رسانهابزار اطلاع رسانی اعم از صوتی، تصویری، مکتوب و شبکه‌ای را رسانه گویند. عنوان رسانه از عناوین جدید است که از احکام مرتبط با آن در مسائل مستحدثه سخن گفته‌اند. فهرست مندرجات۲ - احکام رسانه صوتی یا صوتی- تصویری ۲.۱ - اعتماد بر رسانه درباره اوقات شرعی و پخش اذان ۲.۲ - شنیدن اذان و اقامه به صورت زنده از رسانه ۲.۳ - حکایت اذان در حال پخش از رسانه ۲.۴ - شنیدن آیات سجده از رسانه ۲.۵ - پاسخ سلام سلام کننده از رسانه ۲.۶ - ترتب حکم بر انشاء یا اخبار گوینده از رسانه ۲.۷ - آلات مشترک بودن رسانه‌های صوتی و تصویری ۳ - احکام رسانه مکتوب (نوشتاری) ۳.۱ - حقوق معنوی رسانه‌های مکتوب ۳.۲ - اشتراک روزنامه و مانند آن ۳.۳ - نشریات گمراه کننده ۴ - پانویس ۵ - منبع ۱ - تعریف رسانهبه هر وسیله‌ای که اخبار و اطلاعات را به مردم می‌رساند رسانه گویند؛ خواه صوتی باشد، مانند رادیو یا صوتی- تصویری، همچون تلویزیون یا مکتوب از قبیل روزنامه و مجله و یا شبکه‌ای، مثل اینترنت. از رسانه به رسانه جمعی، گروهی و همگانی نیز تعبیر می‌شود. احکام رسانه در دو بخش رسانه‌های صوتی یا صوتی- تصویری و رسانه‌های مکتوب بیان می‌شود. ۲ - احکام رسانه صوتی یا صوتی- تصویری۲.۱ - اعتماد بر رسانه درباره اوقات شرعی و پخش اذاناعتماد بر اعلام اوقات شرعی و نیز اذان پخش شده از رادیو و تلویزیون در صورتی که برای مکلف اطمینان به دخول وقت حاصل شود، جایز و صحیح است. [۱]
توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۴۳۹.
۲.۲ - شنیدن اذان و اقامه به صورت زنده از رسانهبه تصریح برخی، شنیدن اذان و اقامه از رادیو و تلویزیون، در صورت پخش زنده، از اذان و اقامه نماز کفایت می‌کند. ۲.۳ - حکایت اذان در حال پخش از رسانهحکایت اذانی که به طور مستقیم از رسانه پخش می‌شود مستحب است. [۳]
مهذب الأحکام ج۶، ص۶۳.
به تصریح برخی، در صورت پخش غیر مستقیم استحباب ندارد. ۲.۴ - شنیدن آیات سجده از رسانهگوش دادن به آیات سجده از رادیو و تلویزیون در صورت پخش مستقیم و زنده موجب وجوب سجده در آیات دارای سجده واجب و استحباب آن در آیات دارای سجده مستحب است. در وجوب یا استحباب سجده، در صورت پخش غیر مستقیم اختلاف است. [۶]
مستند العروة (الصلاة) ج۴، ص۲۳۰-۲۳۱.
[۷]
توضیح المسائل مراجع ج۱، ص۵۹۳، م۱۰۹۶.
۲.۵ - پاسخ سلام سلام کننده از رسانهپاسخ دادن به سلامِ سلام کننده از طریق رادیو و تلویزیون واجب نیست. ۲.۶ - ترتب حکم بر انشاء یا اخبار گوینده از رسانهدر موارد ترتب حکم بر انشاء یا اخبار، مانند شهادت، اقرار، قذف، لعان، تهمت، فحش، حکم حاکم و رؤیت هلال، در صورت پخش زنده انشاء یا اخبار از رادیو و تلویزیون، با علم به استناد آن به گوینده- اعم از فرد و حاکم- آثار بر آن بار می‌شود. ۲.۷ - آلات مشترک بودن رسانه‌های صوتی و تصویریرسانههای صوتی و صوتی- تصویری از آ لات مشترک به شمار می‌روند و استفاده از آنها در منافع حلال، جایز و در منافع حرام، حرام می‌باشد. ۳ - احکام رسانه مکتوب (نوشتاری)۳.۱ - حقوق معنوی رسانه‌های مکتوبحق امتیاز انتشار روزنامه، مجله و نیز تکثیر نرم افزارها از حقوق معنوی به شمار می‌رود. آیا این حق از نظر شرع، معتبر و ثابت است و در نتیجه چاپ و تکثیر آنها بدون رضایت صاحبانشان جایز نخواهد بود، یا از نظر شرع ثابت نیست؟ مسئله اختلافی است. ۳.۲ - اشتراک روزنامه و مانند آناشتراک روزنامه و مانند آن که از آن به آبونمان تعبیر می‌شود، صحیح است. ۳.۳ - نشریات گمراه کنندهخرید و فروش و کمک به مطبوعات و نشریات گمراه کننده حرام است. خواندن آنها نیز جایز نیست، مگر برای آگاهی از محتوای فاسد آنها و ریشه کنی و پاسخ گویی به مطالب آنها با داشتن تمکن از رفع مفاسد و شایستگی برای پاسخ گویی به آنها. [۱۰]
توضیح المسائل مراجع ج۲، ص۸۷۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیه السلام، ج۴، ص۹۶-۹۸. رده‌های این صفحه : رسانه ها | فرهنگ و اجتماع
|