کشکشهکشکشه به تبدیل «کاف» خطاب مؤنث به «شین» هنگام وقف اطلاق می‌شود. ۱ - تعریف«کشکشه» مصدر و لغت بنی تمیم و نوعی وقف به شیوه ابدال و عبارت است از بدل کردن «کاف» خطاب مؤنث به «شین» در حالت وقف؛ مانند کاف «لذنبک» در (یوسف اعرض عن هذا واستغفری لذنبک)؛ «ای یوسف ! از این مطلب بگذر، و‌ای زلیخا! از گناه خویش استغفار کن! ».در این جا هنگام وقف «لذنبک» به «لذنبش» تبدیل می‌شود. ۲ - قول زرکشیزرکشی، «کشکشه» را به قبیله قیس (از طایفه مضر)، و «عنعنه» را به قبیله تمیم نسبت داده، و تبدیل کاف مؤنث به حرف شین را اختصاص به حالت وقف نمی‌دهد و برای آن به آیه : (جعل ربک تحتک سریا) مثال می‌زند که در حالت کشکشه «ربش تحتش» خوانده می‌شود. و «عنعنه» آن است که «ان» را به صورت «عن» قرائت کنند، در مثل: (فعسی الله ان یاتی بالفتح) که به صورت «عن یاتی» تلفظ شود. [۵]
بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۷۸۲-۱۹۲.
[۶]
بستانی، بطرس، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۴۷.
۳ - عناوین مرتبطکسکسه . ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «کشکشه». |