حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
لینک کوتاه

بدخشان

منطقه‌ای جغرافیایی کوهستانی در تاجیکستان و افغانستان

بَدَخشان سرزمینی شامل پاره‌ای از شمال خاوری افغانستان و جنوب خاوری تاجیکستان می‌باشد. بدخشان در سروده‌های شاعران فارسی‌زبان به کیفیت «لعل» خویش معروف بوده‌است.

بدخشان
نقشه از بدخشان، تقسیم بین دو کشور از شمال خاوری  افغانستان و جنوب خاوری  تاجیکستان .
بدخشان
ولایت مختار کوهستان بدخشان  تاجیکستان با مرکزیت خاروغ.
بدخشان
ولایت بدخشان  افغانستان با مرکزیت فیض‌آباد.

ساکنان این منطقه را «تاجیکان» تشکیل داده و به زبان فارسی سخن می‌گویند. در «بدخشان» تاجیکستان زبان‌های دیگری به نام زبان‌های «پامیری» از خانواده زبان‌های ایرانی هنوز وجود دارد که مردم آنجا بدانها تکلم می‌کنند.

«بدخشان» دارای کوه‌های بلند و رودخانه‌های خروشان و دره‌های سرسبز و جنگل‌های وسیع و چراگاه‌های بسیار است و از محصولات کشاورزی آن می‌توان به گندم، جو، ذرت و ارزن و زُقیر و همچنین میوه‌های درختی هم‌چون گردو، توت، زردآلو و سیب اشاره کرد. بسیاری از درختان کهن‌سال همچون درختان توت و گردو به دلیل کمبود انرژی و سوخت در این استان به منظور تولید گرما، قطع شده‌اند.

بدخشان به حیث زمین لرزه از بالاترین‌ها در جهان می‌باشد و زلزله چندین بار با شدت بالای ۷ ریشتر در این استان ثبت شده‌است.

فهرست

  • ۱ تاریخچه
  • ۲ جغرافیا
  • ۳ جستارهای وابسته
  • ۴ منابع

تاریخچه

در مارس ۱۸۹۵ به موجب توافقاتی که میان بریتانیا و روسیه در لندن صورت گرفت، بدخشان میان افغانستان و امارت بخارا تقسیم شد و بر پایه این توافق بدخشان کوهستانی تابع بخارا باقی ماند و سرزمین‌های جنوبی مسیر آمودریا به افغانستان (ولایت بدخشان) پیوست.

در سال ۱۸۹۶ یک بخش از این منطقه تحت نام «بدخشان» با مرکزیت شهر «خاروغ» به روسیه تعلق گرفت و بخش دوم با مرکزیت شهر «فیض‌آباد» به امارت «افغانستان» پیوست. روسیه و انگلیس «آمودریا» را به عنوان مرز طبیعی پذیرفتند. پس از فروپاشی «اتحاد جماهیر شوروی» بدخشان شمالی به عنوان بخشی از کشور تاجیکستان تعیین شد.

جغرافیا

قلّهٔ اسماعیل سامانی با ارتفاع (۷٬۴۹۵) متر
قلهٔ نوشاخ با ارتفاع (۷٬۴۹۲) متر

بلندترین قُلّه‌های رشته‌کوه‌های پامیر و هندوکش چهار قله از پنج قلهٔ ۷۰۰۰ متری منطقه آسیای میانه است. چهار قلّهٔ بلند بدخشان عبارت‌اند از قلّهٔ اسماعیل سامانی (نام پیشین: قلّهٔ کمونیسم) (۷۴۹۵ متر)، قلّهٔ استقلال (نام پیشین: قلّهٔ لنین) (۷۱۳۴ متر) در مرز قرقیزستان، قلّهٔ کورژنیوسکی (۷۱۰۵ متر) و قلّه نوشاخ (۷٬۴۹۲ متر) که در مرز پاکستان قرا گرفته‌است.

جستارهای وابسته

  • ولایت بدخشان
  • ولایت مختار کوهستان بدخشان

منابع

  • انوشه، حسن (به سرپرستی) (۱۳۸۰)، دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شابک ۹۶۴-۴۲۲-۴۱۷-۵
  1. ↑ رادیو کوچه: بدخشان، چتر سیمین زمین بایگانی‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine، ۱۹ مهر ۱۳۹۰.
  2. ↑ همان.
  3. ↑ برجیان، حبیب، «لرزه خیزی و زلزله در آسیای مرکزی»، نامه فرهنگستان علوم، شماره ۶ و ۷، ۱۳۷۶، صص ۱۷۹–۲۰۰. [۱].
آخرین نظرات
  • تاجیکستان
  • افغانستان
  • افغانستان
  • افغانستان
  • افغانستان
  • تاجیکستان
  • تاجیکستان
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.