حساب کاربری
​
تغیر مسیر یافته از - فراکرد
زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
لینک کوتاه

بند (زبان‌شناسی)

بند، فراکرد (جمله‌واره و در متون قدیمی‌تر جمله ساده) عبارتی است شامل یک نهاد و یک گزاره.

بندها عنصر اصلی ساخت جمله‌ها هستند. یک جمله می‌تواند از یک یا چند بند ساخته شود.

بندها در زبان فارسی دارای سه نقش گوناگونند:

۱-بند وصفی که اسم را توصیف می‌کند.
۲-بند قیدی که، به عنوان قید جمله، کل جمله را توصیف می‌کند.
۳-بند متممی که یکی از وابسته‌های مستقیم یا متمم‌های فعل به‌شمار می‌آید.

فهرست

  • ۱ ساختار بندها
  • ۲ گونه‌های بند
  • ۳ شبه‌بند
  • ۴ منابع

ساختار بندها

یک بند، بسته به نوع فعل خود می‌تواند ساختار و اجزای مختلفی داشته باشد. کوچکترین بند می‌تواند شامل یک فاعل به عنوان نهاد و یک فعل به عنوان گزاره باشد.

مهم‌ترین ساختارهای فراکرد به شرح زیر هستند:

  • نهاد (فاعل) + فعل ناگذر (مثال: متین رفت)
  • نهاد (مسندالیه) + مسند + فعل اسنادی (مثال:متین عاشق شد)
  • نهاد (فاعل) + مفعول مستقیم + فعل گذرا (مثال: متین بهار را دوست دارد)
  • نهاد (فاعل) + مفعول مستقیم + مفعول غیر مستقیم + فعل دوگذرا (مثال: متین گل را به بهار داد)
  • نهاد (فاعل) + مفعول مستقیم + مسند مفعول + فعل ربطی مفعولی (مثال: متین بهار را زیبا خواند)

همان‌طور که مشاهده می‌شود نوع فعل تأثیر مستقیمی بر اجزای فراکرد دارد.

در تمام ساختارهای بالا فاعل و مسندالیه در نقش نهاد هستند. به فراکردی دارای مسندالیه است بند اسنادی (در متون قدیمی جمله اسنادی) گفته می‌شود.

گونه‌های بند

  • بند پایه
  • بند پیرو

شبه‌بند

  • شبه‌بند: یا شبه جمله، عبارتی است که دارای اجزای نهاد و گزاره نیست اما پیامی را منتقل می‌کند.

نمونه: چه باغ باصفایی!

منابع

  1. ↑ «بند» [زبان‌شناسی] هم‌ارزِ «clause»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ بند2)
  2. ↑ دستور زبان فارسی، دکتر پرویز خانلری
  3. ↑ جملات مرکب وابسته با فراکرد پیرو تعیینی در فارسی معاصر، احمد شفایی، مجله سخن، اسفند ۱۳۵۲، شماره ۲۶۵
  4. ↑ انواع جملات مرکب وابسته با فراکرد پیرو تعیینی در فارسی معاصر، احمد شفایی، مجله سخن، بهمن ۱۳۵۲ - شماره ۲۶۴
  5. ↑ طبیب‌زاده، امید: بررسی انواع بندهای متممی در زبان فارسی و شیوه نمایش آن‌ها در فرهنگ‌ها. در نشریه: فرهنگ‌نویسی. جلد اول. دی ۱۳۸۶.
آخرین نظرات
  • مسند
  • مسند
  • فاعل
  • فاعل
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.