیسی علیه السلام: «و من ذریته داود»، تا آنجا که فرمود: «و کل من الصالحین». امام فرمود: ولی ما به این گفته پروردگار استناد می‌نماییم: «فقل تعالوا ندع ابنآءنا وابنآءکم ونسآءنا ونسآءکم وانفسنا وانفسکم»؛ سپس امام از من پرسید: در این ارتباط چه می‌گویند؟ عرض کردم: می‌گویند: دختر از صلب نیست. امام فرمود: سوگند به خداوند! از کتاب خدا برایتان ثابت می‌کنم که آن دو (حسن و حسین علیهما السلام)، از صلب رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم هستند و جز کافر کسی منکر آن نمی‌باشد. عرض کردم: فدایتان شوم، کجای قرآن است؟ امام فرمود: آنجا که می‌فرماید: «حرمت علیکم امهتکم وبناتکم واخو تکم... وحللئل ابنآلکم الذین من اصلبکم». سپس به من فرمود: ای ابی جارود! از ایشان سؤال کن، آیا برای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم جایز بود ازدواج با زنان پسرانشان؟ اگر بگویند آری جایز بود، که به خدا سوگند! دروغ است و اگر بگویند جایز نبود، پس قسم به پروردگار! آن دو پسران پیامبرند. زیرا که از صلب او هستند و علت حرمت هم صلب است. [۱۰]
الارشاد، شیخ مفید، ص۲۸۳.
۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامه کلام و عقاید، برگرفته از مقاله «استناد به قرآن در سیره امام باقر». |