تحریف مفهوم ولایتمفهوم «ولایت ائمه هدی»، مسئله‌ای بسیار مهم و از اصول مذهب تشیع است که گاه از سوی برخی تحریف شده است. ۱ - اهمیت ولایتدر کتاب شریف «کافی» که جزء کتب شیعه محسوب می‌شود روایتی به نقل از «زراره» (زراره از یاران امام باقر و امام صادق (علیهماالسّلام) است و روایات بسیاری را از آن بزرگواران نقلکرده که جزء روایات معتبر شیعه محسوب می‌شود.) آمده است که امام باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: «بنی الاسلام علی خمسة اشیاء: علی الصلاة و الزکاة و الحج والصوم و الولایة». اسلام بر پنج پایه بنا شده است: نماز، زکات، روزه ماه رمضان، زیارت خانه خدا و ولایت امامان معصوم. ممکن است کسانی تصور کنند هر کدام از این پنج مورد به تنهایی مدنظر است، ولی با دقت درمی یابیم که هر کدام کلیدی است برای ورود به مسئله وسیع تری. نماز: رابطه با خداست، یکی از ارکان نماز ارتباط خلق با خالق است. زکات: رابطه با خلق است، یکی از دستورات اسلام رابطه خلق با مخلوقات دیگر خداست. روزه ماه رمضان: مظهر مبارزه با هوای نفس است که بخش دیگری از احکام اسلام را تشکیل می‌دهد. حج: مسائل اجتماعی اسلام را دربر می‌گیرد. و ولایت: اشاره به مسئله حکومت اسلامی است. سپس راوی عرض می‌کند: «فقلت: و‌ای شیء من ذلک افضل» کدام یک از این پنج مورد برتر است؟ «فقال: الولایة افضل» حضرت می‌فرمایند: ولایت معصومین؛ که البته به دنبالش ولایت فقها قرار دارد افضل است. در ادامه دلیل آن را فرمودند: «لانها مفتاحهن و الوالی هو الدلیل علیهن» اگر حکومتی برای راهنمایی مردم نباشد ممکن است تمام احکام فوق تعطیل شود، چون به وسیله قدرت حکومت است که احکام اسلامی اجرا می‌شود؛ پس کلید همه آن‌ها ولایت است. زراره می‌گوید: سؤال کردم که بعد از ولایت، کدام یک مهم تر است؟ امام (علیه‌السّلام) فرمود: بعد از آن نماز است چون پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌وسلّم) فرمودند: «الصلاة عمود دینکم» ستون دین شما، نماز است. در حقیقت اگر همه مردم، نماز را در اول وقت و با حضور قلب به جا آورند بسیاری از خطاها از بین خواهد رفت. امیدوارم جوانان به مسئله نماز اهمیت فوق العاده‌ای دهند که می‌تواند ضامن سعادت آن‌ها در دنیا و آخرت باشد. زراره می‌گوید: سؤال کردم: بعد از نماز کدام یک افضل است؟ امام باقر (علیه‌السّلام) فرمودند: بعد از نماز زکات افضل است چون باعث از بین رفتن گناهان می‌شود. آری، پیوند با خلق خدا و کمک به نیازمندان اسباب نابودی گناهان است. راوی سؤال می‌کند: بعد از آن چه؟ امام (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: حج، چون مظهر عظمت اسلام و مسلمین است. چنانچه دقت کنیم درمی یابیم که نقش ولایت در مسائل اسلامی، نقش مهم و کلیدی است و در واقع وقتی سؤال می‌کنیم: مردم چگونه وظایف اسلامی خود را انجام دهند؟ می‌گویند: لازم است رسانه، آموزش و پرورش، دانشگاه، اقتصاد و حتی ارتش، اسلامی باشند تا احکام اسلامی پیاده شود. ۲ - تحریف در مفهوم و مصداق ولایتمتاسفانه برخی در مسئله ولایت نیز دچار تحریف شده‌اند و با وجود این که در روایات آمده است: «باید اعمالتان مطابق هدایت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌وسلّم) و امامان معصوم، و سخن گویان از طرف ایشان انجام شود» برخی می‌گویند: عشق ائمه، و علی (علیه‌السّلام) برای ما کافی است! با این عشق زندگی می‌کنیم و می‌میریم. ولی آیا این عشق در زندگی و اعمال او نیز وجود دارد؟ آیا مجالس جشن، عروسی، کسب و کار بازار، ادارات و رسانه‌ها با عشق علی (علیه‌السّلام) اداره می‌شود و بوی عشق ایشان را می‌دهد؟ گفتن «یا علی (علیه‌السّلام)» و نام گذاری فرزند به نام ایشان و ده‌ها بار، زیارت قبر مولا (علیه‌السّلام) کافی است؟ همه این موارد خوب است ولی این‌ها مقدمه برای چیز مهم دیگری است و نباید به همین موارد بسنده کرد. روایتی در بحار الانوار آمده که پشت انسان را به لرزه درمی آورد: جمعی از شیعیان در زمان امام رضا (علیه‌السّلام) از یکی از شهرهای خراسان برای زیارت آن حضرت حرکت کردند و مردم نیز در انتظار بازگشت آن‌ها بودند. به درب منزل امام (علیه‌السّلام) که رسیدند، به غلام آن حضرت گفتند: ما شیعیان ایشان هستیم. امام (علیه‌السّلام) فرمودند: آن‌ها را نمی‌پذیرم. گفتند: اگر برگردیم آبرویمان می‌رود. ولی امام (علیه‌السّلام) باز هم آن‌ها را نپذیرفتند. تا سه ماه به این منوال در مدینه ماندند ولی موفق به زیارت حضرت نشدند. فردی به آن‌ها گفت: نگویید شیعه هستیم، بلکه بگویید محب و علاقه‌مند شما هستیم. هنگامی که این را گفتند، حضرت آن‌ها را پذیرفته و فرمودند: شما خود را شیعه علی (علیه‌السّلام) می‌دانید در حالی که شیعه کسی است که فرمان‌های آن حضرت را مخالفت نکرده باشد. دوستدار بودن، مطلبی غیر از شیعه بودن است. شیعه کسی است که عشق علی (علیه‌السّلام) در تمام زندگی اش دیده شود و صفات و فضایل ایشان در او منعکس باشد. در پایان امیدوارم خداوند اعمال همه را به لطف و کرمش بپذیرد و ذخیره یوم المعاد قرار دهد و ما را از مشکلات برهاند و جامعه اسلامی را سربلند کند. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی، برگرفته از مقاله «تحریف مفهوم ولایت». |