بدر - به فتح باء و دال (مفردات‌نهج‌البلاغه)بدر (به فتح باء و دال) و بادره از مفردات نهج البلاغه، به معنای سرعت و عجله، کار و چیزی که به سرعت از انسان سر می‌زند، می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) از این واژه در بیان موعظه‌ای، نامه‌ای خطاب به امام حسن (علیه‌السلام) و ... استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیبدر (به فتح باء و دال) بدور و مبادره، به معنای سرعت و عجله، کار و چیزی که به سرعت از انسان سر می‌زند آمده است. چنان‌که در لغت آمده: «بدر الی الشی‌ء بدورا و بادر الیه مبادرة: اسرع.» به‌همین جهت به «غضب» بادره گفته می‌شود. ۲ - کاربردهاامام (علیه‌السلام) در مقام موعظه‌ای فرموده‌اند: «رحم الله امرءا سمع حکما فوعی ... و بادر الاجل و تزّود من العمل؛ خدا رحمت کند به کسی که حکمی را بشنود و آن‌را در گوش گیرد و بر اجل پیشی گیرد و از عمل توشه بردارد.» همچنین به امام حسن (صلوات‌الله‌علیه) می‌نویسد: «فبادرتک بالادب قبل ان یقسو قلبک؛ به تادیب تو سرعت کردم پیش از آن‌که دلت سخت شود.» همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) در بیانی به اصحابش می‌فرماید: «فلا تکلّمونی بما تکلّم به الجبابرة و لا تتحفّظوا منّی بما یتحفّظ به عند اهل البادرة؛ با من با القابی سخن نگویید چنان‌که با جباران سخن گفته می‌شود و خودتان را از من نگه ندارید و در پیش من خود را ذلیل نکنید چنان‌که از اهل غضب می‌کنند.» ۳ - پانویس
۴ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بدر، بادره»، ص۱۱۷. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|