زمان تقریبی مطالعه: 22 دقیقه
 

عذاب منافقان (قرآن)





نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش‌- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری.
[۴] فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است‌. در این مقاله آیات مرتبط با عذاب منافقان معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - گرفتار شدن در عذاب الهی
۲ - گرفتار شدن به درک اسفل دوزخ
۳ - رهایی از عذاب اسفل جهنم
۴ - مشیت الهی
۵ - بشارت به عذاب الهی
۶ - جاودانگی عذاب
۷ - عذاب مضاعف
۸ - تأخیر در عذاب
۹ - تهدید به عذاب برزخی
۱۰ - عذاب استدراج
۱۱ - عذاب منافقان استهزاگر
۱۲ - موجبات عذاب منافقان‌
       ۱۲.۱ - آرزوهای پوچ‌
       ۱۲.۲ - اختلاف‌افکنی‌
       ۱۲.۳ - اذیّت‌
       ۱۲.۴ - ارتداد
       ۱۲.۵ - استهزاگری‌
       ۱۲.۶ - اولاد
       ۱۲.۷ - پذیرش ولایت یهود
       ۱۲.۸ - پلیدی‌
       ۱۲.۹ - پیروی از باطل‌
       ۱۲.۱۰ - تخلّف از جهاد
       ۱۲.۱۱ - ترویج زشتیها
       ۱۲.۱۲ - تکبّر
       ۱۲.۱۳ - جاسوسی‌
       ۱۲.۱۴ - دروغگویی‌
       ۱۲.۱۵ - دشمنی با خدا
       ۱۲.۱۶ - دشمنی با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌
       ۱۲.۱۷ - دوستی با یهود
       ۱۲.۱۸ - ریاکاری‌
       ۱۲.۱۹ - سدّ راه خدا
       ۱۲.۲۰ - سوء ظن به خدا
       ۱۲.۲۱ - فسق‌
       ۱۲.۲۲ - کفر
       ۱۲.۲۳ - گناه‌
       ۱۲.۲۴ - مال‌
       ۱۲.۲۵ - مخالفت با مؤمنان‌
       ۱۲.۲۶ - نجوای حرام‌
       ۱۲.۲۷ - همکاری با دشمنان‌
       ۱۲.۲۸ - هم‌نشینی با استهزاگران‌
۱۳ - پانویس
۱۴ - منبع

۱ - گرفتار شدن در عذاب الهی



منافقان، گرفتار عذاب الهی:
۱. وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ‌ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ.
۲. وَ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً يُرِيدُ اللَّهُ أَلَّا يَجْعَلَ لَهُمْ حَظًّا فِي الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظِيمٌ‌ . مورد آيه، منافقان است.
۳. بَشِّرِ الْمُنافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً.
۴. يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ هادُوا سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَواضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هذا فَخُذُوهُ وَ إِنْ لَمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا وَ مَنْ يُرِدِ اللَّهُ فِتْنَتَهُ فَلَنْ تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ.
۵. فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ‌ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.
۶. يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِما فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِؤُا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ ما تَحْذَرُونَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ‌ وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ.
۷. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ ما قالُوا وَ لَقَدْ قالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَ كَفَرُوا بَعْدَ إِسْلامِهِمْ وَ هَمُّوا بِما لَمْ يَنالُوا وَ ما نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْناهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ فَإِنْ يَتُوبُوا يَكُ خَيْراً لَهُمْ وَ إِنْ يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذاباً أَلِيماً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ ما لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ.
۸. وَ لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.
۹. إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ‌ ....
۱۰. لِيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ‌ ....
۱۱. وَ يَقُولُ الَّذِينَ آمَنُوا لَوْ لا نُزِّلَتْ سُورَةٌ فَإِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ مُحْكَمَةٌ وَ ذُكِرَ فِيهَا الْقِتالُ رَأَيْتَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يَنْظُرُونَ إِلَيْكَ نَظَرَ الْمَغْشِيِّ عَلَيْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَأَوْلى‌ لَهُمْ‌ أُولئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَ أَعْمى‌ أَبْصارَهُمْ‌ أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ.
۱۲. وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً.
۱۳. يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ.
۱۴. أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ.
۱۵. يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ.

۲ - گرفتار شدن به درک اسفل دوزخ



گرفتارى منافقان به درك اسفل دوزخ:
إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً.

