نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده

نماز یکشنبه ذی‌القعده نمازی مستحبی و چهار رکعتی (دو نماز دو رکعتی) که در یکی از روزهای یکشنبه ماه ذی‌القعده خوانده می‌شود و فضائل بسیاری از جمله آمرزش گناهان و باایمان مردن برای آن در روایات آمده است.

چگونگی ادای نماز

برای خواندن این نماز لازم است در یکی از یکشنبه‌های ماه ذی‌القعده، غسل کرده و برای نماز وضو بگیرد و سپس دو نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده به‌جا آورد که در هر رکعت، یک‌بار سوره حمد و سه بار سوره توحید و یک‌بار سوره ناس و یک‌بار سوره فلق خوانده می‌شود و پس از پایان چهار رکعت، هفتاد بار استغفار کرده (گفتن ذکری مانند اَستَغفِرُ اللهَ و اَتوبُ إلیه) و آنگاه یک‌بار ذکر لا حول و لا قوة الا بالله بگوید و در پایان این دعا را بخواند:

«یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ»

فضیلت

برای نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده ثواب زیادی ذکر شده، از جمله از رسول اکرم(ص) نقل شده هر کس این نماز را به جا آورد، توبه‌اش‌ مقبول و گناهانش آمرزیده می‌شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان می‌میرد، دین و ایمانش از وی گرفته نمی‌شود؛ قبرش گشاده و نورانی شده و والدینش از او راضی گردند؛ مغفرت شامل حال والدین او و ذریه او گردد؛ توسعه رزق پیدا کند؛ ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند؛ به آسانی جان دهد و...

برخی از عالمان اخلاق از جمله میرزا جواد ملکی تبریزی به خواندن این نماز توصیه کرده‌اند.

وقت

زمان اصلی خواندن این نماز یکشنبه ماه ذی‌القعده است و در هر ساعتی از روز می‌توان آن را خواند. و مطابق فراز انتهایی روایت، اگر در یکشنبه سایر ماه‌ها نیز به‌جای آورده شود، همین پاداش را خواهد داشت.

سند حدیث

سید بن طاووس در کتاب اقبال الاعمال، بخش اعمال ماه ذی القعده روایتی را که مستند این نماز است از انس بن مالک از پیامبر(ص) نقل می‌کند.

جستارهای وابسته

نماز دهه اول ذی‌الحجه

پانویس

↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۴۲۲ق، ص۲۳۶.
↑ ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۸.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.
↑ ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.

↑ متن کتاب اقبال چنین است: فیما نذکره ممّا یعمل فی یوم الأحد من الشّهر المذکور و ما فیه من الفضل المذخور وجدنا ذلک بخطّ الشیخ علی بن یحیی الخیاط رحمه اللّه و غیره فی کتب أصحابنا الإمامیة، و قد روینا عنه کلّما رواه، و خطّه عندنا بذلک فی إجازة تاریخها شهر ربیع الأوّل سنة تسع و ستّمائة، فقال ما هذا لفظه: روی أحمد بن عبد اللّه، عن منصور بن عبد الحمید، عن أبی أمامة، عن انس بن مالک قال: خرج رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله یوم الأحد فی شهر ذی القعدة فقال: یا أیها النّاس من کان منکم یرید التّوبة؟ قلنا: کلّنا نرید التوبة یا رسول اللّه، فقال علیه‌السلام: اغتسلوا و توضّئوا و صلّوا اربع رکعات و اقرءوا فی کلّ رکعة فاتحة الکتاب مرّة و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ثلاث مرّات و المعوّذتین مرة، ثمّ استغفروا سبعین مرّة، ثمّ اختموا بلا حول و لا قوّة إلّا باللّه العلی العظیم، ثم قولوا: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ الَّا انْتَ. ثم قال علیه‌السلام: ما من عبد من أمّتی فعل هذا الّا نودی من السّماء: یا عبد اللّه استأنف العمل فإنّک مقبول التّوبة مغفور الذنب، و ینادی ملک من تحت العرض: أیها العبد بورک علیک و علی أهلک و ذریتک، و ینادی مناد آخر: أیها العبد ترضی خصماؤک یوم القیامة، و ینادی ملک آخر: أیها العبد تموت علی الایمان و لا یسلب منک الدّین و یفسح فی قبرک و ینوّر فیه، و ینادی مناد آخر: أیها العبد یرضی أبواک و ان کانا ساخطین، و غفر لأبویک ذلک و لذرّیتک و أنت فی سعة من الرّزق فی الدنیا و الآخرة، و ینادی جبرئیل علیه‌السلام: انا الّذی آتیک مع ملک الموت ان یرفق بک و لا یخدشک اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدک سلا. قلنا: یا رسول اللّه لو انّ عبدا یقول فی غیر الشهر؟ فقال علیه‌السلام: مثل ما وصفت، و انّما علّمنی جبرئیل علیه‌السلام هذه الکلمات أیام أسری. (ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.)

