حساب کاربری
​
تغیر مسیر یافته از - کردها در ایران
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
لینک کوتاه

کردهای ایران

کردهای ایران به مردمانی از ایران گفته می‌شود که کردزبان و کردتبار هستند. کردها پس از فارسی زبانان و ترک زبان‌ها، سومین گروه قومی عمده در کشور ایران هستند و بنابر آمار تخمینی با حدود ۸ میلیون نفر، تقریباً ۱۰ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دادند (بر اساس منابع سال ۲۰۱۴ میلادی).

کردهای ایران
کل جمعیت
حدود ۷ الی ۸ میلیون نفر تقریباً ۱۰٪ از جمعیت ایران (سال ۲۰۱۴)
زبان‌ها
عمدتاً زبان‌های کردی (سورانی، گویش‌های جنوبی کردی، کرمانجی، لکی، گورانی، هورامی)
دین
مسلمان (سنی و شیعه)، یارسان و همچنین اقلیتی از یهودیان کرد
قومیت‌های وابسته
(لُر، بختیاری، تات، تالش، بلوچ، گیلک، تبری، اچُمی، راجی، فارس)

پراکندگی جغرافیایی

پراکندگی کردها در جغرافیای ایران(غرب و شمال شرق کشور)


بخش‌های کردنشین ایران شامل اکثر مناطق استان‌های کردستان، کرمانشاه و ایلام همچنین بخش‌هایی در استان‌های آذربایجان غربی و خراسان شمالی می‌شود. در استان بوشهر نیز کمی از کردهای زنگنه وجود دارند.

کردها عمدتاً کردستان ایران را به عنوان یکی از چهار قسمت سرزمین کردستان در نظر می‌گیرند که بخش‌های دیگر آن در کردستان ترکیه، کردستان عراق و کردستان سوریه قرار دارد.

کردها در ایران اکثراً در سه استان عمدتاً کردنشین ایران شامل استان‌های کرمانشاه، کردستان و ایلام با در نظر گرفتن بخش‌های کُردنشین آذربایجان غربی و خراسان شمالی، در کل جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر را به‌صورت متمرکز دارا بوده‌اند،' که البته با حساب جمعیت پراکنده کُرد در دیگر استان‌های ایران، برخی منابع جمعیت کلی کُردهای ایران را در سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۸ میلیون نفر تخمین زده‌اند.
(2014 CIA estimate)

بیشتر کُردهای استان های اذربایجان غربی و کردستان پیروی مذهب تسنن شافعی هستند اما در استان‌های کرمانشاه و ایلام و استان خراسان شمالی اغلب کُردها پیروی مذهب تشیع اند.


جنبش کُردی در ایران

جنبش کردی در ایران که از آن با عنوان درگیری ایران با کردها نیز یاد می‌شود یک درگیری سیاسی درازمدت و ادامه‌دار میان نیروهای اپوزیسیون کردی در غرب ایران و حکومت‌های ایران است که از زمان تشکیل رضاشاه پهلوی در سال ۱۹۱۸ تاکنون ادامه داشته‌است. اگرچه برخی از احزاب ناسیونالیست کرد ایران به دنبال جدایی از ایران و تأسیس یک جمهوری مستقل کردی هستند، اما برخی دیگر نیز با این مشی مخالف بوده و در واقع احزاب کنفدرالیست و کمونیستی هستند که گرایش‌های چپ‌گرایانه یا فمینیستی و غیرتجزیه‌طلبانه دارند و معتقد به چاره‌یابی غیرناسیونالیستی مسئلهٔ کرد در ایران می‌باشند.