۳ - رهایی از عذاب اسفل جهنم



شکر منافقان در برابر نعمتهای الهی، عامل رهايى آنان از درك اسفل جهنّم:
إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً إِلَّا الَّذِينَ‌ ... ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ وَ كانَ اللَّهُ شاكِراً عَلِيماً.

۴ - مشیت الهی



عذاب و کیفر منافقان، مبتنى بر مشیّت الهی:
۱. فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ‌ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.
۲. ... وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ إِنْ شاءَ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً.

۵ - بشارت به عذاب الهی



گرفتارى به عذاب دردناك، بشارت خدا به منافقان:
بَشِّرِ الْمُنافِقِينَ بِأَنَّ لَهُمْ عَذاباً أَلِيماً.

۶ - جاودانگی عذاب



منافقان، گرفتار عذابى پايدار و جاودانه:
وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ.

۷ - عذاب مضاعف



منافقان مدینه، گرفتار عذابى دو چندان از سوى خدا:
وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلى‌ عَذابٍ عَظِيمٍ.

۸ - تأخیر در عذاب



تأخير عذاب منافقان اهانت‌كننده به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، دليل عدم حقّانيّت رسالت آن حضرت، در پندار منافقان:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى‌ ثُمَّ يَعُودُونَ لِما نُهُوا عَنْهُ وَ يَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ إِذا جاؤُكَ حَيَّوْكَ بِما لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَ يَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْ لا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِما نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِيرُ.

۹ - تهدید به عذاب برزخی



تهديد منافقان از سوى خداوند، نسبت به عذاب برزخی:
وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الْأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلى‌ عَذابٍ عَظِيمٍ‌.طبق يك احتمال در «سنعذبهم مرتين» مقصود، عذاب منافقان در دنیا و برزخ است.

۱۰ - عذاب استدراج



منافقان، مشمول عذاب استدراج:
۱. وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى‌ شَياطِينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ‌ مُسْتَهْزِؤُنَ‌ اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ. بنا بر اين احتمال كه مراد از «اللّه يستهزى‌ء بهم» عذاب استدراج باشد.
۲. إِنَّ الْمُنافِقِينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى‌ يُراؤُنَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا . منظور از «و هو خادعهم» گرفتار كردن منافقان به عذاب استدراج از سوى خداوند است.
۳. فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ. مقصود از «ليعذّبهم بها ...» عذاب استدراج است.
۴. وَ لا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.

۱۱ - عذاب منافقان استهزاگر



گرفتارى منافقان استهزاگر، به عذاب الهى:
۱. وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى‌ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً.
۲. وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ.
۳. الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقاتِ وَ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ.

۱۲ - موجبات عذاب منافقان‌



موجبات عذاب منافقان عبارتند از:

۱۲.۱ - آرزوهاى پوچ‌


آرزوهاى پوچ و سرگرم كننده منافقان، عامل ورود آنان به جهنّم:
يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ‌ ... يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قالُوا بَلى‌ وَ لكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ‌ ... وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُ‌ ... فَالْيَوْمَ لا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ وَ لا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا مَأْواكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلاكُمْ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ.

۱۲.۲ - اختلاف‌افكنى‌


تفرقه‌افکنی منافقان، در صفوف جامعه ايمانى، موجب سقوط آنان در جهنّم:
وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ‌ أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَلى‌ تَقْوى‌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَلى‌ شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فِي نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۱۲.۳ - اذيّت‌


••• آزاررسانی منافقان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، عامل گرفتارى آنان به عذاب دردناك الهى:
وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ‌ ...وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌.طبق شأن نزول، آيه، مربوط به منافقان است.

••• آزاررسانى منافقان به پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله موجب گرفتارى آنان به عذاب خواركننده از سوى خداوند:
إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً.

۱۲.۴ - ارتداد


ارتداد منافقان از دین، موجب گرفتارى آنان به جهنّم:
لا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ‌ ... وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى‌ وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً. آيات، مربوط به منافقان است.

۱۲.۵ - استهزاگرى‌


••• استهزاگرى منافقان، از موجبات جهنّمى شدن آنان:
۱. وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً.
۲. يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِما فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِؤُا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ ما تَحْذَرُونَ‌ وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ‌ وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ.

••• تحیّت تمسخرآميز منافقان به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درپى‌دارنده جهنّم:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى‌ ثُمَّ يَعُودُونَ لِما نُهُوا عَنْهُ وَ يَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ إِذا جاؤُكَ حَيَّوْكَ بِما لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَ يَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْ لا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِما نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِيرُ.

