مصاحفمصاحف، مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و صحابه را می‌گویند. ۱ - تعریف«مصاحف» جمع « مصحف » (به ضم میم و نیز کسر و فتح آن) به معنای اوراق مکتوبی است که جلد شده باشند. قرآن را به این نام خوانده‌اند؛ چون جامع اوراق نوشته شده است. این واژه از واژه‌های اصیل عربی است و بارها در سخنان رسول اکرم به کار رفته است. در حوزه ع لوم قرآنی «مصحف» به مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر یا پس از آن توسط صحابه گفته می‌شود. ۲ - پیشینه نوشتن مصاحفسابقه این گردآوری و نوشتن «مصاحف» به زمان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و دوره نزول قرآن برمی گردد. آن گونه که در تاریخ آمده است، حمزه عموی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که در سال سوم هجری در جنگ احد شهید شد، مصحفی مخصوص خود داشت. ۳ - مهم‌ترین صاحبان مصاحفمهمترین گردآورندگان قرآن و صاحبان مصاحف عبارتند از: امام علی علیه‌السّلام؛ ابن مسعود ؛ ابی بن کعب ؛ مقداد بن اسود ؛ معاذ بن جبل ؛ …. این نکته از امتیازات اسلام است که پیروان آن در گردآوری و حفظ کتاب مقدس خویش نهایت اهتمام را مبذول داشته‌اند. ۴ - تذکر۱. داشتن مصحف ، به معنای کامل بودن آن نیست؛ به ویژه مصحف حمزه عموی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم که تقریبا هشت سال پیش از پایان نزول قرآن شهید شد. ۲. وجود مصاحف متعدد به معنای تعارض و تفاوت مصاحف نیست و اگر اختلافی میان مصاحف بوده، به اختلاف در چگونگی قرائت یا ترتیب سوره‌های قرآن محدود بوده است. [۱]
عاملی، جعفر مرتضی، ۱۹۴۴ -، حقایق هامة حول القرآن الکریم، ص۱۲.
[۲]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۷.
[۳]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص (۳۳۳-۳۹۲).
[۴]
شاهین، عبد الصبور، تاریخ القرآن، ص۱۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مصاحف». |