منابع

ابن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۴۰۹ق.
قمی، عباس، مفاتیح الجنان، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش.
ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، قم، ذوی القربی، ۱۴۲۲ق.

[1] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[2] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[3] ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۴۲۲ق، ص۲۳۶.

[4] ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۰۸.

[5] قمی، مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیقعده، نماز روز یکشنبه، ص۳۴۴.

[6] ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.

[7] متن کتاب اقبال چنین است: فیما نذکره ممّا یعمل فی یوم الأحد من الشّهر المذکور و ما فیه من الفضل المذخور وجدنا ذلک بخطّ الشیخ علی بن یحیی الخیاط رحمه اللّه و غیره فی کتب أصحابنا الإمامیة، و قد روینا عنه کلّما رواه، و خطّه عندنا بذلک فی إجازة تاریخها شهر ربیع الأوّل سنة تسع و ستّمائة، فقال ما هذا لفظه: روی أحمد بن عبد اللّه، عن منصور بن عبد الحمید، عن أبی أمامة، عن انس بن مالک قال: خرج رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله یوم الأحد فی شهر ذی القعدة فقال: یا أیها النّاس من کان منکم یرید التّوبة؟ قلنا: کلّنا نرید التوبة یا رسول اللّه، فقال علیه‌السلام: اغتسلوا و توضّئوا و صلّوا اربع رکعات و اقرءوا فی کلّ رکعة فاتحة الکتاب مرّة و «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» ثلاث مرّات و المعوّذتین مرة، ثمّ استغفروا سبعین مرّة، ثمّ اختموا بلا حول و لا قوّة إلّا باللّه العلی العظیم، ثم قولوا: یا عَزِیزُ یا غَفَّارُ، اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فَإِنَّهُ لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ الَّا انْتَ. ثم قال علیه‌السلام: ما من عبد من أمّتی فعل هذا الّا نودی من السّماء: یا عبد اللّه استأنف العمل فإنّک مقبول التّوبة مغفور الذنب، و ینادی ملک من تحت العرض: أیها العبد بورک علیک و علی أهلک و ذریتک، و ینادی مناد آخر: أیها العبد ترضی خصماؤک یوم القیامة، و ینادی ملک آخر: أیها العبد تموت علی الایمان و لا یسلب منک الدّین و یفسح فی قبرک و ینوّر فیه، و ینادی مناد آخر: أیها العبد یرضی أبواک و ان کانا ساخطین، و غفر لأبویک ذلک و لذرّیتک و أنت فی سعة من الرّزق فی الدنیا و الآخرة، و ینادی جبرئیل علیه‌السلام: انا الّذی آتیک مع ملک الموت ان یرفق بک و لا یخدشک اثر الموت، انّما تخرج الروح من جسدک سلا. قلنا: یا رسول اللّه لو انّ عبدا یقول فی غیر الشهر؟ فقال علیه‌السلام: مثل ما وصفت، و انّما علّمنی جبرئیل علیه‌السلام هذه الکلمات أیام أسری. (ابن طاووس، اقبال الإعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص ۳۰۸.)