زانوس

زانوس، روستایی است از توابع بخش کجور شهرستان نوشهر در استان مازندران ایران. این روستا در دهستان زانوس‌رستاق قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395، جمعیت آن بیش از 850 نفر (113خانوار) بوده‌است.البته این جمعیت تقریبا در سال [1398] به بیش از 1500 نفر ( 120 خانوار) رسیده.مسیر اصلی زانوس از تهران به سمت چالوس بعد از مرزن آباد منطقه کجور که تا دهکده زانوس 40کیلومتر مسافت می باشد.از چالوس به تا دهکده تاریخی زانوس 60کیلومتر می باشد.[۲] دهکده تاریخی زانوس نگین غرب مازندران می باشد که از طبیعت بکر و منحصر به فردی تشکیل شده.جنگل های سرسبز و زیبا-غارهای متنوع و جذاب-آبشارهای صخره ایی زیبا و شگف انگیز -چشمه های زیاد و زلال-طبیعت بکر و دره ایی زیبا که اثر نقاشی آن توسط استاد بزرگ هنر ایران کمال الملک کشیده شده و در تالار اصلی کاخ گلستان به نمایش در آمده و خود استاد کمال الملک در سفری که با ناصرالدین شاه به زانوس داشته نقاشی این اثر زیبا را از آثار ارزنده و بیاد ماندنی خود نام برد.زانوس دارای آب و هوایی خشک و معتدل و کوهستانی است به علت ارتفاع آن از سطح دریا(3860) از طبیعت بکر و جذابی برخوردار است.دهکده تاریخی و گردشگری زانوس همه ساله از نقاط کشور و بخصوص خارج از کشور شاهد گردشگری دهکده و منطقه می باشد.

زانوس

تصویری از زانوس
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	مازندران
شهرستان	نوشهر
بخش	کجور
دهستان	زانوس‌رستاق
نام محلی	زانوس - زانس
نام‌های قدیمی	زانوس
سال بنیاد	بیش از 1500سال
مردم
جمعیت	بیش از1000 نفر
رشد جمعیت	متوسط
تراکم جمعیت	فصلی نفر بر کیلومتر مربع
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	25
بارش سالانه	80mm
روزهای یخبندان سالانه	60 روز
اطلاعات روستایی
ره‌آورد	بهنام پاشا زانوس

4- علت انتخاب این نام ؛ ( وجه تسمیه ) علل بسیاری در رابطه با نام زانوس هست اما دقیقا مشخص نیست اما احتمالات بر گرفته شده: 1-زئوس پادشاه بزرگ یونانیان 2-زانوس اسم شخص خاصی یا نام محل یا مکانی خاص بوده از گذشته دور 3-تفکیک کلمه زان+اوس((وس))—که شاید معنای خاصی داشته باشد گرد آوری :بهنام پاشا زانوسی.

زانوس دارای یک رود خانه به نام زانوس رود است که از ارتفاعات زانوس سرچشمه می گیرد وبه پایین دست سرازیر می شود وبا پیوستن به رود های کجور وایواز تشکیل زانوس رود را می دهد که در نقشه ی جغرافیایی ایران نیز به همین نام معروف است .

زانوس دارای رود خانه است که از آب بسیارسرد و صاف وزلالی برخورداراست که زیست گاه ماهی قزل آلای خال قرمز Salmo Trutta Fario بومی است . این ماهی یکی از نادر ترین ماهی های جهان است . از آنجایکه این ماهی از ماهی های حمایت شده است صید آن ممنوع است .

روستای زانوس نیز همانند سایرروستاها در 8 سال دفاع مقدس رزمندگان زیادی به جبه های نبرد حق علیه باطل اعزام گرده وکارنامه ی درخشانی در طول 8 سال دفاع مقدس دارد این روستا با تقدیم 4 شهید گرانقدر به نام های 1 ــ شهیدعیسی پاشا ، 2 ــ شهید یوسف پاشا ، 3 ــ شهید ابوتراب پاشا 4 ــ حسن بهرام پورپاشا . برگ زرینی در تاریخ این مرزو بوم رقم زد .

پاشاهای زانوس از قدیم از شخصیت های بزرگ منطقه بودند به همین خاطر زانوس یک روستای خان نشین بود .ازاین میان می توان ازمحمد قلی بک نام برد که دردربارناصرالین شاه جایگاه ویژه ای داشت واز طرف شاه قاجار به عنوان سر بلوک باشی منطقه منسوب گردید . ویک بارهم ناصرالدین شاه را به زانوس دعوت کرد وشاه قاجار چند روزی درزانوس میهمان وی بود .

به گفته منوچهر ستوده طایفه پاشا یکی از طوایف طبری منطقه کوهستانی نور بودند ولی تاریخ ورودشان به کجور نامشخص است و روستای زانوس محل زندگیشان بوده. آن‌ها از ثروتمندان روزگار خود بوده و قدیمیترین سندی که از تاریخ پاشا وجود دارداز جد بزرگشان محمد قلی بیک پاشا فرزند میرزا محمد بیک پاشا یاد شده که زمینهای شهر نوشهر مازندران را در ماه رجب سال ۱۲۴۷ هجری قمری از سادات روستای علی آباد میر شهرستان نوشهر استان مازندران به مبلغ یک تومان به رایج پشیزی فتحعلی شاهی ( دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار ) که فرزندان میرنظام علی آبادی المسکن ( ساکن قریه الرم ) خریداری کردند و امروزه دولت ایران بابت حق مالکیت این زمینها به خاندان پاشا مالیات میدهد.

طبق دانشنامه تبرستان و مازندران طایفه پاشا از طوایف قدیمی قوم طبری در منطقه کجور هستند.