دانشگاه فردوسی مشهد

با تبدیل آموزشگاه عالی بهداری در سال ۱۳۲۸ به دانشکده پزشکی، نخستین گام در راه تأسیس سومین دانشگاه ایران در شهر مشهد برداشته شد. در سال ۱۳۳۴ با صدور مجوز دیگری دانشکده ادبیات با پنج رشته جداگانه تأسیس یافت. با گسترش آموزش عالی در ایران به ترتیب دانشکده معقول و منقول (که بعداً به الهیات تغییر نام یافت) دانشکده علوم، دانشکده دندانپزشکی، دوره شبانه، دانشکده علوم دارویی و تغذیه، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشکده مهندسی، مؤسسه بینایی سنجی، دبیرستان دانشگاه و مرکز تعلیمات به مجموعه دانشگاه مشهد که ازسال ۱۳۵۳ با انتخاب مهدی رضایی به دانشگاه فردوسی تغییر نام یافته بود افزوده شد.

پس از انقلاب اسلامی با تغییر در برخی واحدها و تفکیک دانشگاه علوم پزشکی از دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشکده دامپزشکی، آموزشکده کشاورزی شیروان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم ریاضی، دانشکده هنر نیشابور، پژوهشکده علوم گیاهی، مرکز تحقیقات زمین لرزه‌شناسی، کالج دانشگاه، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و دانشکده معماری و شهرسازی، یکی پس از دیگری به مجموعه واحدهای دانشگاه اضافه شد.

پردیس اصلی دانشگاه فردوسی مشهد که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های دانشگاهی و پردیس‌های یکپارچه دانشگاه‌های کشور در مساحتی بیش از ۳۰۰ هکتار به صورت متمرکز و شامل کلیه دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها، ساختمان‌ها و بخشی بزرگ از مجموعه‌های فرهنگی، رفاهی، ورزشی و خوابگاه‌های دانشگاه می‌شود، از نظر جغرافیایی در یکی از مدرن‌ترین مناطق شهری غرب مشهد واقع شده و از شمال به میدان آزادی و بزرگ‌راه وکیل‌آباد، از شرق به بزرگ‌راه کلانتری، از جنوب به بلوار پیروزی و از شرق به بلوار باهنر منتهی شده‌است.

دانشگاه سبز

دانشگاه فردوسی مشهد در عین قرارگیری در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک کشور، دارای پردیسی سبز، با چشم‌اندازی مطلوب و دارای شرایط آب و هوایی مناسبی می‌باشد. دانشگاه فردوسی مشهد از سال ۱۳۸۱ و به عنوان اولین دانشگاه کشور، نسبت به تشکیل کمیته سبز و پردیس زیست‌محیطی دانشگاه اقدام نمود و در سال ۱۳۹۵ و بر اساس ابلاغیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به «دانشگاه سبز» تغییر نام و ارتقاء یافت.

لازم است ذکر شود که بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده از نظام رتبه‌بندی بین‌المللی گرین‌متریک (Green Metric) در سال ۲۰۲۰ که شاخص‌های دانشگاه‌های سبز دنیا را مورد سنجش قرار می‌دهد، دانشگاه فردوسی مشهد در روندی صعودی در رتبه ۳۳۷ام دانشگاه‌های سبز دنیا قرار گرفته‌است. همچنین در مقیاس رتبه‌بندی ملی و مابین دانشگاه‌های تراز اول کشور نیز در جایگاه دوم قرار دارد.

حمل‌ونقل

با توجه به وسعت پردیس دانشگاه، از وسائل نقلیه عمومی از جمله اتوبوس و ون برای تردد دانشجویان و کارکنان استفاده می‌شود. همچنین امکان استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی از دیگر امکانات مرتبط می‌باشد. لازم است ذکر شود که دانشگاه فردوسی مشهد دارای مسیر سبز ویژه دوچرخه‌سواری و اسکوترهای برقی است که هم‌اکنون فاز اول آن از ابتدای درب شمالی این دانشگاه افتتاح شده‌است.

