دود

واژهٔ «دود» واژه‌ای از فارسی میانه است.

دود در پزشکی

استشمام هر نوع دود، به‌طور کلی برای سلامتی انسان خطر آفرین است. انواع دودها می‌توانند بر سلامتی ریه، قلب، چشم و عروق تأثیرمنفی گذاشته و حتی موجب پوکی استخوان‌ها شوند.

با اینحال، دود درمانی، یکی از روش‌های درمانی طب قدیم ایران است. امروزه نیز از دود اسپند برای گندزدایی استفاده می‌شود. در همین راستا، از دود برای ماندگاری طولانی و گندزدایی در ماهی دودی استفاده می‌گردد.

در سایر علوم

ذرات دود می‌توانند یکی از عوامل ایجاد اثرات گلخانه‌ای و گرم شدن زمین باشند. همچنین پدیده مه‌دود فتوشیمیایی نیز از آثار بافاصله آن است.

علاوه بر نقاشی با دود، دود در هنر عکاسی نیز کاربرد فراوان دارد.

برای تعیین پاپ جدید، رسم بر این است که کاردینال‌ها در مجمعی تصمیم گیری می‌کنند. برخاستن دود سیاه به نشانه مذاکره و برخاستن دود سفید به نشانه تفاهم تعبیر می‌شود. این مفهوم به روابط سیاسی سایر افراد، احزاب و کشورها نیز توسعه داده شده‌است.

مسلمانان معتقدند که جهان هستی از دود به وجود آمده‌است.قرآن کریم می‌گوید:ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ یعنی: آن گاه آهنگ آفرینش آسمان کرد، در حالی که به صورت دود بود، همچنین از نشانه‌های قیامت دود می‌باشد.قرآن کریم می فرماید:فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُبِينٍ پس به انتظار روزی باش که آسمان دودی آشکار بیاورد،

ضرب‌المثل‌های فارسی

• بلند شدن دود از کُنده
• دود چراغ خوردن کنایه از زیاد درس خواندن
• دود برآوردن و دود برآمدن کنایه از نابود کردن و نابود شدن
• سبیل کسی را دود دادن
• دود از کله کسی بلند شدن
• دودش به چشم کسی رفتن

اشعار فارسی

(صائب تبریزی)