ابومحمود حامد بن خضر خجندی
ریاضی‌دان و ستاره‌شناس ایرانی
ابومحمود حامد بن خضر خجندی (۹۴۰ -۱۰۰۰ میلادی) متولد خجند تاجیکستان متوفی ۳۷۹ش ریاضی‌دان و ستاره‌شناس و از منجمین مهم دربار امیرعضد الدوله دیلمی از امرای آل بویه در قرن چهارم بود.
خجندی در سال‌های ۳۵۵ تا ۳۷۶ در خدمت فخرالدوله دیلمی زندگی می‌کرد. احتمال می‌رود که قضیه جیب (سینوس) مربوط به مثلثات کروی را او ابداع کرده باشد؛ ثابت کرد، به‌طور ناقص، که مجموع مکعب‌های دو عدد برابر با مکعب عدد سوم نمی‌شود. «یک کتاب درسی هندسه و اثری دربارهٔ مقدار میل دائرةالبروج به خجندی نسبت داده شده‌است.»
زیر نظر فخرالدوله ابزار نجومی بزرگی به نام سٌدس فخری برای اندازه‌گیری میل دائرةالبروج ساخت.
آثار
- زیج‌الفخری (برجای نمانده‌است)
- مسائل متفرقه هندسیه لبعض العلماء
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «حامد خجندی». وب‌گاه ایران‌شناسی. ۸ آذر ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۲۸ آذر ۱۳۸۷.
- ↑ خلاصه زندگی‌نامه علمی دانشمندان ۴۰۴
منابع
- خلاصه زندگی‌نامه علمی دانشمندان، ترجمهٔ بیرشک، بهروز و دیگران، به کوشش زیر نظر احمد بیرشک.، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، ۱۳۷۴، ص. ۴۶۳، شابک ۹۶۴-۵۵۱۵-۰۱-۷