ورودی‌ها و دسترسی شهری

• ورودی شمالی: به عنوان درب اصلی دانشگاه فردوسی مشهد مطرح است که سردرب این دانشگاه نیز در آن واقع شده‌است. همچنین سازمان مرکزی دانشگاه و دانشکده الهیات و معارف اسلامی نیز در مجاورت این درب قرار دارند. این درب از نظر جغرافیایی به بزرگ‌راه وکیل‌آباد و پارک بزرگ ملت منتهی می‌شود. همچنین از حیث دسترسی شهری، خط شماره یک قطار شهری مشهد تحت عنوان ایستگاه «دانشگاه فردوسی مشهد - پارک ملت» و همچنین مرکز پایانه مسافربری درون‌شهری نیز در این مکان واقع شده‌است. لازم است ذکر شود که در حال حاضر این درب صرفاً جهت عبور افراد پیاده‌رو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• ورودی شرقی: این درب از نظر جغرافیایی به بزرگ‌راه کلانتری و میدان آزادی منتهی می‌شود. همچنین از حیث دسترسی شهری، علاوه بر ایستگاه اتوبوس، در مجاورت خط شماره یک قطار شهری مشهد تحت عنوان ایستگاه «آزادی» قرار دارد.
• ورودی غربی: این درب از نظر جغرافیایی به بلوار باهنر و پارک کوثر منتهی می‌شود. همچنین از حیث دسترسی شهری، علاوه بر ایستگاه اتوبوس، در مجاورت خط شماره یک قطار شهری مشهد تحت عنوان ایستگاه «کوثر» قرار دارد. دانشکده مهندسی و دانشکده علوم ریاضی در مجاورت این درب قرار دارند.

• ورودی جنوب شرقی: این درب که از آن تحت عنوان درب رضوی یاد می‌شود، از نظر جغرافیایی به بلوار رضوی منتهی می‌شود. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی در مجاورت این درب قرار دارد.

• ورودی جنوبی: این درب از نظر جغرافیایی به بزرگ‌راه پیروزی منتهی می‌شود. خوابگاه‌های پردیس سه، پنج، شش و هفت (دختران) در مجاورت این درب قرار دارند.

• ورودی‌های فرعی و پیاده‌رو: در نقاط مختلف دانشگاه، درب‌هایی جهت عبور پیاده‌رو تعبیه شده‌است. از جمله این موارد می‌توان به درب شمال غربی در مجاورت دانشکده علوم ریاضی و بانک‌های داخلی مستقر در دانشگاه و درب کلینیک روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی در بلوار باهنر اشاره داشت.

ساختمان‌ها و اماکن

• سازمان مرکزی
• مرکز اطلاع‌رسانی و کتابخانه مرکزی
• موزه دانشگاه فردوسی مشهد
• مرکز اسناد و مفاخر دانشگاه
• انگاریوم (آسمان‌نما دانشگاه فردوسی مشهد)
• مسجد حضرت زهرا
• مسجد امام رضا
• انتشارات دانشگاه
• مرکز توسعه فناوری‌های پیشرفته
• شبکه آزمایشگاهی
• مرکز رفاهی (شماره یک و دو)
• مهمان‌سرای دانشگاه فردوسی
• معاونت فرهنگی، اجتماعی و دانشجویی
  • مدیریت رفاه و سلامت
    • مجموعه خوابگاه‌های پردیس (دختران)
    • مجموعه خوابگاه‌های فجر (پسران)
    • غذاخوری‌ها (فجر، پردیس، مهر، زیتون و یاس)
    • کافه تریا (خوابگاه‌ها و دانشکده‌ها)
    • مرکز بهداشت و درمان
  • مدیریت تربیت بدنی
    • مجتمع آبی پردیس
    • مجموعه ورزشی ۲۲ بهمن
    • سالن ورزشی جهان پهلوان تختی
    • سالن ورزشی امام رضا
    • سالن ورزشی امام علی
    • سالن ورزشی کوثر
    • مجموعه روباز تنیس خاکی
    • اماکن ورزشی روباز (پردیس و دانشکده‌ها)
    • اماکن ورزشی خوابگاهی
  • مدیریت فرهنگی و فعالیت‌های داوطلبانه
  • مرکز مشاوره و توانمندسازی
  • مرکز آفرینش‌های هنری
  • تالار رودکی
• مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات
• شرکت تعاونی مصرف (فروشگاه زنجیره‌ای)
• سالن اجتماعات مرکزی

