حنش بن عبدالله صنعانیحَنَش صنعانی، أبورِشْدِین حنش بن عبداللّه، تابعی و محدث قرن اول بود. ۱ - نام پدر حَنَشدرباره نام پدر او در منابع اختلاف هست و در برخی از آن‌ها علی ذکر شده است. [۱]
محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، ج۱، ص۳۱۶، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
[۲]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۲۹، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۲ - معرفی حَنَشدرباره او مطلب چندانی در منابع موجود نیست، خاصه که شرح حال وی با معاصران همنامش در آمیخته است. [۴]
۴۳۲، یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، ج۷، ص۴۳۰، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
او به قریه صنعا، نزدیک دمشق، منسوب است. [۶]
یاقوت حموی، ج۳، ص۴۲۶ـ۴۲۷.
۳ - محل تولدابن سعد، [۷]
ابن سعد (بیروت)، ج۵، ص۵۳۶.
حنش را ایرانی دانسته است.۴ - حنش از اصحاب علیابوسعید بن یونس، حنش را از اصحاب علی علیهالسلام معرفی کرده و گفته است که پس از شهادت آن حضرت، وی به مصر رفت و بعدها در فتوحات مغرب و اندلس شرکت کرد. [۹]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۱، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
[۱۰]
ابن سعد (بیروت)، ج۵، ص۹۳.
[۱۱]
محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، ج۱، ص۳۱۶ـ ۳۱۷، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
۵ - شرکت در قیام عبدالله بن زبیرحنش در قیام عبداللّه بن زبیر شرکت داشت و سپاهیان اموی او را اسیر کردند اما خلیفه اموی، عبدالملک بن مروان، وی را آزاد کرد. رفتار نیک عبدالملک با حنش به این سبب بود که عبدالملک در هنگام فتوحات افریقیه نزد او بود. [۱۲]
محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، ج۱، ص۳۱۵ـ۳۱۶، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
[۱۳]
یوسفبن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۱، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۶ - درگذشت حَنَشحنش نخستین فردی بود که عشور (مالیات) افریقیه را جمع آوری کرد [۱۴]
محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، ج۱، ص۳۱۸، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
، او در سال ۱۰۰ در افریقیه درگذشت. [۱۵]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۱، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
(ابن سعد از وفات حنش در مصر سخن گفته است. [۱۶]
ابن سعد (بیروت)، ج۵، ص۵۳۶.
)۷ - نوادگانابن سعد [۱۷]
ابن سعد (بیروت)، ج۵، ص۵۳۶.
از سلمة بن سعید بن منصور، نواده حنش، نام برده است.۸ - روایات حنشحنش از علی بن ابیطالب علیهالسلام،فضالة بن عبید، رویفع بن ثابت انصاری، ابوهریره و کسان دیگری روایت نقل کرده است. [۱۸]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۰، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۹ - راویان روایت از حنشاز حنش، فرزندش حارث و نیز حارث بن یزید و سلامان بن عامر روایت نقل کردهاند. [۱۹]
محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، ج۱، ص۳۱۷، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
[۲۰]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۰، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۱۰ - ساخت مسجدجامعِ شهرِ سرقسطهبنای مسجد جامعِ شهرِ سرقسطه را به او نسبت داده‌اند. [۲۲]
احمدبن یحیی ضبّی، بغیة الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ج۱، ص۳۴۵، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
۱۱ - محل دفنضبی [۲۳]
احمدبن یحیی ضبّی، بغیة الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ج۱، ص۳۴۷، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹.
، به نقل از ابوعلی غسانی، از دفن او در سرقسطه سخن گفته است.۱۲ - احوالاتاحمدبن عبداللّه عجلی [۲۴]
احمدبن عبداللّه عجلی، معرفةالثقات، ج۱، ص۳۲۶، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستوی، مدینه ۱۴۰۵/۱۹۸۵.
و ابوزرعه [۲۵]
ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۲۹۱، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
او را ثقه دانسته‌اند.ابن ابی حاتم [۲۶]
ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، ج۳، ص۲۹۱، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا).
وی را فردی صالح در حدیث معرفی کرده است. [۲۷]
یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۷، ص۴۳۰، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.
۱۳ - فهرست منابع(۱) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت (بیتا). (۲) ابن سعد (بیروت). (۳) ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۱۵ـ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵ـ۲۰۰۱. (۴) محمدبن فتوح حُمَیْدی، جذوة المقتبس فی تاریخ علماء الاندلس، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹. (۵) احمدبن یحیی ضبّی، بغیة الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، چاپ ابراهیم ابیاری، قاهره ۱۴۱۰/۱۹۸۹. (۶) احمدبن عبداللّه عجلی، معرفةالثقات، چاپ عبدالعلیم عبدالعظیم بستوی، مدینه ۱۴۰۵/۱۹۸۵. (۷) یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲. (۸) یاقوت حموی. ۱۴ - پانویس
۱۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حنش بن عبدالله صنعانی»، شماره۶۶۰۳. |