بهبودبهبود به معنای بازیافت سلامت، پس از بیماری است. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صوم، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن گفته شده است. فهرست مندرجات۲ - زردابه‌ی زخم در حال بهبود ۳ - باقی بون حکم جبیره در بیم ضرر آب ۴ - روزه گرفتن بیمار ۵ - روزه و بهبود بیمار قبل و بعد از زوال ۶ - بیمار و قضای روزه ماه رمضان ۷ - ازدواج با مرد بیمار و ارث بردن از او ۸ - مرد بیمار و طلاق دادن زن ۹ - استثنائات جاری شدن حد ۱۰ - حدود متعدد و صبر بر بهبود مجرم ۱۱ - اجرای حدّ سرقت و درمان دست سارق ۱۲ - قصاص جانی قبل از بهبود مجنّی علیه ۱۳ - دیه عضو آسیب دیده در صورت بهبودی ۱۴ - پانویس ۱۵ - منبع ۱ - خون زخم و دمل در نماز و طوافخون زخم و دمل تا زمانی که بهبود نیافته - هرچند زیاد باشد- در نماز و طواف، بخشوده شده است و شستن آن لازم نیست و پس از بهبود باید شسته شود. البتّه بعضی معفو بودن را مشروط به مشقّت داشتن شستن موضع و استمرار جریان خون دانسته‌اند. ۲ - زردابه‌ی زخم در حال بهبودزردابهی زخم در حال بهبود - جز در صورتی که یقین به خون بودن آن یا آمیخته بودن آن با خون باشد- پاک است. ۳ - باقی بون حکم جبیره در بیم ضرر آبحکم جبیره، مادامی که بیم از ضرر آب بر موضع زخم وجود داشته باشد، باقی است هرچند احتمال بهبود نیز بدهد؛ لیکن اگر معلوم شود پیش از وضو بهبود یافته در اینکه وضوی جبیره‌ای برای نماز بعدی کفایت می‌کند یا لازم است تجدید وضو نماید، اختلاف است. ۴ - روزه گرفتن بیمارروزه گرفتن در صورتی که موجب کند شدن روند بهبود بیمار گردد، واجب نیست. و اگر شخص روزه بگیرد، از روزه‌ی واجب، کفایت نمی‌کند و قضا ی آن واجب است. ۵ - روزه و بهبود بیمار قبل و بعد از زوالاگر بیمار در ماه رمضان بعد از زوال (اذان ظهر)، بهبود یابد، هرچند افطار هم نکرده باشد، نیت روزه و روزه گرفتن آن روز، بر او واجب نیست؛ ولی اگر قبل از زوال، بهبود یابد، در صورتی که افطار نکرده باشد، بنا بر مشهور، واجب است نیّت روزه بکند. ۶ - بیمار و قضای روزه ماه رمضانوجوب قضای روزه‌ی ماه رمضان بر بیماری که به علّت بیماری، روزه نگرفته منوط به بهبود وی پیش از ماه رمضان سال آینده است و در صورت عدم بهبود بنا بر مشهور، قضا بر وی واجب نیست؛ بلکه باید برای هر روز به مقدار یک مد طعام کفاره بدهد. ۷ - ازدواج با مرد بیمار و ارث بردن از اوهرگاه زنی با مردی بیمار، ازدواج کند، ارث بردن وی از آن مرد، مشروط به آمیزش یا بهبود وی از آن مرض پیش از وفات است و اگر هیچ یک از آن دو، قبل از مرگ شوهر حاصل نشود، عقد نکاح باطل است و زن ارث نمی‌برد. ۸ - مرد بیمار و طلاق دادن زناگر مرد در حال بیماری، همسر خویش را طلاق دهد- خواه به طلاق بائن یا طلاق رجعی- و پیش از سپری شدن یک سال از زمان طلاق بمیرد، زن از او ارث می‌برد مگر آنکه در این مدّت، شوهر کرده باشد و یا مرد از بیماری خود بهبود یافته، سپس بمیرد که در این صورت ارث نمی‌برد مگر آنکه در عده‌ی طلاق رجعی باشد. ۹ - استثنائات جاری شدن حدحد- بجز قتل و رجم- بر مستحاضه و بیمار، قبل از بهبود جاری نمی‌شود. ۱۰ - حدود متعدد و صبر بر بهبود مجرمدر موردی که حدود مختلف - مانند حد تازیانه و رجم - باید بر شخص جاری شود، ابتدا حدّ تازیانه اجرا می‌شود؛ لیکن در وجوب صبر تا بهبود از اثر تازیانه یا استحباب آن و یا عدم جواز صبر، اختلاف است. ۱۱ - اجرای حدّ سرقت و درمان دست سارقپس از اجرای حدّ سرقت، مستحب است حاکم نسبت به درمان دست سارق و تأمین نیازهای ضروری وی تا زمان بهبودی، اقدام کند. ۱۲ - قصاص جانی قبل از بهبود مجنّی علیهاستیفا ی قصاص از جانی پیش از بهبود جراحت شخصی که علیه وی جنایت صورت گرفته، جایز است؛ هرچند شیخ طوسی احتیاط را در تأخیر آن تا زمان بهبودی دانسته است. ۱۳ - ديه عضو آسيب ديده در صورت بهبودیدیهی عضو آسيب ديده در صورت بهبود يافتن، با صورت عدم بهبودى آن فرق مى‌كند؛ گاهى نيز با بهبودى، فقط ارش ثابت مى‌شود كه در مدخل‌هاى مناسب (بحث بیماری)، آمده است. ۱۴ - پانویس۱۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۲، ص۱۵۰. |