منابع

  1. ↑ "Iran Provinces". statoids.com.
  2. ↑ Hoare, Ben; Parrish, Margaret, eds. (1 March 2010). "Country Factfiles — Iran". Atlas A–Z (Fourth ed.). London: دورلینگ کیندرزلی Publishing. p. 238. ISBN 978-0-7566-5862-5. Population: 74.2 million; Religions: Shi'a Muslim 91%, Sunni Muslim 8%, other 1%; Ethnic Mix: Persian 50%, Azari 24%, other 10%, Kurd 8%, Lur and مردم بختیاری 8%
  3. ↑ World Factbook (Online ed.). Langley, Virginia: US سیا. 2015. ISSN 1553-8133. Archived from the original on 12 September 2009. Retrieved 2 August 2015. A rough estimate in this edition has populations of 14.3 million in Turkey, 8.2 million in Iran, about 5.6 to 7.4 million in Iraq, and less than 2 million in سوریه، which adds up to approximately 28–30 million Kurds in Kurdistan or adjacient regions. CIA estimates are تا تاریخ اوت ۲۰۱۵ – Turkey: Kurdish 18%, of 81.6 million; Iran: Kurd 10%, of 81.82 million; Iraq: Kurdish 15%-20%, of 37.01 million, Syria: Kurds, Armenians, and other 9.7%, of 17.01 million.
  4. ↑ Yildiz, Kerim; Fryer, Georgina (2004). The Kurds: Culture and Language Rights. Kurdish Human Rights Project. Data: 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, 9.6%+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora
  5. ↑ «Iran's Ethnic Groups». council on foreign relations.
  6. ↑ «CIA - The World Factbook». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۲-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
  7. ↑ «About this Collection | Country Studies | Digital Collections | Library of Congress». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
  8. ↑ دانشنامۀ لوکلکس: مردمان ایران؛ بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  9. ↑ «Iran Population 2019». World Population Review.
  10. ↑ «نمایشگاه مجازی - راهنمای گردشگری مناطق کردنشین ایران: استان کردستان به انضمام راهنمای خرید در بانه». book.icfi.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  11. ↑ "İran əhalisi". Vikipediya (به ترکی آذربایجانی). 2022-10-05.
  12. ↑ «Etnik Gruplar ve Diller». www.dakairanmasasi.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  13. ↑ «Iran, Islamische Republik - Landkarten - ecoi.net». www.ecoi.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  14. ↑ «Genomstudie: Die Bevölkerung des Iran ist viel heterogener als gedacht». portal.uni-koeln.de (به آلمانی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  15. ↑ "The Ethnic Groups of Iran Quiz". PurposeGames.com (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-20.
  16. ↑ Web, Maps on the. "Maps on the Web". Tumblr (به ژاپنی). Retrieved 2022-12-20.
  17. ↑ «Iran Map». www.worldmap1.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  18. ↑ Lewis، Martin W. «Iran Wikipedia Language Map». GeoCurrents (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  19. ↑ Web, Maps on the. "Maps on the Web". Tumblr (به ژاپنی). Retrieved 2022-12-20.
  20. ↑ Tours، Iransafar (۲۰۲۱-۱۰-۳۰). «Iran Ethnic Groups». Iran Safar Travel (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  21. ↑ Alex (۲۰۱۶-۰۱-۱۶). «Peoples of Iran». Vivid Maps (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  22. ↑ «View Image». www.advbiores.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  23. ↑ www.irancarto.cnrs.fr http://www.irancarto.cnrs.fr/record.php?q=AI-020902&f=local&l=en. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  24. ↑ «İran etnik grupları». mysteryofiran.multiscreensite.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  25. ↑ "Genome study shows that Iran's population is more heterogeneous than previously believed". EurekAlert! (به انگلیسی). Retrieved 2022-12-20.
  26. ↑ mapsgrey (۲۰۲۱-۰۲-۲۳). «Ethnic Groups In Iran 🇮🇷». r/MapPorn. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۰.