قدمت ایجاد اولین مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد به اوايل سال ۱۳۵۰ هجری شمسی و در قالب ساختمان كوچكي در مقابل دانشكده ادبيات و علوم انسانی برمی‌گردد. يك سال بعد، این مرکز به ساختمانی با وسعت ۶۵۰ متر مربع به خارج دانشگاه انتقال يافت، سپس مجددا به ساختماني در پرديس دانشگاه منتقل شد. در سال ۱۳۷۲ وسعت كتابخانه ابتدا به ۸۵۰ مترمربع و به تدريج به ۲۴۰۰ متر مربع افزايش يافت اما همچنان پاسخ‌گوی نیاز مخاطبین دانشگاه نبود. با توجه به این امر و با عنايت به تصويب طرح احداث ساختمان مركز اطلاع‌رساني و كتابخانه مركزی، در سال ۱۳۹۱ مرکز جدید در فضایی به مساحت بالغ بر ۸۹۰۰ متر مربع در قالب ۳ طبقه احداث گردید. پس از احداث این مرکز، فرآیند ادغام برخی از کتابخانه‌های مرتبط با دانشکده‌ها با کتابخانه جدید آغاز گردید.

مرکز اطلاع‌رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد در حال حاضر دارای بخش‌های امانت کتاب، آموزش (برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های علمی)، مشاوره اطلاعاتی و پژوهشی، اطلاع‌رسانی، نشریات، پایان‌نامه‌ها، سازمان‌دهی و فهرست‌نویسی منابع، علم‌سنجی، مرجع و گنجینه‌های اهدایی می‌باشد. طبقه منفی یک این مرکز به صورت کامل به بخش‌های امانت کتب فارسی، امانت کتب بین‌المللی و سالن مطالعه عمومی اختصاص یافته است. همچنین طبقه اول به لابی، موزه ابزارهای تاریخی حوزه کتاب‌داری و واحدهای اداری تقسیم‌بندی شده است. نهایتا طبقه دوم این مرکز شامل واحدهای آموزش، پژوهش، پایان‌نامه‌ها، مرجع، انتشارات، کافه تریا و فضای مطالعه عمومی تخصیص یافته است. لازم به ذکر است که بخش امانت این کتابخانه دارای بیش از ۱۸۰٫۰۰۰ نسخه کتاب فارسی و ۸۵٫۰۰۰ نسخه کتاب لاتین می‌باشد.

دانشگاه فردوسی مشهد در حال حاضر دارای ۱۳ دانشکده، ۸ پژوهشکده، ۲ مرکز پژوهشی، ۲ گروه پژوهشی و موسسات وابسته علمی، پژوهشی و فرهنگی می‌باشد که در ادامه به تفکیک قید شده است:

دانشکده‌ها

دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی

دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد با هدف تامین نیروی انسانی متخصص و ماهر به عنوان دومین واحد آموزش عالی در سطح شهر مشهد با راه‌اندازی گروه زبان و ادبیات فارسی در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی تاسیس گردید. در سال بعد، رشته‌های زبان و ادبیات انگلیسی و زبان و ادبیات فرانسه ایجاد شد. پس از گذشت یک سال دیگر، رشته‌های تاریخ و جغرافیا در این دانشکده آغاز به کار نمود. رشته زبان‌شناسی نیز در سال ۱۳۴۲ فعالیت خود را آغاز کرد.

در سال ۱۳۵۱ رشته زبان و ادبیات عرب از دانشکده الهیات به این دانشکده منتقل شد. همچنین رشته علوم اجتماعی که به عنوان رشته‌ای فرعی از سال ۱۳۵۰ افتتاح شده بود، از سال ۱۳۶۴ به عنوان رشته‌ای مستقل به پذیرش دانشجو اقدام نمود. رشته روان‌شناسی نیز که از سال تحصیلی ۱۳۵۰–۱۳۴۹ تا پایان سال تحصیلی ۱۳۵۳–۱۳۵۲ در این دانشکده دایر بود، از سال تحصیلی ۱۳۵۴–۱۳۵۳ از این دانشکده جدا شد. دوره کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از سال ۱۳۴۹ و دوره دکتری این رشته در سال ۱۳۵۵ به‌طور مستقل دانشجو پذیرفت و نخستین دانش‌آموخته آن در سال ۱۳۶۲ از رساله خود دفاع کرد.

