زمان تقریبی مطالعه: 19 دقیقه
 

اتمام حجت انبیاء (قرآن)





خداوند انبیاء الهی را برای اتمام حجت با انسان ها فرستاد. در این مقاله آیات مرتبط با اتمام حجت انبیاء معرفی می‌شوند.


۱ - اتمام حجّت انبيا و عذاب‌




۱.۱ - اتمام حجّت انبيا و عذاب اصحاب قريه‌


عذاب شدن اصحاب قریه با بانگ مرگبار، پس از اتمام حجّت رسولان الهى و حق‌ناپذيرى آنان:
واضرب لهم مّثلا أصحب القرية إذ جاءها المرسلون‌• وما علينا إلّاالبلغ المبين‌• وما أنزلنا على‌ قومه من بعده من جند مّن السّماء وما كنّا منزلين‌• إن كانت إلّاصيحة وحدة فإذا هم خمدون.

۱.۲ - اتمام حجّت انبيا و عذاب انسان‌ها


انسان‌ها، مستحقّ کیفر الهی در صورت حق‌ناپذيرى پس از اتمام حجّت پيامبران:
۱. ويوم يحشرهم جميعا يمعشر الجنّ قد استكثرتم مّن الإنس وقال أوليآؤهم مّن الإنس ربّنا استمتع بعضنا ببعض وبلغنآ أجلنا الّذى أجّلت لنا قال النّار مثويكم خلدين فيهآ إلّاما شآء اللَّه إنَّ ربَّك حكيم عليم‌• يمعشر الجنّ والإنس ألم يأتكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى وينذرونكم لقآء يومكم هذا قالواشهدنا على‌ أنفسنا ....
۲. مّن اهتدى‌ فإنّما يهتدى لنفسه ومن ضلّ فإنّما يضلّ عليها ... وما كنّا معذّبين حتّى‌ نبعث رسولًا.
۳. وما منع النّاس أن يؤمنوا إذ جآءهم الهدى‌ ويستغفروا ربّهم إلّاأن تأتيهم سنَّة الأوَّلين أو يأتيهم العذاب قبلا• وما نرسل المرسلين إلّامبشّرين ومنذرين ....

۱.۳ - اتمام حجّت انبيا و عذاب اهل‌كتاب‌


اهل‌کتاب، مستحقّ كيفر الهى در صورت حق‌ناپذيرى در برابر اتمام حجّت انبيا:
۱. ... وما اختلف الّذين أوتوا الكتب إلّامن بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم ومن يكفر بايت اللَّه فإنَّ اللَّه سريع الحساب.
۲. كيف يهدى اللّه قوما كفروا بعد إيمنهم وشهدوا أنّ الرّسول حقٌّ وجآءهم البيّنت واللّه لايهدى القوم الظَّلمين‌• أولئك جزاؤهم أنّ عليهم لعنة اللّه والملئكة والنّاس أجمعين.
۳. ولاتكونوا كالّذين تفرّقوا واختلفوا من بعد ما جآءهم البيّنت وأولئك لهم عذاب عظيم.
۴. وما تفرّقوا إلّامن بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم ولولا كلمة سبقت من رّبّك إلى‌ أجل مّسمّى لّقضى بينهم ....
۵. وءاتينهم بيّنت مّن الأمر فما اختلفوا إلّامن بعد ما جاءهم العلم بغيا بينهم إنّ ربّك يقضى بينهم يوم القيمة فيما كانوا فيه يختلفون.
۶. وما تفرّق الّذين أوتوا الكتب إلّامن بعد ما جاءتهم البيّنة• إنّ الّذين كفروا من أهل الكتب و المشركين فى نار جهنّم خلدين فيها أولئك هم شرّ البريّة.

۱.۴ - اتمام حجّت انبيا و عذاب پيشينيان‌


کیفر شدن اقوام گذشته به دليل حق‌ناپذيرى در برابر اتمام حجّت پيامبران خود:
۱. تلك القرى‌ نقصّ عليك من أنبآئِها ولقد جآءتهم رسلهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا من قبل كذلك يطبع اللّه على‌ قلوب الكفرين.
۲. ألم يأتهم نبأ الّذين من قبلهم قوم نوح وعاد وثمود وقوم إبرهيم وأصحب مدين والمؤتفكت أتتهم رسلهم بالبيّنت فما كان اللّه ليظلمهم ولكن كانوا أنفسهم يظلمون.
۳. ولقد أهلكنا القرون من قبلكم لمّا ظلموا وجآءتهم رسلهم بالبيّنت وما كانوا ليؤمنوا كذلك نجزى القوم المجرمين.
۴. ثمّ بعثنا من بعده رسلا إلى‌ قومهم فجآءوهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا به من قبل كذلك نطبع على‌ قلوب المعتدين.
۵. ألم يأتكم نبؤا الّذين من قبلكم قوم نوح وعاد وثمود والّذين من بعدهم لايعلمهم إلّااللَّه جآءتهم رسلهم بالبيّنت فردّوا أيديهم فى أفوههم ...• وقال الَّذين كفروا لرسلهم لنخرجنّكم مّن أرضنآ أو لتعودنّ فى ملّتنا فأوحى‌ إليهم ربّهم لنهلكنّ الظَّلمين.
۶. أو لم يسيروا فى الأرض فينظروا كيف كان عقبة الّذين من قبلهم كانوا أشدّ منهم قوّة وأثاروا الأرض وعمروها أكثر ممّا عمروها وجاءتهم رسلهم بالبيّنت فما كان اللّه ليظلمهم ولكن كانوا أنفسهم يظلمون.
۷. و لقد أرسلنا من قبلك رسلا إلى‌ قومهم فجاءوهم بالبيّنت فانتقمنا من الّذين أجرموا ....
۸. وإن يكذّبوك فقد كذّب الّذين من قبلهم جاءتهم رسلهم بالبيّنت وبالزّبر وبالكتب المنير• ثمّ أخذت الّذين كفروا فكيف كان نكير.
۹. كذّبت قبلهم قوم نوح والأحزاب من بعدهم وهمّت كلّ أمّة برسولهم ليأخذوه وجدلوا بالبطل ليدحضوا به الحقّ فأخذتهم فكيف كان عقاب‌• وكذلك حقّت كلمت ربّك على الّذين كفروا أنّهم أصحب النّار.
۱۰. أولم يسيروا فى الأرض فينظروا كيف كان عقبة الّذين كانوا من قبلهم ...• ذلك بأنّهم كانت تّأتيهم رسلهم بالبيّنت فكفروا فأخذهم اللّه إنّه قوىٌّ شديد العقاب.
۱۱. أفلم يسيروا فى الأرض فينظروا كيف كان عقبة الّذين من قبلهم كانوا أكثر منهم وأشدّ قوّة وءاثارا فى الأرض فما أغنى‌ عنهم مّا كانوا يكسبون.
۱۲. فلمّا جاءتهم رسلهم بالبيّنت فرحوا بما عندهم مّن العلم وحاق بهم مّا كانوا به يستهزءون.
۱۳. ألم يأتكم نبؤا الّذين كفروا من قبل فذاقوا وبال أمرهم ولهم عذاب أليم‌• ذلك بأنّه كانت تّأتيهم رسلهم بالبيّنت ....

۱.۵ - اتمام حجّت انبيا و عذاب جنّيان‌


جنّیان حق‌ناپذير در برابر اتمام حجّت پيامبران، مستحقّ كيفر الهى:
ويوم يحشرهم جميعا يمعشر الجنّ قد استكثرتم مّن الإنس وقال أوليآؤهم مّن الإنس ربّنا استمتع بعضنا ببعض وبلغنآ أجلنا الّذى أجّلت لنا قال النّار مثويكم خلدين فيهآ إلّاما شآء اللَّه إنَّ ربَّك حكيم عليم‌• يمعشر الجنّ والإنس ألم يأتكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى وينذرونكم لقآء يومكم هذا قالواشهدنا على‌ أنفسنا ....

۱.۶ - اتمام حجّت انبيا و عذاب كافران‌


کافران حق‌ناپذير در برابر اتمام حجّت پيامبران، مستحقّ عذاب جهنّم:
۱. يمعشر الجنّ والإنس ألم يأتكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى وينذرونكم لقآء يومكم هذا قالواشهدنا على‌ أنفسنا ... وشهدوا على‌ أنفسهم أنّهم كانوا كفرين.
۲. والّذين كفروا لهم نار جهنّم لايقضى‌ عليهم فيموتوا ولايخفّف عنهم مّن عذابها كذلك نجزى كلّ كفور• و هم يصطرخون فيها ربّنا أخرجنا نعمل صلحا غير الّذى كنّا نعمل أولم نعمّركم مّا يتذكّر فيه من تذكّر وجاءكم النّذير فذوقوا فما للظَّلمين من نّصير.
۳. وسيق الّذين كفروا إلى‌ جهنّم‌زمرا حتّى‌ إذا جاءوها فتحت أبوبهاوقال لهم خزنتها ألم يأتكم رسل مّنكم يتلون عليكم ءايت ربّكم وينذرونكم لقاء يومكم هذا قالوا بلى‌ ولكن حقّت كلمة العذاب على الكفرين.
۴. وقال الّذين فى النّار لخزنة جهنّم ادعوا ربّكم يخفّف عنّا يوما مّن العذاب‌• قالوا أولم تك تأتيكم رسلكم بالبيّنت قالوا بلى‌ قالوا فادعوا وما دعؤا الكفرين إلّا فى ضلل.
۵. فلمّا جاءتهم رسلهم بالبيّنت فرحوا بما عندهم مّن العلم وحاق بهم مّا كانوا به يستهزءون‌• فلمّا رأوا بأسنا قالوا ءامنّا باللّه وحده وكفرنا بما كنّا به مشركين‌• فلم يك ينفعهم إيمنهم لمّا رأوا بأسنا سنّت اللّه الّتى قد خلت فى عباده وخسر هنالك الكفرون.
۶. فارتقب يوم تأتى السّماء بدخان مّبين‌• يغشى النّاس هذا عذاب أليم‌• رّبّنا اكشف عنّا العذاب إنّا مؤمنون‌• أنّى‌ لهم الذّكرى‌ وقد جاءهم رسول مّبين.
۷. وللّذين كفروا بربّهم عذاب جهنّم وبئس المصير• إذا ألقوا فيها سمعوا لها شهيقا وهى تفور• تكاد تميّز من الغيظ كلّما ألقى فيها فوج سألهم خزنتها ألم يأتكم نذير.

۲ - موارد اتمام حجّت انبيا




۲.۱ - اصحاب قريه‌


اتمام حجّت رسولان خدا بر اصحاب قریه:
واضرب لهم مثلا اصحـب القریة اذ جاءها المرسلون؛ وما علینا الا البلـغ المبین. (مقصود از «بلاغ مبین» ابلاغی است که به سبب آن حجت تمام شود).

۲.۲ - انسان‌ها


••• اتمام حجّت بر انسان‌ها، هدف ارسال پیامبران از سوى خدا:
رسلا مبشرین ومنذرین لئلا یکون للناس علی الله حجة بعد الرسل...

••• تمام شدن حجّت بر انسان‌ها از سوى پيامبران:
۱. یـمعشر الجن والانس الم یاتکم رسل منکم یقصون علیکم ءایـتی وینذرونکم لقآء یومکم هـذا قالواشهدنا علی انفسنا...
۲. من اهتدی فانما یهتدی لنفسه ومن ضل فانما یضل علیها... وما کنا معذبین حتی نبعث رسولا.
۳. وما منع الناس ان یؤمنوا اذ جآءهم الهدی ویستغفروا ربهم الا ان تاتیهم سنة الاولین او یاتیهم العذاب قبلا؛ وما نرسل المرسلین الا مبشرین ومنذرین...

۲.۳ - اهل‌كتاب‌


••• اتمام‌حجّت بر اهل‌کتاب از سوى انبيا:
الذین قالوا ان الله عهد الینآ الانؤمن لرسول حتی یاتینا بقربان تاکله النار قل قد جآءکم رسل من قبلی بالبینـت وبالذی قلتم فلم قتلتموهم ان کنتم صـدقین.

••• اختلاف اهل‌كتاب در دین و عقیده، پس از تمام شدن حجّت بر آنان از سوى پيامبران:
۱. کان الناس امة وحدة فبعث الله النبیین مبشرین ومنذرین وانزل معهم الکتـب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه وما اختلف فیه الا الذین اوتوه من بعد ما جاءتهم البینـت بغیا بینهم...
۲. تلک الرسل فضلنا بعضهم علی بعض منهم من کلم الله ورفع بعضهم درجـت وءاتینا عیسی ابن مریم البینـت وایدنـه بروح القدس ولو شاء الله ما اقتتل الذین من بعدهم من بعد ما جاءتهم البینـت.... .
۳. .. وما اختلف الذین اوتوا الکتـب الا من بعد ما جاءهم العلم بغیا بینهم...
۴. کیف یهدی الله قوما کفروا بعد‌ایمـنهم وشهدوا ان الرسول حق وجآءهم البینـت...
۵. ولاتکونوا کالذین تفرقوا واختلفوا من بعد ما جآءهم البینـت...
۶. وما تفرقوا الا من بعد ما جاءهم العلم بغیا بینهم ولولا کلمة سبقت من ربک الی اجل مسمی لقضی بینهم وان الذین اورثوا الکتـب من بعدهم لفی شک منه مریب.
۷. وءاتینـهم بینـت من الامر فما اختلفوا الا من بعد ما جاءهم العلم بغیا بینهم...
۸. وما تفرق الذین اوتوا الکتـب الا من بعد ما جاءتهم البینة. («بینة» به معنای دلیل واضح است که همان حجت تام و روشن شمرده می‌شود. در آیات فوق، خداوند می‌فرماید: پس از آن که به اهل کتاب علم، و بینات رسید و این جز با اتمام حجت پیامبران یا کتاب‌های آسمانی تحقق نمی‌پذیرد.)

۲.۴ - بنى‌اسرائيل‌


تجاوز از حق و اسراف بسيارى از بنی‌اسرائیل در عين تمام شدن حجّت بر آنان از سوى پيامبران:
من اجل ذلک کتبنا علی بنی اسرءیل... ولقد جآءتهم رسلنا بالبینـت ثم ان کثیرا منهم بعد ذلک فی الارض لمسرفون.

۲.۵ - پيشينيان‌


••• اتمام حجّت انبیا بر اقوام و امّت‌هاى گذشته:
۱. تلک القری نقص علیک من انبآئها ولقد جآءتهم رسلهم بالبینـت...
۲. الم یاتهم نبا الذین من قبلهم قوم نوح وعاد وثمود وقوم ابرهیم واصحـب مدین والمؤتفکـت اتتهم رسلهم بالبینـت...
۳. ولقد اهلکنا القرون من قبلکم لما ظـلموا وجآءتهم رسلهم بالبینـت...
۴. ثم بعثنا من بعده رسلا الی قومهم فجآءوهم بالبینـت...
۵. الم یاتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح وعاد وثمود والذین من بعدهم لایعلمهم الا الله جآءتهم رسلهم بالبینـت.... .
۶. .. فقد کذب امم من قبلکم وما علی الرسول الا البلـغ المبین.
۷. و لقد ارسلنا من قبلک رسلا الی قومهم فجاءوهم بالبینـت.... .
۸. .. فقد کذب الذین من قبلهم جاءتهم رسلهم بالبینـت وبالزبر وبالکتـب المنیر
۹. کذبت قبلهم قوم نوح والاحزاب من بعدهم وهمت کل امة برسولهم لیاخذوه وجـدلوا بالبـطـل لیدحضوا به الحق فاخذتهم فکیف کان عقاب؛ وکذلک حقت کلمت ربک علی الذین کفروا انهم اصحـب النار
۱۰. الم یاتکم نبؤا الذین کفروا من قبل فذاقوا وبال امرهم ولهم عذاب الیم؛ ذلک بانه کانت تاتیهم رسلهم بالبینـت...
۱۱. او لم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عـقبة الذین من قبلهم... وجاءتهم رسلهم بالبینـت...
۱۲. اولم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عـقبة الذین کانوا من قبلهم... ؛ ذلک بانهم کانت تاتیهم رسلهم بالبینـت...
۱۳. افلم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عـقبة الذین من قبلهم... ؛ فلما جاءتهم رسلهم بالبینـت فرحوا بما عندهم من العلم وحاق بهم ما کانوا به یستهزءون.

۲.۶ - جنّيان‌


اتمام حجّت پيامبران بر جنّیان در دنیا:
یـمعشر الجن والانس الم یاتکم رسل منکم یقصون علیکم ءایـتی وینذرونکم لقآء یومکم هـذا قالواشهدنا علی انفسنا...

۲.۷ - كافران و مشرکان


••• اتمام‌حجّت انبيا بر کافران در دنيا:
۱. وقال الذین اشرکوا لو شآء الله ما عبدنا من دونه من شیء نحن ولا ءابآؤنا... فهل علی الرسل الا البلـغ المبین.
۲. والذین کفروا لهم نار جهنم لایقضی علیهم فیموتوا ولایخفف عنهم من عذابها کذلک نجزی کل کفور؛ و هم یصطرخون فیها ربنا اخرجنا نعمل صــلحا غیر الذی کنا نعمل اولم نعمرکم ما یتذکر فیه من تذکر وجاءکم النذیر فذوقوا فما للظـلمین من نصیر.
۳. فارتقب یوم تاتی السماء بدخان مبین؛ یغشی الناس هـذا عذاب الیم؛ ربنا اکشف عنا العذاب انا مؤمنون؛ انی لهم الذکری وقد جاءهم رسول مبین.

••• اعتراف كافران به تمام شدن حجّت بر آنان از سوى انبيا در دنيا:
۱. یـمعشر الجن والانس الم یاتکم رسل منکم یقصون علیکم ءایـتی وینذرونکم لقآء یومکم هـذا قالواشهدنا علی انفسنا... وشهدوا علی انفسهم انهم کانوا کـفرین.
۲. ولقد جئنـهم بکتـب فصلنـه علی علم هدی ورحمة لقوم یؤمنون؛ هل ینظرون الاتاویله یوم یاتی تاویله یقول الذین نسوه من قبل قد جآءت رسل ربنا بالحق فهل لنا من شفعآء فیشفعوا لنآ او نرد فنعمل غیر الذی کنا نعمل قد خسروا انفسهم وضل عنهم ما کانوا یفترون.
۳. وسیق الذین کفروا الی جهنم زمرا... وقال لهم خزنتها الم یاتکم رسل منکم یتلون علیکم ءایـت ربکم وینذرونکم لقاء یومکم هـذا قالوا بلی ولـکن حقت کلمة العذاب علی الکـفرین.
۴. وقال الذین فی النار لخزنة جهنم ادعوا ربکم یخفف عنا یوما من العذاب؛ قالوا اولم تک تاتیکم رسلکم بالبینـت قالوا بلی قالوا فادعوا وما دعـؤا الکـفرین الا فی ضلـل.
۵. وللذین کفروا بربهم عذاب جهنم وبئس المصیر؛ اذا القوا فیها سمعوا لها شهیقا وهی تفور؛ قالوا بلی قد جاءنا نذیر فکذبنا وقلنا ما نزل الله من شیء ان انتم الا فی ضلـل کبیر.

••• اتمام حجّت خداوند بر كافران پيش از عذاب دنيايى:
فلما جاءتهم رسلهم بالبینـت فرحوا بما عندهم من العلم وحاق بهم ما کانوا به یستهزءون؛ فلما راوا باسنا قالوا ءامنا بالله وحده وکفرنا بما کنا به مشرکین؛ فلم یک ینفعهم‌ایمـنهم لما راوا باسنا سنت الله التی قد خلت فی عباده وخسر هنالک الکـفرون.

۳ - موانع تأثیر اتمام حجت خدا




۳.۱ - پندار باطل‌


پندار باطل مبنى بر استبعاد نبوّت از بشر، مانع تأثير اتمام حجّت از سوى پيامبران:
۱. ألم يأتكم نبؤا الّذين من قبلكم قوم نوح وعاد وثمود والّذين من بعدهم لايعلمهم إلّااللَّه جآءتهم رسلهم بالبيّنت فردّوا أيديهم فى أفوههم ...• قالت رسلهم أفى اللّه شكٌّ فاطر السّموت والأرض يدعوكم ليغفر لكم مّن ذنوبكم‌ويؤخّركم إلى‌ أجل مّسمًّى قالوا إن أنتم إلّابشر مّثلنا تريدون أن تصدّونا عمّا كان يعبد ءابآؤنا فأتونا بسلطن مّبين.
۲. وما منع النَّاس أن يؤمنوا إذ جآءهم الهدى‌ إلآّ أن قالوا أبعث اللَّه بشرًا رّسولًا• قل كفى‌ باللّه شهيدا بينى و بينكم إنّه كان بعباده خبيرا بصيرا.
۳. ثمّ أرسلنا موسى‌ وأخاه هرون بايتنا وسلطن مّبين‌• إلى‌ فرعون وملإيه فاستكبروا وكانوا قوما عالين‌• فقالوا أنؤمن لبشرين مثلنا وقومهما لنا عبدون.
۴. ألم يأتكم نبