حقیقت متشرعیحقیقت متشرعی به نقل بعضی الفاظ به معنای جدید بعد از عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم اطلاق می‌شود. ۱ - اتفاق علما بر دو مطلبعلمای اصول بر دو مطلب اتفاق دارند: ۱ الفاظی مثل صلاة، صوم، زکات و حج ، قبل از اسلام در معانی لغوی خود، یعنی دعا ، امساک، رشد و قصد به کار رفته و حقیقت لغوی داشته است؛ ۲ این الفاظ به یقین در عصر امام باقر علیه‌السّلام و امام صادق علیه‌السّلام و کمی قبل از آن، در معانی جدید، حقیقت شرعی گردیده است؛ یعنی در معانی شرعی به صورت حقیقی استعمال شده است. ۱.۱ - توضیحاما در این که آیا منشا نقل از معانی لغوی به معانی شرعی چیست، اختلاف نموده‌اند؛ برخی معتقدند این نقل در عصر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم چه با وضع تعیینی و چه با وضع تعینی در طول ۲۳ سال انجام گرفته است؛ یعنی به ثبوت حقیقت شرعی در عصر نبوت اعتقاد دارند. برخی نیز بر این باورند که این نقل در عصر صحابه و تابعان صورت گرفته است؛ یعنی به حقیقت متشرعی معتقدند. ثمره بحث در الفاظی ظاهر می‌شود که بر زبان نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بدون قرینه جاری شده است، زیرا معتقدین به حقیقت شرعی، این الفاظ را بر معانی شرعی، و معتقدین به حقیقت متشرّعی، آنها را بر معانی لغوی حمل نموده‌اند. [۳]
فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۹۴.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۲۹، برگرفته از مقاله «حقیقت متشرعی». رده‌های این صفحه : حقیقت عرفی خاص
|