زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

اختصار




داخل نکردن حجر اسماعیل در طواف (اختصار شوط) و همچنین نهادن دو دست بر تهیگاه را اختصار می‌گویند که از اختصار به معنای نخست در باب حج سخن گفته‌اند.


۱ - تعریف حجر اسماعیل


حجر اسماعیل محلی است که متصل به خانه کعبه است، و باید طواف کننده دور حجر اسماعیل نیز بگردد.
[۱] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۹، قسم دوم واجبات طواف، چهارم.    
و بین رکن عراقی و رکن شامی قرار دارد.

۲ - داخل کردن حجر اسماعیل در طواف


داخل کردن حجر اسماعیل در طواف واجب است و اگر کسی در یک دور از داخل حجر اسماعیل یا بالای دیوار آن طواف کند، بنابر تصریح جمعی از فقها آن دور باطل است و باید اعاده کند، ولی نیازی به اعاده طواف نیست.
[۲] مستند الشیعة ج۱۲، ص۷۳.    
[۳] فقه الصادق ج۱۱، ص۲۴۳-۲۴۵.    

امام خمینی در تحریرالوسیله می‌فرماید: چهارم (از واجبات طواف) داخل نمودن حجر اسماعیل‌ (علیه‌السلام) در طواف؛ بنابراین در طواف به دور بیت از بیرون حجر اسماعیل طواف می‌نماید، پس اگر از داخل حجر اسماعیل یا روی دیوار آن طواف نماید طوافش باطل و اعاده آن واجب است. و اگر عمداً چنین کند حکم آن مانند حکم کسی است که عمداً طواف را باطل نموده است، چنان که گذشت. و اگر سهواً باشد حکمش حکم کسی است که طواف را سهواً باطل نموده است. و اگر در بعضی از شوطها (از این شرط) تخلف نمود احتیاط (واجب) اعاده آن شوط است، و ظاهر این است که لازم نیست طواف را اعاده نماید اگرچه احوط (استحبابی) است.
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۵۷، کتاب الحج، القول فی واجبات الطواف، القسم الثانی، الرابع.    
و «اگر کسی در بعضی از دورها از روی دیوار حجر اسماعیل (علیه‌السلام) برود، احتیاط آن است که به دستور مساله چهارم عمل کند، و در این فرض نیز به احتیاط واجب کفایت نمی‌کند تمام کردن دور را ازآنجایی‌که از روی دیوار رفته است.»
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۹، قسم دوم واجبات طواف، چهارم، مساله۴.    


۳ - از با فضیلت‌ترین جاها برای احرام حج تمتع


در شرایط حج تمتع آمده است که «احرام حج در صورت اختیار از داخل مکه باشد.»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۸، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة۱، رابعها.    
و «بافضیلت‌ترین جاهای مکه، مسجدالحرام است و بافضیلت‌ترین جاهای مسجدالحرام مقام ابراهیم یا حجر اسماعیل‌ است.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۸، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة۱، رابعها.    


۴ - محدوده طواف در پشت حجر اسماعیل


پشت حجر اسماعیل‌ به‌اندازه حجر، محل طواف تنگ می‌شود، و گفته‌اند که: آنجا تقریباً شش ذراع و نیم باقی می‌ماند، پس واجب است که از این حد تجاوز نکند و اگر تخلّف کرد همان جزء را در حد اعاده نماید.
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۵۸، کتاب الحج، القول فی واجبات الطواف، مسالة۱۳.    


۵ - خارج‌شدن خانه از طرف چپ


گرچه از واجبات طواف است «که در طواف کردن، خانه کعبه در طرف چپ طواف کننده واقع شود.»
[۹] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۸، قسم دوم واجبات طواف، سوم.    
ولی «لازم نیست در تمام حالات طواف، خانه را حقیقتاً به شانه چپ قرار دهد، بلکه اگر در موقع دورزدن به حجر اسماعیل (علیه‌السلام) خانه از طرف چپ قدری خارج شود مانع ندارد، حتی اگر خانه متمایل به پشت شود لکن دورزدن به نحو متعارف باشد اشکال ندارد.»
[۱۰] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۸، قسم دوم واجبات طواف، سوم، مساله۱.    


۶ - پانویس

 
۱. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۹، قسم دوم واجبات طواف، چهارم.    
۲. ↑ مستند الشیعة ج۱۲، ص۷۳.    
۳. ↑ فقه الصادق ج۱۱، ص۲۴۳-۲۴۵.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۵۷، کتاب الحج، القول فی واجبات الطواف، القسم الثانی، الرابع.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۹، قسم دوم واجبات طواف، چهارم، مساله۴.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۸، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة۱، رابعها.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۲۸، کتاب الحج، القول فی صورة حج التمتع اجمالاً، مسالة۱، رابعها.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۵۸، کتاب الحج، القول فی واجبات الطواف، مسالة۱۳.    
۹. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۸، قسم دوم واجبات طواف، سوم.    
۱۰. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۱۸، قسم دوم واجبات طواف، سوم، مساله۱.    


۷ - منبع


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۳۳۱.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | واژه شناسی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.