حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
لینک کوتاه

نابرابری کوشی–شوارتز

یکی از نامساوی‌های مهم و پرکاربرد در ریاضیات، نامساوی کوشی-شوارتس (به انگلیسی: Cauchy-Schwarz inequality) است که به نام‌های «نامساوی کوشی»، «نامساوی شوارتس»، «نامساوی کوشی-بونیاکوفسکی-شوارتس» و «نامساوی لاگرانژ» نیز مشهور است. علت این نامگذاری‌ها، شیوه‌های گوناگون گسترش یافتن این نامساوی به فضاهای مختلف است که در زمینه‌های مختلفی مانند جبر خطی، آنالیز ریاضی و نظریه احتمالات مطرح می‌شود. نابرابری کوشی-شوارتز به عنوان یکی از مهم‌ترین نابرابری‌های ریاضیات شناخته می‌شود و به نام آگوستین لویی کوشی و هرمن امندوس شوارتز خوانده می‌شود.

فهرست

  • ۱ بیان نابرابری
  • ۲ حالات خاص
    • ۲.۱ لم تیتو
    • ۲.۲ صفحه اقلیدسی (R)
    • ۲.۳ فضای n-بعدی مختلط (C)
  • ۳ مراجع
  • ۴ منابع

بیان نابرابری

نابرابری کوشی-شوارتز بیان می‌کند که برای هر دو بردار دلخواه x و y در فضای ضرب داخلی داریم:

| ⟨ x , y ⟩ | 2 ≤ ⟨ x , x ⟩ ⋅ ⟨ y , y ⟩
نابرابری کوشی–شوارتز

که در آن ⟨ ⋅ , ⋅ ⟩

نابرابری کوشی–شوارتز
ضرب داخلی است. هم‌چنین با گرفتن ریشه دوم طرفین و با توجه به متریک القاء شده توسط این عملگر ضرب داخلی، نامساوی به شکل زیر نوشته می‌شود:

| ⟨ x , y ⟩ | ≤ ‖ x ‖ ⋅ ‖ y ‖
نابرابری کوشی–شوارتز

حالت تساوی رخ می‌دهد اگر و فقط اگر x و y وابستهٔ خطی باشند.

حالات خاص

لم تیتو

برای لم تیتو ( همچنین بنام نامساوی برگستورم، فرم انگل یا لم T2 نیز شناخته می‌شود) داریم، برای اعداد حقیقی و مثبت داریم:

( ∑ i = 1 n u i ) 2 ∑ i = 1 n v i ≤ ∑ i = 1 n u i 2 v i ≡ u 1 2 v 1 + u 2 2 v 2 + ⋯ + u n 2 v n ≥ ( u 1 + u 2 + ⋯ + u n ) 2 v 1 + v 2 + ⋯ + v n .

برای اثبات کافیست تا ضرب داخلی روی فضای برداری R n

را در نظر بگیرید و با جایگذاری u i ′ = u i v i
و v i ′ = v i
حکم نتیجه می‌شود.

نامساوی کوشی-شوارتز در دایره واحد صفحه اقلیدسی.

صفحه اقلیدسی (R)

فضای برداری حقیقی R 2

، نشان دهنده صفحه دو بعدی است که در آن ضرب داخلی همان حاصل ضرب نقطه‌ای است. اگر v = ( v 1 , v 2 )
و u = ( u 1 , u 2 )
آنگاه نابرابری کوشی-شوارتز می شود:

⟨ u , v ⟩ 2 = ( ‖ u ‖ ‖ v ‖ cos ⁡ θ ) 2 ≤ ‖ u ‖ 2 ‖ v ‖ 2 ,

که در آن θ، زاویه بین u و v است.

حالت بالا شاید ساده‌ترین شکل برای درک نابرابری باشد، زیرا مجذور کسینوس حداکثر می‌تواند ۱ باشد، که زمانی اتفاق می‌افتد که بردارها در یک جهت یا مخالف هم باشند. همچنین می توان آن را بر حسب مختصات برداری u 1 , u 2 , v 1 و v 2

تنظیم کرد:

( u 1 v 1 + u 2 v 2 ) 2 ≤ ( u 1 2 + u 2 2 ) ( v 1 2 + v 2 2 ) ,

که در آن تساوی برقرار است اگر و فقط اگر بردار ( u 1 , u 2 )

در جهت یکسان یا مخالف ( v 1 , v 2 )
باشد یا اگر یکی از آنها بردار صفر است.

فضای n-بعدی مختلط (C)

اگر x 1 , … , x n ∈ C

و y 1 , … , y n ∈ C
اعداد مختلط دلخواه باشند، و نماد بار نشان‌دهندهٔ مزدوج مختلط باشد، نابرابری را می‌توان به شکل زیر بازنویسی کرد:

| x 1 y ¯ 1 + ⋯ + x n y ¯ n | 2 ≤ ( | x 1 | 2 + ⋯ + | x n | 2 ) ( | y 1 | 2 + ⋯ + | y n | 2 ) .

مراجع

  1. ↑ Mitrinović, D. S.; Pečarić, J. E.; Fink, A. M. (1993). "Classical and New Inequalities in Analysis". doi:10.1007/978-94-017-1043-5.
  2. ↑ The Cauchy–Schwarz Master Class: an Introduction to the Art of Mathematical Inequalities, Ch. 1 by J. Michael Steele.
  3. ↑ "Sedrakyan's inequality". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-01-15.

منابع

  • محمد صال‌مصلحیان و فاطمه عبدالله‌زاده گنابادی، "بازنگاهی به نامساوی کوشی-شوارتس"، فرهنگ و اندیشۀ ریاضی سال ٣۶، شمارۀ ۶١ (پاییز و زمستان ١٣٩۶) صص. ٩٩ تا ١١۵


آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.