  27. ↑ "Template:Iran Ethnic Groups Labelled Map". Wikipedia (به انگلیسی). 2019-03-26.
  28. ↑ واحد تحقیقات فدرال، ۲۰۰۴، ایران: مطالعهٔ کشوری، انتشارات کیسینجر. شابک ‎۱−۴۱۹۱−۲۶۷۰−۹، ISBN 978-1-4191-2670-3، ص ۱۲۱.
  29. ↑ همگرایی تمدن‌ها: دگرگونی جوامع مسلمان در جهان، نوشتهٔ یوسف کوربیج و امانوئل تاد، ۲۰۱۱، انتشارات دانشگاه کلمبیا؛ ص ۷۴. ISBN 0-231-15002-4، ISBN 978-0-231-15002-6.
  30. ↑ معرفی قالی کردی و دیگر بافته‌ها، نوشتهٔ ویلیام ایگلتون، ۱۹۹۸، انتشارات اسکورپیون. ISBN 0-905906-50-0، ISBN 978-0-90590650-.
  31. ↑ بیداری کردی: ملت‌سازی در سرزمینی تکه‌پاره‌شده، ۲۰۱۴، نوشتهٔ اوفرا بنگیو، انتشارات دانشگاه تگزاس.
  32. ↑ «Iran Provinces». www.statoids.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
  33. ↑ «"Another Catalonia in Iran"-Tiraxtur FC Embodies the Spirit of South Azerbaijan - Topix». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۲-۰۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
  34. ↑ طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی)، به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور، مدیر طرح و مسئول سیاست‌گذاری: منصور واعظی، تهران: مؤسسهٔ انتشارات کتاب نشر، ۱۳۹۱.
  35. ↑ "واکنش عجیب قاضی پور به سئوال چهار نماینده کُرد آذربایجان غربی از وزیر کشور". تریبون زمانه (به انگلیسی). Retrieved 2022-08-03.
  36. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۲۰.
  37. ↑ فکت‌بوک سازمان سیا: ایران، نوشته‌شده در ۲۶ اوت ۲۰۱۳؛ بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  38. ↑ کتابخانۀ کنگره: ایران، نوشته‌شده در می ۲۰۰۸؛ بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  39. ↑ "The Time of the Kurds". CFR. Retrieved 22 April 2020.
  40. ↑ کجارو: عشایر کرد خراسان، گردشگری عشایری، نوشته‌شده در ۹ آبان ۱۳۹۵ توسط زهرا صالح‌نژاد؛ بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  41. ↑ دانشنامۀ ایرانیکا: ایلات کرد، نوشتۀ پیر اوبرلینگ، نوشته‌شده در ۲۰ ژوئیۀ ۲۰۰۴؛ بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  42. ↑ عشایر، رنگواره‌های یک‌رنگ: ایل‌ها و طوایف کرد ایران؛ بایگانی‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  43. ↑ جنبش ملی کرد، نوشتهٔ دیوید رومانو، ۲۰۰۶، نیویورک: انتشارات دانشگاه کمبریج؛ ص ۲۳۵. شابک ‎۰−۵۲۱−۸۵۰۴۱-X.
  44. ↑ تاریخ معاصر کردها، نوشتهٔ دیوید مک‌داول، ۱۹۹۶، لندن: انتشارات آی.بی. تاوریس؛ ص ۲۷۰. ISBN 1-85043-653-3.
  45. ↑ مصایب و درگذشت رحمان کُرد: رؤیای کردستان، نوشتۀ کارول پرانهابر، ۲۰۰۹، نیویورک: انتشارات آی. یونیورس.
  46. ↑ تاریخ معاصر کردها، نوشتهٔ دیوید مک‌داول، ۱۹۹۶، لندن: انتشارات آی.بی. تاوریس؛ ص ۲۷۰. ISBN 1-85043-653-3
  47. ↑ خاورمیانه در آشفتگی: درگیری، انقلاب و تغییر، نوشتهٔ ویلیام مارک حبیب، رافائل فرانکل و مینا الاریبی، ۲۰۱۲، سانتا باربارا: گروه انتشاراتی گرینوود؛ ص ۴۶. شابک ‎۹۷۸−۰−۳۱۳−۳۳۹۱۴−۱
  48. ↑ خلیج معاصر، نوشتهٔ سورندرا بوتانی، ۱۹۸۰، انتشارات آکادمیک؛ ص ۳۲.
  49. ↑ https://books.google.com/books?id=VuG5AAAAIAAJ&q=%22kurdish+iranian+conflict%22 گزارش خاور نزدیک و شمال آفریقا، دفتر اجرایی رئیس‌جمهور، ۱۹۷۹، ص ۲۳.
  50. ↑ کردهای ایران: مقاومت شکست‌خورده و اپورتونیستی، ۱۹۱۸ - ، نوشتهٔ بنجامین اسمیت؛ زمین و شورش: جدایی‌خواهی کردها در چشم‌اندازی تطبیقی، انتشارات کرنل، ص ۱۰.
  51. ↑ ایران و کردها، ۱۹۴۳ تاکنون، دانشگاه آرکانزاس، گروه علوم سیاسی؛ بازدید در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۷.
  52. ↑ کردهای ایران: مقاومت شکست‌خورده و اپورتونیستی، ۱۹۱۸ - ، نوشتهٔ بنجامین اسمیت؛ زمین و شورش: جدایی‌خواهی کردها در چشم‌اندازی تطبیقی، انتشارات کرنل، ص ۱۰.
  53. ↑ «Fuad Beritan: Democratic Confederalism, the suitable solution for issues of Iran». Rojhelat.info (به انگلیسی). ۲۰۱۴-۰۱-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۸-۰۳.
آخرین نظرات
  • فارس
  • ایران
  • ایران
  • ایران
  • ایران
  • ایران
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.