استصباحاستصباح روشن کردن چراغ با نفت، روغن و مانند آن است. از این عنوان در بابهاى طهارت، تجارت و اطعمه و اشربه سخن گفته شده است. ۱ - معانی استصباح۱.۱ - معنای لغویاستصباح در لغت به معناى چراغ افروختن به کار رفته است که از آن به اسراج تعبیر کرده اند. ۱.۲ - معنای اصطلاحیمراد از آن در کلمات فقها روشن کردن چراغ با مادّه سوزنده، به معناى ریختن نفت، روغن و مانند آن در چراغ جهت روشنایى است. ۲ - احکام استصباح۲.۱ - استصباح با روغن نجسبر عدم جواز استفاده از روغن نجس، مانند دنبه و چربى مردار به طور مطلق، حتّى براى استصباح، ادّعاى اجماع شده است؛ لیکن برخى متأخّران، استفاده از آن را در مثل استصباح که مشروط به طهارت نیست، جایز دانسته اند. [۵]
مهذب الاحکام ج۱ ص۳۳۸
۲.۲ - استصباح با روغن متنجّساستصباح با روغن متنجس که با ملاقات نجاست نجس شده جایز است؛ لیکن در اینکه به طور مطلق، حتّى در زیر سقف جایز است یا تنها در زیر آسمان، اختلاف است. قول دوم، مشهور است. ۲.۲.۱ - بیع روغن متنجسخرید و فروش روغن متنجّس جایز است؛ لیکن در اینکه صحّت معامله منوط به ذکر شرط استصباح در عقد است یا صرف قصد آن کفایت مىکند یا در صورتى که استصباح منفعت نادر آن باشد، ذکر شرط استصباح در عقد لازم است و یا منوط به هیچ شرطى نیست، اختلاف است. [۸]
مصباح الفقاهة ج۱ ص۱۱۰
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ ج۱، ص۴۴۴ |