شیخ باقر آل حیدرآل حیدر، شیخ باقر از علمای مجاهد شیعه عراق در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیوی فرزند شیخ علی و از خاندان معروف در علم و ادب «آل حیدر» در نجف و سوق الشیوخ بود و او خود معروفترین افراد این خاندان به شمار می‌رفت. وی نزد پدرش – که از علمای بزرگ بود – پرورش یافت، مقدمات را نزد استادان فاضل فرا گرفت و سپس به سامرا مهاجرت نمود و در درس میرزا حسن شیرازی حاضر شد و پس از گذشت چند سال، در شمار شاگردان مبرز می‌گفت. بعد از فوت میرزا، وی به نجف بازگشت و در درس علمای آنجا حاضر شد. هنگامی که پدرش درگذشت او به سوق الشیوخ بازگشت و به جای وی به انجام وظایف دینی پرداخت و به ریاست کامل دینی دست یافت. ۲ - اقدامات سیاسی و اجتماعیسخنانش مقبول مردم و دولت بود و او نیز به ترویج دین و نزدیک کردن عشایر به یکدیگر پرداخت. در ذیحجه ۱۳۳۲ ق که جنگ جهانی اول آغاز شد و دول متفق به عثمانی اعلان جنگ دادند و اندکی بعد نیروهای انگلیسی بندر فاو را در جنوب عراق تصرف کردند و تصمیم به پیشروی در خاک عراق گرفتند، مراجع و علمای شیعه عراق بر ضد متجاوزان انگلیسی، فتاوای متعدد جهاد صادر کردند و خود در راس هزاران مجاهد داوطلب عازم جبهه‌های نبرد شدند که یکی از آنان، شیخ باقر بود. او عشایر عراقی را به جهاد با انگلیسی‌ها برانگیخت و به همراه گروهی از علما از جمله سید محمدسعید حبوبی و سیدمحسن حکیم و جمع کثیری از افراد عشایر که شمار آنها به سیزده هزار تن می‌رسید در منطقه شعیبه مستقر شدند. شیخ باقر در خلال جنگ بیمار شد لذا او را به سوق الشیوخ منتقل کردند اما حالش دگرگون شد و – چنانکه آرزو می‌کرد – در محرم ۱۳۳۳ ق درگذشت. ۳ - آثار علمیاز جمله آثار او می‌توان از حاشیه بر قوانین، و نیز رساله‌هایی در فقه و اصول و منطق یاد کرد. دیوان شعری نیز از او باقی است. [۱]
اعیان الشیعه، ج۱، ص۵۳۶.
[۲]
«قیام نجف علیه انگلیس (۱۹۱۸ م/ ۱۳۳۶ق)، تاریخ معاصر ایران، س ۱، ش ۱، بهار ۱۳۷۶، ص۱۴.
[۳]
طبقات اعلام الشیعه، تقباء البشر فی القرن الرابع عشر، ج۱، ص۲۱۵-۲۱۶.
[۴]
نقش عشایر عرب خوزستان در جهاد علیه استعمار، ص۸۳-۸۴.
[۵]
نقش علمای شیعه در رویارویی با استعمار، ص۹۰.
۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «آل حیدر، شیخ باقر». |