کتاب الحج (للقمی)

---

« كتاب الحج» تأليف آيت الله سید حسن طباطبایی قمی ، به شيوه فقه سنتى و با روش تحليلى استدلالى به بحث در باره احکام و مناسک حج ذيل كتاب عروة الوثقی نوشته آيت الله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی ، در ۳ جلد، به زبان عربی در سال ۱۴۱۵ هجرى قمری براى اولين بار به چاپ رسيد. در پايان هر جلد فهرستى از مطالب و در پاورقى آدرس آيات، روايات ارائه شده است.

۱ - ساختار

---

‌
نويسنده پس از ذكر مقدمه‌اى كوتاه مباحث خود را در جلد اول در ۴ فصل، در جلد دوم ۱۱ مبحث، و در جلد سوم ۱۴ قسمت چينش كرده است. او به شيوه سنتى فقها، ابتدا متن عروه را ذكر و شرح ميكند پس از آن ادله روايى و قرآنى هر مطلب را مي آورد و در ادامه ديدگاه فقهاى ديگر را نقد و بررسى مينمايد.

۲ - گزارش محتوا

---

‌
مؤلف پس از اثبات اينكه حج از ضروريات دين و منكر آن كافر است، شرايط وجوب حجه‌الاسلام از جمله: بلوغ ، عقل و استطاعت را مورد پژوهش قرار داده و در فصلى مستقل وجوب حج به واسطه نذر و عهد را تبيين و وجوب قضاى حج از ميت گرچه حج او نذرى باشد را ثابت كرده و در همين باره نذرهايى چون پياده رفتن به حج را منعقد مى‌داند.
در مبحث نیابت حج براى مردگان و مكلّفان مستطيعى كه توان انجام حج را ندارند، بلوغ، عقل و ایمان را شرايط نايب دانسته و مخارج حج وصيت شده را از اصل تركه مى‌داند. كفايت حج ميقاتى در حج وصيت شده، تلف اجرت حج به دست وصىّ، حج مستحب و قرض كردن براى آن از ديگر مطالبى است كه نويسنده به بوته بحث مى‌گذارد.
جواز حج با مال مشتبه، عدم جواز حج با مال حرام ، اقسام عمره( شامل واجب و مستحب ) را بحث كرده، شرايط عمره تمتع و مفرده را بيان مى‌كند. بررسى فقهى حج تمتع ، قران و افراد و حج ميقاتي و سپس چگونگى انجام حج تمتع و اشاره به تكتك اعمال و مناسك آن به صورت تفصيلى از ديگر مباحث كتاب است.
احکام مواقیت ، احرام و چگونگى آن، وقوف به عرفات ، مشعر و منی ، طواف ، سعی بين صفا و مروه و وقوف به منى سپس رمی جمرات از جمله مناسكى است كه در اين كتاب مورد بررسى قرار گرفته است. همچنين ملحقات احکام حج و محرمات احرام به ترتيب آمده است.

۳ - پانویس

---