جمعیت‌شناسی آسیای میانه

آسیای میانه سرزمین متنوعی است که دارای بسیاری از اقوام، زبان‌ها، مذاهب و قبایل است. کشورهایی که آسیای میانه را تشکیل می‌دهند پنج کشور از جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی هستند: قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان که حدود ۷۲ میلیون نفر جمعیت دارند. افغانستان همیشه جزء منطقه محسوب نمی‌شود، اما وقتی این‌طور باشد، آسیای میانه جمعیتی در حدود ۱۲۲ میلیون نفر (۲۰۱۶) دارد. بیشتر آسیای مرکزی وابسته به مذهب است که طی ۱۵۰۰ سال گذشته به این منطقه معرفی شده‌اند، مانند اسلام سنی، اسلام شیعه، شیعه اسماعیلی، تنگریسم و مسیحیت سریانی. با این حال، بودیسم بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ سال پیش و زرتشتی بیش از ۲۵۰۰ سال پیش به آسیای میانه معرفی شد.

وصله نژادی مردم شناسانه آسیای میانه در سال ۱۹۹۲

نقشه کشورهای آسیای میانه، افغانستان، دریای خزر و کشورهای اطراف

گروه‌های قومی

در زیر داده‌های جمعیتی مربوط به گروه‌های قومی در آسیای مرکزی است.

گروه قومی	Center of population in Central Asia	Total roughly estimated population in Central Asia
ازبک‌ها	ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، قزاقستان	۲۹٬۰۰۰٬۰۰۰
تاجیک‌ها	تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان. این شامل پامیری‌ها می‌باشد، که در تاجیکستان رسماً به عنوان تاجیک دسته‌بندی می‌شوند.	۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰
قزاق‌ها	قزاقستان، ازبکستان	۱۶٬۵۰۰٬۰۰۰
قرقیزها	قرقیزستان	۴٬۱۰۰٬۰۰۰
روس‌ها	قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان	4,000,000
کره‌ای‌ها	قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان	500,000
اوکراینی‌ها	شمال قزاقستان	250,000
ترکمن‌ها	ترکمنستان، افغانستان و ایران	۶٬۵۰۰٬۰۰۰
آلمانی‌های ولگا	قزاقستان	200,000
اویغورها	شمالغرب چین، شرق قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان	۱۳٬۰۰۰٬۰۰۰
دونقان‌ها یا مردم هوئی	شمالغرب چین، قرقیزستان	۱۰٬۵۰۰٬۰۰۰
یهودیان بخارا	ازبکستان	۱٬۰۰۰
تاتار	ازبکستان	۷۰۰٬۰۰۰
قره‌قالپاق‌ها	شمال غرب ازبکستان	۵۰۰٬۰۰۰
باشقیرها	قزاقستان	۳۰٬۰۰۰
ترک‌های مسختی	قزاقستان	۲۰۰٬۰۰۰
ارامنه	ترکمنستان، ازبکستان	۱۰۰٬۰۰۰
آلتایی‌ها	شمال قزاقستان	۱۰٬۰۰۰
پشتون‌ها	افغانستان، پاکستان و ایران	۱۲٬۵۰۰٬۰۰۰
مردم هزاره	مرکز افغانستان	۳٬۵۰۰٬۰۰۰
ایماق‌ها	مرکز و شمالغرب افغانستان	۱٬۵۰۰٬۰۰۰
نورستانی‌ها	شرق و شمال افغانستان	۲۰۰٬۰۰۰+
بلاروس‌ها	شمال قزاقستان	100,000-200,000
مردم رومانی	قزاقستان	۲۰٬۰۰۰
یونانی‌ها	قزاقستان	۳۰٬۰۰۰
موردوین‌ها	قزاقستان	۲۰٬۰۰۰
مولداویایی‌ها	قزاقستان	۲۵٬۰۰۰
چچنی‌ها	قزاقستان	۴۰٬۰۰۰
لهستانی‌ها	شمال قزاقستان	۵۰٬۰۰۰–۱۰۰٬۰۰۰
آذری‌ها	قزاقستان و ترکمنستان	۱۰۰٬۰۰۰
چواش‌ها	شمال قزاقستان	۳۵٬۰۰۰

تاریخ ژنتیکی

تبار جمعیت مدرن آسیای میانه به‌طور قابل توجهی از گسترش هند و ایرانی و ترکی گرفته شده‌است. بیشتر جمعیت‌های مدرن را می‌توان با تبار هند و ایرانی یا ترکی هماهنگ کرد، با اجداد مطابقت خوبی با مرزهای قومی داشت. ترکیب مغولوئید (آسیای شرقی) به‌طور معکوس با حذف Alu در محل CD4 ارتباط داشت.

