زبان آدیغی
از زبان های قفقازی
زبان آدیغی یا آدیگه (به انگلیسی: Adyghe) از زبانهای قفقازی و از گروه زبانهای قفقازی شمالی رایج در خاورمیانه و قفقاز است که حدود پانصد هزار نفر گویشور دارد. در اصل گویشوران این زبان اهل آدیغیه در قفقاز بوده‌اند که به مکان‌های گوناگون مهاجرت نموده‌اند. متکلمان این زبان امروزه در کشورهای روسیه، اردن، ترکیه، اسراییل، آمریکا، مقدونیه و عراق بسر می‌برند. این زبان در گذشته با خط فارسی به گونه‌ای که برای آدیغی مناسب سازی شده بود نوشته می‌شد. از سال ۱۹۲۷ الفبای لاتین را بکار گرفتند و امروزه به خط سیریلیک نوشته می‌شود.
| زبان آدیغی | |
|---|---|
| چرکسی غربی | |
| адыгабзэ | |
| زبان بومی در | آدیغیه (روسیه), ترکیه |
| قومیت | چرکس |
شمار گویشوران | ۵۷۵٬۹۰۰ (۲۰۰۵–۲۰۱۵) |
قفقازی شمال غربی
| |
| سیریلیک (کنونی) لاتین (تاریخی) عربی (تاریخی) | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  آدیغیه |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۲–۶۳۹ | ady |
| ایزو ۳–۶۳۹ | ady |
| گلاتولوگ | adyg1241 |
Dپراکندگی آدیغی در آدیغیه، روسیه (۲۰۰۲) | |
شیوه نگارش
| А а | Б б | В в | Г г | Гу гу | Гъ гъ | Гъу гъу | Д д |
| Дж дж | Дз дз | Дзу дзу | Е е | (Ё ё) | Ж ж | Жъ жъ | Жъу жъу |
| Жь жь | З з | И и | Й й | К к | Ку ку | Къ къ | Къу къу |
| КӀ кӀ | КӀу кӀу | Л л | Лъ лъ | ЛӀ лӀ | М м | Н н | О о |
| П п | ПӀ пӀ | ПӀу пӀу | Р р | С с | Т т | ТӀ тӀ | ТӀу тӀу |
| У у | Ф ф | Х х | Хъ хъ | Хъу хъу | Хь хь | Ц ц | Цу цу |
| ЦӀ цӀ | Ч ч | ЧӀ чӀ | Ш ш | Шъ шъ | ШӀ шӀ | ШӀу шӀу | Щ щ |
| (Ъ ъ) | Ы ы | (Ь ь) | Э э | (Ю ю) | Я я | Ӏ |
خط فارسی تا سال ۱۹۲۷ رایج بود.
منابع
- ↑ "Adyghe". Ethnologue (به انگلیسی). Retrieved 2018-08-03.
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Adyghe". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ «زبانهای ایبری - قفقازی». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز. بهار ۱۳۷۴.