نمازهای واجب

بخشی از احکام عملی و فقهی
فروع دین
نماز
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز
دیگر عبادت‌ها
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری
احکام طهارت
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات
احکام مدنی
وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث
احکام خانواده
ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات
احکام قضائی
قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات
احکام اقتصادی
عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه)
احکام دیگر
حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف
جستارهای وابسته
بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه

نمازهای واجب نمازهایی است که خواندن آنها واجب و ترک آن موجب عقوبت است و در صورت نخواندن در زمان مشخص، قضای آن نیز واجب است.
نمازهای واجب را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: نمازهای روزانه (یومیه) و نمازهایی که در مناسبتی خاص واجب می‌شوند.

نمازهای روزانه

نمازهای روزانه ۱۷ رکعت هستند. در سفر، نمازهای چهار رکعتی شکسته شده و به دو رکعتی تبدیل می‌شوند.

نماز	زمان	رکعت‌ها	توضیحات
نمازصبح	بعد از طلوع فجر تا طلوع آفتاب	۲	مردان باید به صورت جَهر (با صدای بلند) بخوانند. زنان نیز باید به اِخفات (با صدای آهسته) بخوانند مگر اینکه در جائی باشند که صدای آنان را شخص نامحرم نمی‌شنود که در آن صورت می‌توانند آن را جهر نیز بخوانند.
نماز ظهر	هنگام زوال خورشید(به معنای حرکت خورشید از وسط آسمان به سمت مغرب)	۴	باید به اخفات (با صدای آهسته) خوانده شود.
نماز عصر	بعد از نماز ظهر	۴	باید به اخفات (با صدای آهسته) خوانده شود.
نمازمغرب	بعد از اذان مغرب	۳	مردان باید به صورت جهر (با صدای بلند) بخوانند. زنان نیز باید به إخفات (با صدای آهسته) بخوانند مگر اینکه در جائی باشند که صدای آنان را شخص نامَحرَم نمی‌شنود که در آن صورت می‌توانند آن را جهر نیز بخوانند.
نماز عشاء	بعد از نماز مغرب	۴	مردان باید به صورت جهر (با صدای بلند) بخوانند. زنان نیز باید به اخفات (با صدای آهسته) بخوانند مگر اینکه در جائی باشند که صدای آنان را شخص نامحرم نمی‌شنود که در آن صورت می‌توانند آن را جهر نیز بخوانند.

نمازهایی که در شرایطی خاص واجب می‌شوند

نمازهای واجب	زمان	رکعت ها	توضیحات
نماز آیات	پس از خسوف یا کسوف یا زلزله یا...	۲	پنج رکوع در هر رکعت
نماز قضا	وقت خاصی ندارد	--	تفاوتی با اصل نماز ندارد مگر در نیت قضا
نماز قضای والدین	وقت خاصی ندارد	--	تفاوتی با اصل نماز ندارد مگر در نیت نیابت از پدر و یا مادر
نماز میت	قبل از تدفین میت	۱	پنج تکبیر با ذکرهای خاص
نماز طواف زیارت	بعد از طواف زیارت در حج	۲	مانند نماز صبح با این تفاوت که نیاز نیست مردان حمد و سوره را بلند بخوانند
نماز طواف نساء	بعد از طواف نساء در حج و عمره	۲	مانند نماز صبح با این تفاوت که نیاز نیست مردان حمد و سوره را بلند بخوانند
نماز جمعه	ظهر جمعه	۲	مانند نماز صبح با این تفاوت که دو قنوت دارد: قنوت اول پیش از رکوع رکعت اول و قنوت دوم بعد از رکوع رکعت دوم
نمازی که بواسطه نذر یا استیجار یا عهد یا قسم واجب شود	بر اساس نذر یا ...	--
نماز احتیاط	بلافاصله بعد از نماز اصلی (هنگام شک در تعداد رکعات)	۱ یا ۲	بر اساس نوع شک در رکعات، یک یا دو رکعت نماز ایستاده خوانده می‌شود. می‌توان به جای یک رکعت ایستاده، دو رکعت نشسته خواند. در دو مورد، هم دو رکعت ایستاده و هم دو رکعت نشسته باید خوانده شود.

• نماز قضا

چنانچه انسان در وقت خودش نمازهای واجب را به جای نیاورد مرتکب گناه شده و لازم است آنها را با نیت قضا بعداً به جای آورد.

• نماز آیات

نمازی است که اگر اتفاقات زیر در جایی که شخص حضور دارد پدید آید، برای او نماز آیات واجب می‌شود:
خورشید یا ماه گرفتگی (جزئی یا کلی)، زمین لرزه، رعد و برق و طوفان‌ها و حوادث طبیعی دیگر در صورتی که موجب وحشت بیشتر مردم شود.

• نماز جمعه که در زمان حضور امام معصوم واجب است ولی درباره حکم آن در دوره غیبت امام زمان(عج) اختلاف نظر وجود دارد و بیشتر فقها، آن را واجب تخییری می‌دانند.

جستارهای وابسته

• نمازهای مستحب

پانویس

منابع

• طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، اول، قم، موسسة النشر الاسلامی، ۱۴۲۰ق
• توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع، گردآوری محمدحسن بنی هاشمی خمینی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷۸ش