هم‌اکنون در دانشکده ادبیات و علوم انسانی، ۹ گروه آموزشی و ۸ رشته تحصیلی کارشناسی فعالیت دارند. این دانشکده در حال حاضر دارای تعداد ۱۰۰ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۱۴ استاد، ۳۳ دانشیار، ۵۰ استادیار و ۲ مربی می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده ادبیات و علوم انسانی:

• زبان و ادبیات فارسی
• زبان و ادبیات عربی
• زبان فرانسه
• زبان انگلیسی
• زبان روسی
• علوم اجتماعی
• جغرافیا
• تاریخ

دانشکده الهیات و معارف اسلامی

دانشكده الهيات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسى مشهد در سال ۱۳۳۷ به نام دانشكده علوم معقول و منقول با دو رشته معقول (فلسفه و حكمت اسلامى) و منقول (فقه) تاسيس شده است. از سال ۱۳۴۸ نام اين دانشكده، به الهيات و معارف اسلامى تغيير يافته و در سه رشته: فقه و مبانى حقوق‏اسلامى، فلسفه و كلام اسلامى، فرهنگ اسلامى و رابطه آن با تمدن ايرانى دانشجو پذيرفته است. افزون بر اين، از سال ۱۳۴۹ دو گروه آموزشى به نام‌هاى مبانى تشيع و اديان و مذاهب، قرآن و حديث و متون عربى به عنوان دو رشته فرعى فعاليت آموزشى داشته است.

در سال ۱۳۶۲ كه دانشگاه‌ها پس از یک وقفه سه ساله بازگشايى شدند، كليه رشته‏هاى اين دانشكده در هم ادغام شده و به نام رشته «الهيات و معارف اسلامى» با دو گرايش دبيرى و آزاد به كار خود ادامه داد. در بهمن‌ماه ۱۳۶۵ رشته آزاد الهيات به پنج گرايش: فقه و مبانى حقوق اسلامى، فلسفه و كلام اسلامى، علوم قرآنى و حديث، فرهنگ اسلامی (تاريخ و تمدن اسلامى) و مبانی تشيع و اديان و مذاهب تقسيم گرديد.

از سال تحصيلى ۷۰- ۱۳۶۹ دانشكده داراى پنج گروه آموزشى: مبانی تشيع و اديان و مذاهب (ادیان و عرفان تطبیقی)، تاریخ و تمدن اسلامی، علوم قرآن و حدیث، فقه و مبانی حقوق اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی بود که در سال ۱۳۸۳ گروه معارف اسلامی نیز به دانشکده الهیات پیوست. این دانشکده در حال حاضر دارای ۶ گروه آموزشی و ۵۶ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۸ استاد، ۲۱ دانشیار و ۲۷ استادیار می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده الهیات و معارف اسلامی:

• فلسفه و حکمت اسلامی
• فقه و مبانی حقوق اسلامی
• علوم قرآن و حديث
• تاريخ و تمدن اسلامی
• اديان و عرفان تطبيقی
• معارف اسلامی

دانشکده علوم

دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۴۰ تاسیس شد. پذیرش دانشجو در رشته ریاضی - فیزیک از سال ۱۳۴۱ آغاز گردید. در سال ۱۳۴۴ رشته ریاضی - فیزیک منحل و رشته‌های ریاضی، فیزیک و شیمی با پذیرش ۵۰ دانشجو در هر گروه جایگزین آن شد. رشته‌های زمین‌شناسی و زیست‌شناسی در سال ۱۳۴۶ تاسیس گردیدند. رشته آمار که قبلا با ریاضی مشترک بود در سال ۱۳۶۷ به‌طور مستقل دانشجو پذیرفت. رشته کامپیوتر در سال ۱۳۶۸ از گروه ریاضی جدا و به صورت مستقل تشکیل و به دانشکده مهندسی منتقل گردید. طرح تاسیس دانشکدهٔ علوم ریاضی در سال ۱۳۷۵ به تصویب رسید و این دانشکده نیز در قالب رشته‌هایی جداگانه در سال ۱۳۷۶ شروع به فعالیت نمود. دانشکده علوم در حال حاضر دارای ۹۳ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۳۴ استاد، ۳۴ دانشیار و ۲۵ استادیار می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده علوم:

