تسخیرمطیع و رام کردن انسان، حیوان، جن، فرشته یا شیطان را تسخیر می گویند واز آن در باب تجارت به مناسبت بحث از مکاسب محرمه سخن رفته است. همچنین این کلمه در معنای مغلوب کردن، مطیع و منقاد کردن و تصرف منطقه یا مکانی نیز آمده است. ۱ - بیان عمل تسخیرتسخیر اشیاء گاه بر اثر ریاضت هاى شرعى و بندگی خالصانه خداوند متعال و دستیابى به مقام ولایت و حقیقت عبودیت براى انسان حاصل مى‌شود؛ چنان‌که در انبیا و اولیا سلام‌اللّه‌علیهم‌اجمعین، امر چنین است. در این صورت ّ شک و بحثى در آن نیست؛ ولى گاه از طریق ریاضتهاى غیر شرعى یا پاره‌اى اقدامات همچون دود کردن و بخور دادن برخى گیاهان (دخنه) و خواندن بعضى عوذات (عزائم) به دست مى‌آید. ۲ - احکام تسخیرتحصیل عمل تسخیر از راه ریاضتهاى نامشروع و شیطانى، به جهت حرام بودن مقدّمه آن، حرام است؛ لیکن در حرمت تسخیر به وسیله اعمالى همچون دخنه و خواندن عزائم اختلاف است. گروهى آن را از اقسام سحر برشمرده‌اند؛ لیکن برخى دیگر آن را از موضوع و حکم سحر خارج دانسته‌اند. [۲]
مصباح الفقاهة، ج۱،ص۲۹۶ .
بعضى دیگر هرچند آن را از اقسام سحر نشمرده، ولى حکم سحر را بر آن جارى کرده‌اند. البتّه بنابر قول به عدم حرمت تسخیر، در صورتى که تسخیر مستلزم امر حرامى مانند اضرار و ایذاى مؤمن باشد، محکوم به حرمت است. [۵]
مصباح الفقاهة، ج۱،ص۲۹۶-۲۹۷ .
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد۲، صفحه۴۷۳. رده‌های این صفحه : فقه | مکاسب محرمه
|