زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تفصیل (قرآن)





‌تفصیل، یکی از اوصاف قرآن است.


۱ - معنای اصطلاحی



برخی از دانشمندان "تفصیل" و "مفصل" را از جمله اوصاف قرآن برشمرده‌اند.

۲ - معنای لغوی



"تفصیل" به معنای جداکردن است. تفصیل کلام، روشن کردن آن است و نیز به معنای شرح و بیان به کار می‌رود.

۳ - وجه اطلاق بر قرآن



اطلاق "تفصیل" و "مفصل" بر قرآن، به لحاظ بازکردن و توضیح مطالب (تقریبا مرادف تبیین) است؛ از این جهت در ذیل آیات گاهی تعبیر به تبیین و گاهی تعبیر به تفصیل شده است.

۴ - کاربرد در قرآن



در دو آیه از قرآن مجید واژه‌های "تفصیل" و " مفصل" درباره قرآن به کار رفته است:
۱. (لقد کان فی قصصهم عبرة لاولی الالباب ما کان حدیثا یفتری ولکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شیء وهدی ورحمة لقوم یؤمنون)؛
۲. (افغیر الله ابتغی حکما وهو الذی انزل الیکم الکتاب مفصلا…).
مفاد این دو آیه به گفته مفسران این است که خداوند متعال قرآن را در حالی نازل کرد که تمام نیازمندی‌های تربیتی انسان و همه مسائل حلال و حرام در آن آمده است و از سویی نیز میان حق و باطل، نور و ظلمت، و کفر و ایمان جدایی می‌افکند.
[۳] جلالی نائینی، محمد رضا، تاریخ جمع قرآن، ص۱۵.
[۴] جعفری، یعقوب، سیری درعلوم قرآن، ص۶۵.
[۹] رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۲.
[۱۰] شریفی، محمدحسین، شناخت نامهای قرآن، ص۷۹.


۵ - فایده تفصیل قرآن




۵.۱ - پیراسته بودن از ابهام


تفصيل آیات قرآن و پيراسته بودن آن از هر گونه ابهام و پيچيدگى:
۱. وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.
۲. أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَكَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْ أَ فَتُهْلِكُنا بِما فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ‌ وَ كَذلِكَ نُفَصِّلُ الْآياتِ وَ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ.
۳. الر كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ.

۵.۲ - رحمت برای اهل‌ایمان


تفصيل قرآن به صورت سوره‌ها و آيات، رحمتى براى اهل ایمان:
وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْناهُ عَلى‌ عِلْمٍ هُدىً‌ وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ.

۶ - پانویس


 
۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۱۱۱.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۱۱۴.    
۳. جلالی نائینی، محمد رضا، تاریخ جمع قرآن، ص۱۵.
۴. جعفری، یعقوب، سیری درعلوم قرآن، ص۶۵.
۵. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۸۰.    
۶. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، ج۱۸، ص۲۲۸.    
۷. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۲، ص۶۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۴، ص۱۴۲.    
۹. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۳۲.
۱۰. شریفی، محمدحسین، شناخت نامهای قرآن، ص۷۹.
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۱۰۱.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۴۱۰.    
۱۳. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۱، ص۲۸۰.    
۱۴. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۳۲۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۵، ص۴۱۶.    
۱۶. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    
۱۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۳.    
۱۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۴.    
۱۹. هود/سوره۱۱، آیه۱.    
۲۰. اعراف/سوره۷، آیه۵۲.    


۷ - منبع



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفصیل».    
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۷۳، برگرفته از مقاله «تفصیل».    


رده‌های این صفحه : نام های قرآن




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.