• زمین‌شناسی
• زیست‌شناسی
• شیمی
• فیزیک

دانشکده علوم اداری و اقتصادی

دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۶۶ با هدف تامین و تربیت نیروی انسانی متخصص کشور در زمینه‌های اقتصاد، مدیریت، حسابداری، حقوق و علوم سیاسی تاسیس شد. فعالیت‌های آموزشی دانشکده از مهرماه سال ۱۳۶۷ با پذیرش ۱۲۰ دانشجو در سه رشته کارشناسی: اقتصاد بازرگانی، حسابداری و مدیریت بازرگانی آغاز شد. در سال‌های بعد به ترتیب رشته‌های کارشناسی حقوق، اقتصاد نظری و مدیریت دولتی به رشته‌های قبلی اضافه شدند. توسعه فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی این دانشکده با تاسیس دوره‌های کارشناسی ارشد علوم اقتصادی و کارشناسی ارشد (معادل) توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی در سال ۷۳ ادامه یافت.

ایجاد دوره روزانه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دوره شبانه رشته‌های کارشناسی مدیریت بازرگانی و حقوق درسال‌های ۷۳ و ۷۴، کارشناسی اقتصاد بازرگانی در سال ۷۶ و علوم سیاسی در سال تحصیلی ۷۸ موجبات گسترش بیشتر فعالیت‌های آموزشی این دانشکده را فراهم نمود. سپس کارشناسی ارشد حسابداری در سال ۸۳، کارشناسی ارشد حقوق (گرایش جزا و جرم‌شناسی) در سال ۸۵، کارشناسی ارشد علوم سیاسی در سال ۸۵، دکترای علوم اقتصادی و کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی در سال ۸۶ و کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی و دکترای مدیریت در دو گرایش رفتار سازمانی و منابع انسانی در سال ۸۷ به دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشکده اضافه گردیدند. دانشکده علوم اداری و اقتصادی در حال حاضر دارای ۵۱ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۱۲ استاد، ۱۹ دانشیار و ۲۰ استادیار می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده علوم اداری و اقتصادی:

• اقتصاد
• مدیریت
• حسابداری
• حقوق
• علوم سیاسی

دانشکده کشاورزی

دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۵۲ با هدف تامین نیروی انسانی متخصص و ماهر در رشته‌های گوناگون کشاورزی تاسیس شد. هدف کلی تاسیس چنین دانشکده‌ای در شرق کشور، تامین نیروی انسانی در سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری جهت پیشبرد فعالیت‌های برنامه‌ریزی، تولید، تبدیل، نگهداری و توزیع محصولات کشاورزی و مواد غذایی بوده است.

مرکز تحقیقات قارچ‌های خوراکی، مزرعه تحقیقاتی، گلخانه تحقیقاتی، مرکز تحقیقات دام و طیور، مرکز تحقیقات گاو شیری، مرکز پژوهشی فناوری‌های نوین، مجتمع صنایع غذایی، ایستگاه هواشناسی، مرکز آمار اطلاعات و امور رایانه دانشکده کشاورزی و گلخانه تحقيقاتی، از جمله واحدهای زیرمجموعه این دانشکده به شمار می‌روند.

همچنین کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های کشت و بافت، مهندسی ژنتیک، ژنومیکس و متابولیت‌های گیاهی، ماشین ابزار، ماشین‌های کشاورزی، آزمون و ارزیابی ماشین‌های کشاورزی، آزمون بافت مواد کشاورزی و غذایی، بیوگاز، پردازش تصویر و بینایی ماشین، بیوسوخت‌ها، موتور و تبدیل انرژی، حاصل‌خیزی خاک، بیولوژی خاک، خاک‌شناسی عمومی، فیزیک خاک، کشت بافت، گیاهان زینتی، فیزیولوژی گیاهی، تغذیه، تغذیه دام، آنالیز دستگاهی، فیزیولوژی حیوانی، اتاق بلدرچین، کشت سلولی، بیان ژن، پپروتیومیکس، الکتروفورز، جوجه‌کشی، کنسروسازی، فرآورده‌های گوشتی، فرمولاسیون و ارزیابی حسی مواد غذایی، بیوفیزیک، بسته‌بندی، تحقیقات عالی در شیمی مواد غذایی، قنادی و تنقلات، تکنولوژی قند، تکنولوژی لبنیات، میکروبیولوژی مولکولی، میکروبیولوژی صنعتی، فرآوری صیفی‌جات، شیمی آلی، تحقیقات بیماری شناسی، تحقیقات حشره‌شناسی، سم‌شناسی، کنه‌شناسی، کنترل بیولوژیک و پاتولوژی حشرات، مکانیک خاک، نقشه‌برداری، هیدرولیک و مکانیک سیالات، کیفیت آب و مصالح ساختمانی، بخشی از امکانات گروه‌های آموزشی این دانشکده می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده کشاورزی:

• اقتصاد کشاورزی
• بیوتکنولوژی و به‌نژادی گیاهی
• مکانیک بیوسیستم
• علوم خاک
• اگروتکنولوژی
• علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز
• علوم دامی
• علوم و صنایع غذایی
• گیاه‌پزشکی
• علوم مهندسی آب

دانشکده مهندسی

براساس مصوبه یکصدوچهارمین نشست شورای گسترش آموزش عالی مورخ پنجم اسفند ۱۳۵۳و با هدف ایجاد یک قطب مهندسی قوی و مناسب در شرق ایران و ایجاد امکانات و شرایط مناسب برای پرورش استعدادهای فنی جوانان، تامین نیروی انسانی متخصص، اجرای طرح‌های صنعتی و استقلال علمی و صنعتی کشور، دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی تاسیس گردید.

دانشکده مهندسی در مهرماه ۱۳۵۴ با پذیرش ۳۰ دانشجو در رشته برق و ۳۰ دانشجو در رشته مکانیک فعالیت خود را آغاز کرد، ولی به دلیل عدم تامین کادر آموزشی، رشته مهندسی برق تعطیل شد و دانشجویان این رشته به سایر دانشگاه‌ها منتقل شدند و بعدها پس از تامین کادر آموزشی از سال ۱۳۵۸، بار دیگر فعالیت رشته مهندسی در رشته الکترونیک آغاز شد.

به دنبال انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۵۹ و با ادغام دانشکده مهندسی و دانشگاه کار و پیشه شاخه مشهد، تعداد اعضای هیئت علمی و دانشجویان آن به یک‌باره افزایش چشم‌گیری یافت. پیش از این تاریخ، دانشکده مهندسی دانشگاه کار و پیشه، در سه رشته الکترونیک، الکتروتکنیک و راه و ساختمان فعالیت آموزشی چشمگیری داشت. گروه کامپیوتر در سال ۱۳۶۷ در دانشکده علوم تاسیس و یک سال بعد به دانشکده مهندسی پیوست. گروه مهندسی شیمی در سال ۱۳۷۰ و دو سال پس از آن، گروه مهندسی متالورژی و مواد تاسیس گردید و گروه مهندسی صنایع نیز در سال ۱۳۸۵ به گروه‌های آموزشی دانشکده افزوده شد.

در حال حاضر این دانشکده با زیربنایی بالغ بر ۴۸۰۰۰ متر مربع و با دارا بودن ۱۸۰ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۶۱ استاد، ۶۳ دانشیار و ۶۱ استادیار در ۷ رشته و ۳۷ گرایش با امکانات و تجهیزات کارگاهی، آزمایشگاهی و تحقیقاتی قابل ملاحظه، به عنوان قطب مهندسی شرق کشور به حساب می‌آید. همچنین چهار مرکز پژوهشی فعال شامل مراکز پژوهشی بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا، منابع آب و محیط زیست، برق و کامپیوتر و مهندسی ساخت، تولید و خدمات خودرو در دانشکده به فعالیت مشغول می‌باشند.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده مهندسی:

• مهندسی برق
• مهندسی شیمی
• مهندسی صنایع
• مهندسی عمران
• مهندسی کامپیوتر
• مهندسی مکانیک
• مهندسی متالوژی و مواد
• مهندسی نساجی

دانشکده علوم ورزشی

دانشكده‌ علوم ورزشی دانشگاه‌ فردوسي‌ مشهد در سال‌ ۱۳۷۲ با هدف‌ تربيت‌ و تامين‌ نيروی ‌انسانی متعهد و متخصص‌ در حوزه تربيت‌ بدنی تاسيس‌ گرديد. پیش‌تر، گروه‌ آموزشی تربيت‌ بدنی در سال‌ ۱۳۶۶ تحت ‌پوشش‌ دانشكده‌ علوم‌ تربيتی و روان‌شناسی ‌فعاليت‌ آموزشي‌ خود را با پذيرش‌ ۴۲ دانشجو در مقطع‌ دبيريی تربيت‌ بدني‌ و علوم‌ ورزشی آغاز كرد. در سال‌ ۱۳۷۲ با تاسيس‌ دانشكده‌ تربيت‌ بدنی و علوم‌ ورزشی، این گروه از دانشكده‌ علوم‌ تربيتی و روان‌شناسی جدا شد. در حال‌حاضر اين‌ دانشكده دارای رشته تربيت‌ بدنی و علوم‌ ورزشی در مقطع كارشناسی و مقطع كارشناسي ارشد و دکتری می‌باشد.