••• استهزای آیات خدا، از سوى منافقان، موجب گرفتارى آنان به عذاب الهى:
۱. وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً.
۲. وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ.

••• استهزای خدا و رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله از جانب منافقان، موجب گرفتارى آنان به عذاب الهى:
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّما كُنَّا نَخُوضُ وَ نَلْعَبُ قُلْ أَ بِاللَّهِ وَ آياتِهِ وَ رَسُولِهِ كُنْتُمْ تَسْتَهْزِؤُنَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ.

••• مسخره کردن مؤمنان از ناحيه منافقان، سبب عذاب دردناك آنان:
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقاتِ وَ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ.

۱۲.۶ - اولاد


بهره‌مندى منافقان از مال و اولاد، از عوامل عذاب آنان از سوى خداوند:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ.

۱۲.۷ - پذيرش ولايت يهود


پذيرش ولایت یهود از طرف منافقان، مايه جاودانگی آنان در جهنّم:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌ لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ.

۱۲.۸ - پليدى‌


پلیدی و ناپاکی منافقان، از موجبات گرفتارى آنان در جهنّم:
سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ.

۱۲.۹ - پيروى از باطل‌


پيروى منافقان از راه باطل، سبب جهنمى شدن آنان:
وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى‌ وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً.

۱۲.۱۰ - تخلّف از جهاد


تخلّف منافقان از جهاد، موجب گرفتارى آنان به آتش دوزخ:
فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ‌ يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُلْ لا تَعْتَذِرُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبارِكُمْ وَ سَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَ رَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلى‌ عالِمِ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌ سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ.

۱۲.۱۱ - ترويج زشتيها


ترويج زشتيها و پيشگيرى از نيكيها به وسيله منافقان، سبب خلود آنان در جهنّم:
الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَ‌ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ‌ وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ.

۱۲.۱۲ - تكبّر


تکبّر و خودبرتربینی منافقان، سبب گرفتارى آنان به دوزخ:
يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ‌ يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ قالُوا بَلى‌ وَ لكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ وَ تَرَبَّصْتُمْ وَ ارْتَبْتُمْ وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُّ حَتَّى جاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ.

۱۲.۱۳ - جاسوسى‌


••• نفوذ منافقان در بين رزمندگان اسلام، براى جاسوسی و فتنه انگیزی، موجب جهنمى شدن آنان:
لَوْ خَرَجُوا فِيكُمْ ما زادُوكُمْ إِلَّا خَبالًا وَ لَأَوْضَعُوا خِلالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَ فِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ وَ اللَّهُ‌ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ‌ .مقصود از «فيكم سمّاعون لهم» جاسوسى منافقان براى مشركان است.
[۸۹] كشف الاسرار، ج ۵، ص ۵۱.


••• جاسوسى منافقان براى دشمنان مسلمانان، عامل گرفتارى به عذاب بزرگ الهى در آخرت:
يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ‌ ... سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ‌ ... وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ‌. مراد از «سمّاعون لقوم آخرين» جاسوسى منافقان براى دشمنان است.

۱۲.۱۴ - دروغگويى‌


••• دروغگویی، عامل گرفتارى منافقان به عذاب دردناك الهى:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ‌ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ.

••• سوگند دروغ منافقان، سبب گرفتارى آنان به عذاب شديد الهى:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ.

۱۲.۱۵ - دشمنى با خدا


دشمنی منافقان با خدا، موجب گرفتارى آنان به آتش دوزخ:
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ‌ .آيه، مربوط به منافقان است.

۱۲.۱۶ - دشمنى با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌


دشمنى منافقان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، سبب گرفتارى آنان به آتش دوزخ:
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ.

۱۲.۱۷ - دوستى با يهود


ايجاد رابطه دوستی منافقان با یهود، عامل گرفتارى آنان به عذاب شديد و خوار كننده از سوى خداوند:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ تَوَلَّوْا قَوْماً غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ وَ يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ‌ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذاباً شَدِيداً إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ‌ . مورد آيه، رابطه ولايى منافقان با یهود است.

۱۲.۱۸ - رياكارى‌


ریاکاری منافقان در نماز، عامل جهنّمى شدن آنان:
إِنَّ الْمُنافِقِينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى‌ يُراؤُنَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَ لَنْ تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً.

۱۲.۱۹ - سدّ راه خدا


سدّ راه خدا شدن منافقان، موجب گرفتارى آنان به عذاب خوار كننده و خلود در آتش دوزخ:
اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ‌ لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ.

۱۲.۲۰ - سوء ظن به خدا


سوء ظن منافقان به خدا، موجب گرفتارى آنان به عذاب و كيفر الهى:
وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً.

