پرچمپرچم از نشانه‌های یک قوم می‌باشد و از آن به مناسبت در باب جهاد سخن رفته است. ۱ - معنای پرچمعَلَمْ به فتح عین و لام (جمع آن اعلام، عِلام) [۱]
تاج‌العروس، زبیدی، ج۸، ص۴۰۶ نشر دار صادر.
[۲]
لسان‌العرب ج۱۲، ص۴۰، نشردار صادر، بیروت.
اسمی عربی است که در لغت به معنای مَنار، کوه بلند، نشانی که در راه برای شناختن برپا سازند آمده است و در اصطلاح به معناهایی که با آن مناسبت دارد، از قبیل نشان و پرچمی که لشگر گرد آن جمع می‌شوند، به کار می‌رود. [۳]
لسان العرب ج۱۲، ص۴۰، نشر دار صادر.
در تعبیری دیگر به نشان نصب شده بر سر نیزه را پرچم گفته می‌شود. از پرچم به رایت و بیرق نیز تعبیر شده است. ۲ - واژه علم در قرآندر قرآن کریم می‌خوانیم: «وَ مِنْ ایاتِهِ الْجَوارِ فی الْبَحْرِ کَالْاعْلامِ» «و یکی دیگر از آیاتش کشتیهای کوه پیکر جاری در دریاهاست.» اعلام، جمع علم در این آیه به معنی «کوه» است، ولی در اصل به معنی علامت و اثری است که از چیزی خبر می‌دهد، مانند «عَلَمُ‌الطَّریق» یعنی نشانه‌های راه وَ«عَلَم اْلجَیْش» یعنی پرچم لشگر و مانند آن و اگر به «کوه» «عَلَم» گفته می‌شود، به خاطر آن است که از دور نمایان است. [۷]
اصول کافی سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۲۸۴.
[۸]
اصول کافی سید جواد مصطفوی، ج۱، ص۲۹۱.
[۹]
اصول کافی سید جواد مصطفوی، ج۲، ص۲۲۰.
[۱۰]
اصول کافی سید جواد مصطفوی، ج۲، ص۳۰۸.
[۱۱]
نهج‌البلاغه، خطبه۱۰۶.
[۱۲]
نهج‌البلاغه، خطبه۱۶۰.
[۱۳]
صحیفه سجادیه، ص۳۷۸، دعای۴۲.
۳ - احکام پرچمبرافراشتن پرچم در جهاد مستحب است. ۴ - احکام پرچمدارامام علیه السلام مى‌تواند در جهاد براى پرچم‌دار سهمى از غنیمت اختصاص دهد و بگوید هرکس پرچم را حمل کند فلان مبلغ به او داده خواهد شد. در این صورت پس از دستیابى به غنیمت، باید مقدار تعیین شده به پرچم‌دار داده شود. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۲۵۱. اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۲. |