ویتامین ب۶
ویتامین ب۶ از ویتامین‌های محلول در آب بوده و به حرارت و اسید مقاوم است، البته اکسیداسیون، قلیا و نور فرابنفش به ویتامین B۶ آسیب می‌رساند. تقریباً ۵۰ درصد ویتامین در روند پختن و فرآوری از بین می‌رود.
| Vitamin B6 | |
|---|---|
| کلاس دارویی | |
| شناسه‌های دسته‌بندی | |
| موارد مصرف | Vitamin B6 deficiency |
| کد ای‌تی‌سی | A11HA02 |
| هدف زیستی | enzyme cofactor |
| داده‌های بالینی | |
| در وبگاه دراگز | International Drug Names |
| پیوند به بیرونی | |
| سمپ | D025101 |
| در ویکی‌داده | |
حالت کوانزیمی این ویتامین پیریدوکسال فسفات PLP است که در حضور فسفات و به کمک آنزیم پیریدوکسال کیناز از پیروکسیدین، پیریدوکسال و پیریدوکسامین (اشکال مختلف B6) بدست می‌آید و نقش بسیار مهمی در واکنش‌های بیوشیمیایی دارد از جمله متابولیسم پروتئین (اسیدهای آمینه)،انتقال دهنده‌های عصبی (اسید گاما-آمینوبوتیریک، سروتونین و…)، گلیکوژن فسفریلاز و … ویتامین B6 ضروری است برای تولید نیاسین (ویتامین B3) از اسید آمینه تریپتوفان، متابولیسم هموگلوبین (پروتئین موجود در گلبول قرمز) و… وجود دارد.
عملکرد
کوآنزیم پیریدوکسال ۵ - فسفات در واکنش‌های بیوشیمیایی گسترده‌ای دخیل است، از جمله متابولیسم گلیکوژن و اسیدهای آمینه، سنتز اسیدهای نوکلئیک و سنتز و متابولیسم هموگلوبین. همچنین این ماده در سنتز، اسفنگومیلین و اسفنگولیپیدهای دیگر و سیستم پیام‌رسان عصبی نقش دارد.
پیریدوکسال فسفات PLP در انواع مختلف واکنش‌ها: پپتیدها (تبدیل L-آمینو اسیدها و D-آمینواسیدها به یکدیگر)، دکربوکسیلاسیون و ترانس آمیناسیون شرکت می‌کند
- پیریدوکسال ۵ - فسفات در متابولیسم گاما آمینوبوتیریک اسید دخالت دارد.
- اسید گلوتامیک (اسید آمینه) بعد از دکربوکسیلاسیون توسط PLP تبدیل به اسید گاما-آمینوبوتیریک (انتقال دهندهٔ عصبی به عنوان آرامش دهندهٔ طبیعی بدن) می‌شود، فقدان یا کمبود این اسید موجب اختلالات عصبی می‌شود
- ویتامین B۶ در شکل پیریدوکسال ۵ - فسفات به عنوان کوآنزیم بیشتر از صد آنزیم، نقش ایفا می‌کند
علائم و نشانه‌های کمبود
-علایم و نشانه‌های کمبود ویتامین B۶ شامل آنمی هیپوکرومیک و میکروستیک، تشنج، درماتیت سبورئیک، گیجی و افسردگی هستند
- کمبود ویتامین B۶ در کودکان و شیرخواران، موجب اختلالات الکتروانسفالوگرافی و تشنجی می‌گردد.
- کمبود ویتامین B۶ در بزرگسالان موجب چیلوز، گلوسیت، استوماتیت، آنمی، تحریک پذیری، گیجی و افسردگی می‌گردد.
- کمبود ثانویه ویتامین B۶، ممکن است در اثر سوء جذب، اورمی، سرطان، نارسایی قلبی و سیروز ایجاد گردد.
- خانم‌های باردار، الکلیها و افراد مسن در خطر کمبود ثانویه ویتامین B۶ هستند.
منابع غذائی
منابع غذایی حاوی ویتامین B۶ شامل گوشت، ماکیان، ماهی، تخم مرغ، سیب زمینی سفید و سبزیجات نشاسته‌ای است. موز، لوبیا چیتی، لوبیای سفید، گردو، غلات و سویا غنی شده از منابع دیگر B۶ است.
افراد با نیازهای خاص
- شیرخوارانی که شیر مادر می‌خورند و در هنگام تولد، غلظت پلاسمای بی ۶آن‌ها پایین است، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
- الکلیها، به علت اختلال در تبدیل پیریدوکسین و پیریدوکسامین به پیریدوکسال فسفات، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
- افرادی که با داروهای مهار کنندهٔ فعالیت ویتامین‌ها از جمله ایزونیازید، پنی سیلامین، کورتیکواستروئیدها یا ضد تشنج‌ها تحت درمان هستند، ممکن است در خطر کمبود ویتامین B۶ باشند.
- مردانی که دچار عارضه بدخلقی مردانه شده‌اند.
تداخل داروئی
- واکنش نوریت محیطی در مصرف‌کنندگان ایزونیازید که همزمان از B۶ استفاده نمی‌کنند، شایع است. - مصرف زیاد پیریدوکسین هیدروکلراید، اثرات سودمند لودوپا را کمرنگ می‌کند. - مصرف روزانه دویست میلی‌گرم B۶ به روی مدت یک ماه غلظت سرمی داروهای ضد تشنج را کاهش می‌شود.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ بیوشیمی لنینجر