۱۲.۲۱ - فسق‌


فسق منافقان، موجب گرفتارى به آتش دوزخ:
الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ‌ وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ.

۱۲.۲۲ - كفر


کفر منافقان به آيات خدا، موجب جهنمى شدن آنان:
وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً.

۱۲.۲۳ - گناه‌


••• گناهكارى منافقان، عامل تهدید آنان به جهنّم از سوى خداوند:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلى‌ ما فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصامِ‌ وَ إِذا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ.

••• مداومت برخى منافقان بر تبهکاری در جامعه، عامل کیفر و عذاب آنان:
يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُمْ بِما فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِؤُا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ ما تَحْذَرُونَ‌ لا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ إِنْ نَعْفُ عَنْ طائِفَةٍ مِنْكُمْ نُعَذِّبْ طائِفَةً بِأَنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ.

۱۲.۲۴ - مال‌


بهره‌مندى منافقان از مال و اولاد، از عوامل عذاب آنان از جانب خداوند:
فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ كافِرُونَ. آيه، مربوط به منافقان است.

۱۲.۲۵ - مخالفت با مؤمنان‌


مخالفت منافقان با راه و سيره مؤمنان، سبب جهنمى شدن آنان:
لا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً وَ مَنْ يُشاقِقِ الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدى‌ وَ يَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ ما تَوَلَّى وَ نُصْلِهِ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً.

۱۲.۲۶ - نجواى حرام‌


نجواهاى آزاردهنده و توأم با گناه منافقان، موجب گرفتارى آنان به عذاب جهنّم:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النَّجْوى‌ ثُمَّ يَعُودُونَ لِما نُهُوا عَنْهُ وَ يَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ وَ إِذا جاؤُكَ حَيَّوْكَ بِما لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ وَ يَقُولُونَ فِي أَنْفُسِهِمْ لَوْ لا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِما نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمَصِيرُ.

۱۲.۲۷ - همكارى با دشمنان‌


همكارى منافقان با دشمنان خدا و رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله، عامل گرفتارى آنان به جهنّم:
وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ‌ أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَلى‌ تَقْوى‌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيانَهُ عَلى‌ شَفا جُرُفٍ هارٍ فَانْهارَ بِهِ فِي نارِ جَهَنَّمَ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ.

۱۲.۲۸ - هم‌نشينى با استهزاگران‌


هم‌نشينى منافقان با استهزاگران آيات خدا، موجب جهنّمى شدن آنان:
وَ قَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتابِ أَنْ إِذا سَمِعْتُمْ آياتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِها وَ يُسْتَهْزَأُ بِها فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جامِعُ الْمُنافِقِينَ وَ الْكافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً.

۱۳ - پانویس


 
۱. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۵، ص ۱۷۷، «نفق».    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۵۰۲، «نفق».    
۳. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۱، ص ۶۱۸، «نفقت».    
۴. فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
۵. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، ج ۲، ص ۴۲۴.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۱۰.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۱۰.    
۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۹۱.    
۱۰. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۱، ص ۴۴۳.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۱۳۸.    
۱۲. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۱۳. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۱۴. توبه/سوره۹، آیه۶۴.    
۱۵. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    
۱۶. توبه/سوره۹، آیه۶۸.    
۱۷. توبه/سوره۹، آیه۷۳.    
۱۸. توبه/سوره۹، آیه۷۴.    
۱۹. توبه/سوره۹، آیه۸۵.    
۲۰. احزاب/سوره۳۳، آیه۵۷.    
۲۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۵۸.    
۲۲. احزاب/سوره۳۳، آیه۶۰.    
۲۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۷۳.    
۲۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۰.    
۲۵. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۳.    
۲۶. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۴.    
۲۷. محمّد/سوره۴۷، آیه۲۷.    
۲۸. فتح/سوره۴۸، آیه۶.    
۲۹. حدید/سوره۵۷، آیه۱۳.    
۳۰. مجادله/سوره۵۸، آیات۱۴-۱۶.    
۳۱. تحریم/سوره۶۶، آیه۹.    
۳۲. نساء/سوره۴، آیه۱۴۵.    
۳۳. نساء/سوره۴، آیات۱۴۵-۱۴۷.    
۳۴. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۳۵. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۴.    
۳۶. نساء/سوره۴، آیه۱۳۸.    
۳۷. توبه/سوره۹، آیه۶۸.    
۳۸. توبه/سوره۹، آیه۱۰۱.    
۳۹. مجادله/سوره۵۸، آیه۸.    
۴۰. توبه/سوره۹، آیه۱۰۱.    
۴۱. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱۴، ص۴۴۱.    
۴۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۸۹.    
۴۳. بقره/سوره۲، آیه۱۴.    
۴۴. بقره/سوره۲، آیه۱۵.    
۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۱۴۱.    
۴۶. نساء/سوره۴، آیه۱۴۲.    
۴۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۳۶۵.    
۴۸. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۴۹. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۲، ص ۲۸۱.    
۵۰. توبه/سوره۹، آیه۸۵.    
۵۱. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۵۲. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۵۳. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    
۵۴. توبه/سوره۹، آیه۷۹.    
۵۵. حدید/سوره۵۷، آیات۱۳-۱۵.    
۵۶. توبه/سوره۹، آیه۱۰۷.    
۵۷. توبه/سوره۹، آیه۱۰۹.    
۵۸. توبه/سوره۹، آیه۶۱.    
۵۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۶۸.    
۶۰. احزاب/سوره۳۳، آیه۵۷.    
۶۱. نساء/سوره۴، آیه۱۱۴.    
۶۲. نساء/سوره۴، آیه۱۱۵.    
۶۳. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۵، ص ۱۹۸- ۲۰۰.    
۶۴. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۶۵. توبه/سوره۹، آیه۶۴.    
۶۶. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۶۷. توبه/سوره۹، آیه۶۸.    
۶۸. مجادله/سوره۵۸، آیه۸.    
۶۹. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۷۰. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۷۱. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    
۷۲. توبه/سوره۹، آیه۶۵.    
۷۳. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    
۷۴. توبه/سوره۹، آیه۷۹.    
۷۵. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۷۶. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۶.    
۷۷. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۷.    
۷۸. توبه/سوره۹، آیه۹۵.    
۷۹. نساء/سوره۴، آیه۱۱۵.    
۸۰. توبه/سوره۹، آیه۸۱.    
۸۱. توبه/سوره۹، آیه۹۴.    
۸۲. توبه/سوره۹، آیه۹۵.    
۸۳. توبه/سوره۹، آیه۶۷.    
۸۴. توبه/سوره۹، آیه۶۸.    
۸۵. حدید/سوره۵۷، آیه۱۳.    
۸۶. حدید/سوره۵۷، آیه۱۴.    
۸۷. توبه/سوره۹، آیه۴۷.    
۸۸. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۳۱.    
۸۹. كشف الاسرار، ج ۵، ص ۵۱.
۹۰. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۹۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۳۰۱.    
۹۲. بقره/سوره۲، آیه۸.    
۹۳. بقره/سوره۲، آیه۱۰.    
۹۴. مجادله/سوره۵۸، آیات۱۴-۱۶.    
۹۵. توبه/سوره۹، آیه۶۳.    
۹۶. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص۲۴۹    .
۹۷. توبه/سوره۹، آیه۶۳.    
۹۸. مجادله/سوره۵۸، آیات۱۴-۱۶.    
۹۹. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۴، ص ۴۹۵.    
۱۰۰. نساء/سوره۴، آیه۱۴۲.    
۱۰۱. نساء/سوره۴، آیه۱۴۵.    
۱۰۲. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۶.    
۱۰۳. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۷.    
۱۰۴. فتح/سوره۴۸، آیه۶.    
۱۰۵. توبه/سوره۹، آیه۶۷.    
۱۰۶. توبه/سوره۹، آیه۶۸.    
۱۰۷. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    
۱۰۸. بقره/سوره۲، آیه۲۰۴.    
۱۰۹. بقره/سوره۲، آیه۲۰۶.    
۱۱۰. توبه/سوره۹، آیه۶۴.    
۱۱۱. توبه/سوره۹، آیه۶۶.    
۱۱۲. توبه/سوره۹، آیه۵۵.    
۱۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۶۰.    
۱۱۴. نساء/سوره۴، آیه۱۱۴.    
۱۱۵. نساء/سوره۴، آیه۱۱۵.    
۱۱۶. مجادله/سوره۵۸، آیه۸.    
۱۱۷. توبه/سوره۹، آیه۱۰۷.    
۱۱۸. توبه/سوره۹، آیه۱۰۹.    
۱۱۹. نساء/سوره۴، آیه۱۴۰.    


۱۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۵۳، برگرفته از مقاله «عذاب منافقان».    


رده‌های این صفحه : عذاب | موضوعات قرآنی | نفاق




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.