مطالعات باستان‌شناسی روی بقایای سنگ قبرهای سنگ آهنی پازیریک نشان می‌دهد که پس از پایان گسترش هندو-ایرانی (سکایی)، از قرن پیش از میلاد آغاز می‌شود. در قرن هفتم قبل از میلاد، هجوم تدریجی شرق به غرب از نفوذ اوراسیا شرقی به استپ‌های غربی رخ داده‌است.

جمعیت مزرعه داران و مردم کوچ نشین در آسیای میانه از زمان کلوکیتیک (هزاره چهارم قبل از میلاد) با همزیستی همراه بوده‌اند. این دو گروه از نظر ساختار نزولی تفاوت چشمگیری دارند، زیرا پاستورالیست‌ها در ساختارهای قبیله ای پاتریلین برونگرایی سازماندهی می‌شوند، در حالی که کشاورزان در خانواده‌های گسترده‌ای مشغول اندوگمی (ازدواج پسر عموی) هستند. به عنوان یک نتیجه، شبانان در مقایسه با کشاورزان از تنوع قابل توجهی در نزول patrilineal (کروموزوم Y) کاهش می‌یابند.

دین

دین	جمعیت تقریبی	مرکز جمعیت
اسلام سنی	۱۰۳٬۰۰۰٬۰۰۰	جنوب و شرق منطقه: تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، افغانستان، سین کیانگ شرقی و قزاقستان جنوبی (متراکم‌ترین در افغانستان و ازبکستان)
بودیسم	۹٬۰۸۴٬۰۰۰	۵۰۰٬۰۰۰ در روسیه، ۸٫۴۴ میلیون نفر در سین کیانگ، ۱۴۰٬۰۰۰ نفر در قزاقستان و افغانستان؛ (مغول، کره ای، DAUR , Mongour، مردم تونگوسی، تبتی، تووان‌ها، یوغورها)
اسلام شیعه	۴٬۰۰۰٬۰۰۰	هزاره‌ها، افغانستان و مرکز افغانستان
مسیحیت شرقی	۴٬۰۰۰٬۰۰۰	شمال قزاقستان
الحاد و بی ارتباطی	۲٬۵۰۰٬۰۰۰+	در سراسر منطقه
مسیحیت غربی	۵۱۰٬۰۰۰	قزاقستان
یهودیت	۲۷٬۵۰۰	ازبکستان
دین زرتشت	۱۰٬۰۰۰	از لحاظ تاریخی افغانستان

جستارهای وابسته

فرضیه مهاجرت هند و آریایی
مهاجرت ترکی
تاریخ یهودیان در آسیای میانه

منابع

↑ "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.
↑ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. Archived from the original on 12 September 2009. Retrieved 11 January 2018.
↑ "Archived copy". Archived from the original on 2010-03-24. Retrieved 2009-01-02.
↑ "Archived copy". Archived from the original on 2011-08-25. Retrieved 2012-07-22.
↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-02-06. Retrieved 2012-01-17.
↑ "Archived copy". Archived from the original on 2010-03-16. Retrieved 2013-05-02.
↑ Alekseenko, Aleksandr Nikolaevich (2000). Республика в зеркале переписей населения[Republic in the Mirror of the Population Censuses] (PDF). Population and Society: Newsletter of the Centre for Demography and Human Ecology (in Russian). Institute of Economic Forecasting of the Russian Academy of Sciences (47): 58–62. Retrieved 18 March 2019.
↑ "Ethnologue report for Southern Pashto: Iran (1993)". SIL International. Ethnologue: Languages of the World. Retrieved 5 May 2012.
↑ Heyer, E. et al. , "Genetic diversity and the emergence of ethnic groups in Central Asia", BMC Genetics 10:49 (2009), doi:10.1186/1471-2156-10-49 "Our analysis of uniparental markers highlights in Central Asia the differences between Turkic and Indo-Iranian populations in their sex-specific differentiation and shows good congruence with anthropological data."
↑ Khitrinskaya, Yu, et al. , "Genetic Differentiation of the Population of Central Asia Inferred from Autosomal Markers", Russian Journal of Genetics 39:10 (2003), 1175–1183.
↑ González-Ruiz, M. , et al. , "Tracing the Origin of the East-West Population Admixture in the Altai Region (Central Asia)", PLOS x (9 November 2012), doi:10.1371/journal.pone.0048904.
↑ Min Junqing. The Present Situation and Characteristics of Contemporary Islam in China. JISMOR, 8. 2010 Islam by province, page 29 بایگانی‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. Data from: Yang Zongde, Study on Current Muslim Population in China, Jinan Muslim, 2, 2010.
↑ Religious Composition by Country, 2010–2050 | Pew Research Center بایگانی‌شده در ۲ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. Pewforum.org (2 April 2015). Retrieved on 2017-01-20.
↑ "MAPPING THE GLOBAL MUSLIM POPULATION: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population" (PDF). Pewforum.org. October 2009. Archived from the original (PDF) on 19 June 2018. Retrieved 11 January 2018.
↑ Mapping the Global Muslim Population. A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population بایگانی‌شده در ۱۹ مه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. Pew Forum on Religion & Public Life (October 2009)
↑ "Religious Composition by Country, 2010-2050". Pewforum.org. 2 April 2015. Retrieved 11 January 2018.
↑ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. Archived from the original on 20 September 2017. Retrieved 11 January 2018.
↑ "Religious Intelligence - Country Profile: Kazakhstan (Republic of Kazakhstan)". 30 September 2007. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 11 January 2018.
↑ "Religious Intelligence - Country Profile: Kyrgyzstan (Kyrgyz Republic)". 6 April 2008. Archived from the original on 6 April 2008. Retrieved 11 January 2018.
↑ Religious Freedom Page بایگانی‌شده در اوت ۲۹, ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine
↑ "Turkmenistan". State.gov. Retrieved 11 January 2018.
↑ "The results of the national population census in 2009". Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan. 12 November 2010. Archived from the original on 22 July 2011. Retrieved 21 January 2010.

[UN_WPP-1] "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Retrieved 10 September 2017.

[cia.gov-2] "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. Archived from the original on 12 September 2009. Retrieved 11 January 2018.

[auto-3] "Archived copy". Archived from the original on 2010-03-24. Retrieved 2009-01-02.

[4] "Archived copy". Archived from the original on 2011-08-25. Retrieved 2012-07-22.

[auto1-5] "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2009-02-06. Retrieved 2012-01-17.

[auto2-6] "Archived copy". Archived from the original on 2010-03-16. Retrieved 2013-05-02.

[7] Alekseenko, Aleksandr Nikolaevich (2000). Республика в зеркале переписей населения[Republic in the Mirror of the Population Censuses] (PDF). Population and Society: Newsletter of the Centre for Demography and Human Ecology (in Russian). Institute of Economic Forecasting of the Russian Academy of Sciences (47): 58–62. Retrieved 18 March 2019.

[Ethnologue-Pashto-8] "Ethnologue report for Southern Pashto: Iran (1993)". SIL International. Ethnologue: Languages of the World. Retrieved 5 May 2012.

[9] Heyer, E. et al. , "Genetic diversity and the emergence of ethnic groups in Central Asia", BMC Genetics 10:49 (2009), doi:10.1186/1471-2156-10-49 "Our analysis of uniparental markers highlights in Central Asia the differences between Turkic and Indo-Iranian populations in their sex-specific differentiation and shows good congruence with anthropological data."

[10] Khitrinskaya, Yu, et al. , "Genetic Differentiation of the Population of Central Asia Inferred from Autosomal Markers", Russian Journal of Genetics 39:10 (2003), 1175–1183.

[11] González-Ruiz, M. , et al. , "Tracing the Origin of the East-West Population Admixture in the Altai Region (Central Asia)", PLOS x (9 November 2012), doi:10.1371/journal.pone.0048904.

[2010-Islam-12] Min Junqing. The Present Situation and Characteristics of Contemporary Islam in China. JISMOR, 8. 2010 Islam by province, page 29 بایگانی‌شده در ۲۷ آوریل ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. Data from: Yang Zongde, Study on Current Muslim Population in China, Jinan Muslim, 2, 2010.

[13] Religious Composition by Country, 2010–2050 | Pew Research Center بایگانی‌شده در ۲ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine. Pewforum.org (2 April 2015). Retrieved on 2017-01-20.

[14] "MAPPING THE GLOBAL MUSLIM POPULATION: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population" (PDF). Pewforum.org. October 2009. Archived from the original (PDF) on 19 June 2018. Retrieved 11 January 2018.

[15] Mapping the Global Muslim Population. A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population بایگانی‌شده در ۱۹ مه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. Pew Forum on Religion & Public Life (October 2009)

[16] "Religious Composition by Country, 2010-2050". Pewforum.org. 2 April 2015. Retrieved 11 January 2018.

[17] "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Cia.gov. Archived from the original on 20 September 2017. Retrieved 11 January 2018.

[18] "Religious Intelligence - Country Profile: Kazakhstan (Republic of Kazakhstan)". 30 September 2007. Archived from the original on 30 September 2007. Retrieved 11 January 2018.

[19] "Religious Intelligence - Country Profile: Kyrgyzstan (Kyrgyz Republic)". 6 April 2008. Archived from the original on 6 April 2008. Retrieved 11 January 2018.

[20] Religious Freedom Page بایگانی‌شده در اوت ۲۹, ۲۰۰۶ توسط Wayback Machine

[21] "Turkmenistan". State.gov. Retrieved 11 January 2018.

[22] "The results of the national population census in 2009". Agency of Statistics of the Republic of Kazakhstan. 12 November 2010. Archived from the original on 22 July 2011. Retrieved 21 January 2010.