دانشكده‌ تربيت‌ بدني‌ و علوم‌ ورزشي‌ علاوه بر تربيت‌ و پرورش‌ نيروهای متخصص‌، هر ساله ‌به‌ بيش‌ از ۶۰۰۰ نفر از دانشجويان‌ ساير رشته‌های دانشگاهي‌ در محل‌ دانشكده‌، واحد آموزشي تربيت‌ بدني‌ عمومی یک و دو ارائه‌ می‌دهد. ساختمان جدید این دانشکده در قضایی به وسعت ۲۰۰۰ متر مربع و سه طبقه در سال ۱۳۹۴ افتتاح گردید. این دانشکده دارای ۲۴ عضو هیئت علمی شاغل شامل ۵ استاد، ۷ دانشیار و ۱۲ استادیار می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده علوم ورزشی:

• رفتار حرکتی و مدیریت ورزشی
• فیزیولوژی ورزشی و آسیب‌شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی
• تربیت بدنی و علوم ورزشی

دانشکده معماری و شهرسازی

دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۸۴ و در راستای تربیت نیروهای متخصص این حوزه بنیان‌گذاری و در مهرماه همان سال کار خود را با پذیرش ۷۱ دانشجوی دختر و پسر آغاز کرد. این دانشکده دارای امکاناتی نظیر آتلیه‌های طراحی، کلاس‌های نظری، اتاق‌های ژوژمان، کارگاه‌ها مواد و مصالح، سالن همایش، انتشارات، کتابخانه و ... می‌باشد. همچنین این دانشکده مجهز به آزمایشگاه محیط سالم (HBC) در راستای تحقق دانشگاه سبز و ایفای نقش موثر در حفظ و بهبود محیط زیست می‌باشد. این مرکز که به عنوان اولین آزمایشگاه بررسی مسائل معماری و شهرسازی ایران در حوزه سلامت راه‌اندازی شده است در نظر دارد تا با انجام تحقیقات آزمایشگاهی به دستورالعمل‌هایی برای طراحی دست یابد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده معماری و شهرسازی:

• معماری
• شهرسازی (طراحی شهری)

دانشکده دامپزشکی

گستردگی وسعت استان خراسان، فراوانی جمعيت دامی و همچنين همجواری با چندین كشور همسايه با جمعيت پرشمار دامی و تامین نیروی انسانی متخصص جهت ارائه خدمات بهداشتی درمانی از جمله مهم‌ترين عوامل بنیان‌گذاری دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد بوده است. این دانشکده در سال ۱۳۷۰ به صورت رسمی کار خود را با پذیرش ۴۸ دانشجو در مقاطع كاردانی و دكتری حرفه‌ای دامپزشكی آغاز نمود. دانشجویان این دانشکده در حال حاضر در قالب شش رشته دکتری تخصصی و دکتری عمومی، پنج رشته دستیاری، هفت رشته کارشناسی ارشد و دو رشته کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی و بهداشت مواد غذایی مشغول به فعالیت هستند. ساختمان دانشکده دامپزشکی در محوطه پردیس دانشگاه و در فضایی بالغ بر ۱۶ هزار متر مربع مورد بهره‌برداری قرار گرفته و دارای فضاهای آموزشی، پژوهشی، اداری، کتابخانه، و آزمایشگاه‌های متعدد (آناتومی، آسیب‌شناسی، بافت‌شناسی، فارماکولوژی، فیزیولوژی، ایمنی‌شناسی، آبزیان، بهداشت و مواد غذایی، بیوتکنولوژی، بیوشیمی، پاتولوژی، میکروبیولوژی، ویروس‌شناسی و انگل‌شناسی) می‌باشد.

گروه‌های آموزشی موجود در دانشکده دامپزشکی:

• گروه علوم پايه
• گروه پاتوبيولوژی
• گروه بهداشت مواد غذايی و آبزيان
• گروه علوم درمانگاهی، بهداشت و پيشگيری از بيماری‌های دامی

بیمارستان تخصصی دانشکده دامپزشکی

بيمارستان تخصصی دانشكده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد علاوه بر دارا بودن فضاهای آموزشی و پژوهشی، با بهره‌برداری از تجهيزات مورد نياز جهت ارايه خدمات بالينی تخصصی به دام‌های ارجاعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیگر دانشکده‌ها

• دانشکده حقوق و علوم سیاسی
• دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
• دانشکده علوم ریاضی
• دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست

پژوهشکده‌ها

• پژوهشکده هواخورشید
• پژوهشکده علوم گیاهی
• پژوهشکده آب و محیط زیست
• پژوهشکده فناوری زیستی
• پژوهشکده نفت و گاز
• پژوهشکده علوم و فناوری‌های هوایی
• پژوهشکده زیارت و گردشگری
• پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی

مراکز پژوهشی

• مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی
• مرکز پژوهشی مطالعات فنی اقتصادی ایمنی جاده‌ای

گروه‌های پژوهشی

• گروه پژوهشی علوم زلزله
• گروه پژوهشی اکتشاف ذخایر معدنی شرق ایران

قطب‌ها

• قطب شاهنامه و فردوسی
• قطب مطالعات اقتصاد زیستی و غذای سالم
• قطب آنالیز روی ساختارهای جبری
• قطب مدل‌سازی و محاسبات روی سیستم‌های خطی و غیرخطی
• قطب مطالعات سقط جنین و مرگ‌ومیر نوزاد دام‌های نشخوارکننده
• قطب گیاهان زراعی ویژه
• قطب حبوبات سرمادوست (نخود و عدس)
• قطب مدیریت کم آبیاری و آب‌های نامتعارف
• قطب هیدروکلوئیدهای طبیعی ایران
• قطب رایانش نرم و پردازش هوشمند اطلاعات

دیگر واحدها

• مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان
• مرکز خراسان‌شناسی

• دانشکده هنر
• آموزشکده شیروان

• فصلنامه نشریه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد دارای رویکرد تخصصی به موضوعات با تمرکز برگستره زبان شناسی، معنا شناسی ونشانه شناسی در بخش زبان، نقد ادبی و مکاتب نقدی، سبک شناسی و تحلیل و واکاوی متون ادبی در چارچوب تخصصی ادبیات عربی می باشد، پژوهش‌های انجام پذیرفته در حوزه‌های  ذکر شده را در اولویت بررسی و داوری  قرار می دهد. نشریه علمی زبان و ادبیات عربی در ارزیابی سال 1400 دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری موفق به کسب رتبه "الف" شد. مدیر مسئول و سردبیر، سید حسین سیدی؛ مدیر داخلی، بهار صدیقی؛ طراحی و صفحه آرایی، عمادالدین طالبی مظاهری؛ ویراستار، فرزانه زارعی.

مشاهیر

• علی شریعتی: استاد تاریخ، سخنران، نویسنده، اسلام‌شناس، جامعه‌شناس و پژوهشگر دینی

• کاظم مدیرشانه‌چی: پژوهشگر، نویسنده و اندیشمند ایرانی

• محمد واعظ‌زاده خراسانی: محقق و متفکر اسلامی معاصر، استاد دانشگاه و موسس دانشگاه مذاهب اسلامی

• محمدمهدی رکنی یزدی: استاد زبان و ادبیات فارسی، نویسنده، قرآن پژوه و اندیشمند ایرانی

رؤسای دانشگاه فردوسی مشهد

دانشگاه فردوسی مشهد ابتدا با عنوان مؤسسه آموزش عالی صحیفه سجادیه و رساله حقوق توسط آیت الله لطفیان سرگزی پیشنهاد و پس از مدتی به فردوسی تغییر نام داد -براساس تشکیلات سازمانی مصوّب مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم تحقیقات و فناوری کلیه امور دانشگاه توسّط رئیس دانشگاه با همکاری معاونان وی اداره می‌شود. وی توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، انتخاب می‌شود و محور و مسؤول اصلی اتخاذ تصمیمات و عملکرد دانشگاه، برطبق ضوابط و مقرّرات مربوط است.

• پایگاه اصلی دانشگاه فردوسی مشهد