بند کمال خان
سد کمال‌خان یکی از پروژه‌های مهم سدسازی در افغانستان است که بر روی رود هیرمند قرار دارد. این سد در ۹۵ کیلومتری شهر زرنج از توابع ولایت نیمروز در جنوبغربی افغانستان قرار دارد.
| بند کمال خان | |
|---|---|
| کشور |  افغانستان |
| محل | ولسوالی چهاربرجک ولایت نیمروز |
| مختصات | ۳۰°۲۱′۰″ شمالی ۶۱°۵۵′۰″ شرقی / ۳۰٫۳۵۰۰۰°شمالی ۶۱٫۹۱۶۶۷°شرقی |
| کاربری | آبیاری و تولید برق |
| وضعیت | در حال بهره‌برداری |
| آغاز ساخت | ۱۹۷۴ |
| گشایش | ۲۰۲۱ |
| هزینه ساخت | ۸۵ میلیون دالر |
| مالک(ـان) | اداره تنظیم مقررات و امور آب |
| سد و سرریزها | |
| گونه سد | سد وزنی |
| بر روی رود | هیرمند |
| بلندی | ۱۶ متر |
| طول تاج | ۲٫۷۴ کیلومتر |
| اارتفاع در تاج | ۵۳۲ متر |
| عرض تاج | ۹ متر (درحال تغییر) |
| عرض در پی | ۹۰ متر (درحال تغییر) |
| گونه سرریز | اُوگی |
| مخزن | |
| حجم کل مخزن | ۵۲ میلیون متر مکعب |
| گونه سد | سد وزنی |
| خالص تولید سالانه | ۹ گیگاوات |
کار ساخت بند کمال‌خان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی و پس از انقلاب ثور و با مشارکت آژانس توسعه جهانی ایالات متحده آغاز شد اما با خروج اتباع آمریکایی از افغانستان، کار ساخت سد به پایان نرسید و پروژه به‌طور نیمه‌کاره رها شد. کار ساخت سد در سال ۱۳۹۰ خورشیدی دوباره آغاز شد و در چند مرحله به پایان رسید. سومین مرحلهٔ ساخت سد، در ماه آوریل سال ۲۰۱۷ و آخرین مرحله آن در ۲۴ مارس ۲۰۲۱ توسط محمداشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان افتتاح شد. این بند با بودجهٔ ۷۸ میلیون دلار از بودجهٔ انکشافی دولت افغانستان ساخته شد. به گفتهٔ وزیر انرژی و آب سابق افغانستان، این بند می‌تواند بیش از ۱۷۵٬۰۰۰ هکتار، زمین کشاورزی را آبیاری و بیش از ۹ گیگاوات توان الکتریکی تولید کند و از این طریق، زمینهٔ ایجاد کار را برای شمار زیادی فراهم کند.
بند کمال‌خان بیشتر در ساحهٔ دشت قرار دارد، به این لحاظ شیب کمی دارد. ارتفاع این بند ۱۶ متر و گنجایش ذخیرهٔ آب آن ۵۲ میلیون مترمکعب خوانده شده‌است. این بند یکی از عوامل اصلی خشک‌شدن دریاچه هامون است. دولت ایران از مسؤولین افغانستان درخواست کرده‌است که حق آبه را برای ورود به ایران، رهاسازی کنند.
جستارهای وابسته
- فهرست سدهای افغانستان
- حقابه ایران از هیرمند
- مرز افغانستان–ایران
- آب در افغانستان
- فهرست دریاهای افغانستان
منابع
- ↑
- ↑
- ↑ «Helmand's Golden Age». web.archive.org. ۲۰۱۴-۰۸-۰۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۷.
- ↑ روزنامهٔ ۸ صبح، مرحلهٔ دوم ساخت بند کمال خان
- ↑ «Kamal Khan Dam in Nimroz set to plug flow of free water into Iran».
- ↑ «کار ساختمانی بند کمال خان در نیمروز آغاز شد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۷.
- ↑ «Afghanistan successfully tests water flow at major dam».
- ↑ Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب | (۱۴۰۰/۰۱/۰۸–۱۱:۱۷). «آب در برابر نفت و چند نکته / چرا اشرف غنی پای دسترسی به «چابهار» را به موضوع آب «هیرمند» باز کرد؟». fa. دریافت‌شده در 2022-01-27.
- ↑ "Dam project promises water – but also conflict – for dusty Afghan border lands". the Guardian (به انگلیسی). 2017-03-22. Retrieved 2022-01-27.
- ↑ «Kamal Khan Water Dam entangled in challenges from Neighbors | Ariana News» (به انگلیسی). Ariana News. ۲۰۲۰-۰۱-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۲۷.
پیوند به بیرون
- National Water Affairs Regulation Authority (NWARA)
- Zawia News Kamal Khan Water Dam Latest Report (video in Pashto language, Feb. 4, 2021)
- Nimruz celebrates Kamal Khan Dam progress as reservoir fills up (video in Persian language, Ariana News, Feb. 4, 2021)
- Kamal Khan Dam in Nimroz Province 'Nearly Finished': Official (TOLOnews), Feb. 4, 2021)