اخلاقاخلاق، جمع خلق به معنای خصلت‌های نفسانی انسان اعم از فضائل و رذائل است. از آن به مناسبت در باب‌های امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، طلاق و خلع آمده است. فهرست مندرجات۲ - اخلاق در روایات ۳ - احکام مربوط به اخلاق ۳.۱ - تأکید بر خوش خلقی مسلمان ۳.۲ - خوش خلقی با همسفران ۳.۳ - گشاده‌رویی بازرگان ۳.۴ - ازدواج با بداخلاق ۳.۵ - طلاق در صورت سازگاری اخلاقی ۳.۶ - گرفتن دایه بداخلاق برای کودک ۳.۷ - خوش خلقی در امر به معروف و نهی از منکر ۳.۸ - ارتزاق معلم اخلاق از بیت‌المال ۴ - پانویس ۵ - منبع ۱ - ابعاد بحث از اخلاقاخلاق از دو بعد حائز اهمیّت و در خور بررسی است: نخست، شناسایی ماهیت خوی‌ها و خصلت‌های نیک و زشت و دیگر، ابراز و بروز دادن آن‌ها در ارتباط با دیگران. موضوع اول در علم اخلاق بحث می‌شود؛ لیکن محور دوم در فقه مطرح است که موضوع این مقاله می‌باشد. ۲ - اخلاق در روایاتدر روایات بسیاری به رعایت اخلاق نیکو، همچون فروتنی، گذشت،مدارا کردن نسبت به دیگران و صلۀ رحم، و پرهیز و دوری گزیدن از رفتارهای ناشایست مانند تکبّر، حسد، بخل و حرص، سفارش شده است. [۱]
حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۱۶۱-۳۷۹.
۳ - احکام مربوط به اخلاقدر ذیل به نمونه‌هایی از مسائل مربوط به اخلاق که در باب‌های امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، نکاح، طلاق و خلع آمده است اشاره می‌کنیم. ۳.۱ - تأکید بر خوش خلقی مسلمانهر مسلمانی باید سعی کند منش و رفتار او بر اساس تعالیم اخلاقی اسلام باشد. [۲]
موسوی گلپایگانی، محمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۵۳۴.
۳.۲ - خوش خلقی با همسفراندر برخی موارد، نسبت به خوش خلقی تأکید شده است مانند خوش اخلاقی در سفر با همسفران. [۳]
طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۴، ص۳۳۲.
۳.۳ - گشاده‌رویی بازرگانچنان که برای بازرگانان مستحب است با مشتریان خود با گشاده‌رویی برخورد نمایند چه آن که این کار موجب فراوانی و گشایش روزی آنان می‌شود. [۴]
نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۶۵.
۳.۴ - ازدواج با بداخلاقازدواج با زن یا مرد بداخلاق مکروه است. [۵]
طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۵، ص۴۸۰.
[۶]
خمینی، روح الله، تحریر الوسیلة، ج۲، ص۲۳۸.
۳.۵ - طلاق در صورت سازگاری اخلاقیطلاق همسر در صورتی که زوجین از نظر اخلاقی با یکدیگر سازگار باشند مکروه [۷]
عاملی جبعی، علی بن احمد، الروضة البهیة، ح۶، ص۳۲.
و خلع در صورت یاد شده باطل است. [۸]
عاملی جبعی، علی بن احمد، الروضة البهیة، ج۶، ص۱۰۰.
۳.۶ - گرفتن دایه بداخلاق برای کودکگرفتن دایۀ بداخلاق برای کودک کراهت دارد. [۹]
توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۵۱۱، م۲۴۸۸.
۳.۷ - خوش خلقی در امر به معروف و نهی از منکراثربخشترین شیوۀ امر به معروف و نهی از منکر آن است که امر و نهی کننده، خود متخلّق به اخلاق نیکو و به دور از صفات ناپسند باشد تا در پرتو دعوت عملی، دیگران را به فضائل اخلاقی ترغیب کرده و از رذائل اخلاقی بازدارد. [۱۰]
نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۳۸۲-۳۸۳.
۳.۸ - ارتزاق معلم اخلاق از بیتالمالمعلم اخلاق از جمله کسانی است که می‌تواند از بیت‌المال ارتزاق نماید. [۱۱]
عاملی جبعی، علی بن احمد، الروضة البهیة، ج۳، ص۷۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص۳۴۴. رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | حسن خلق
|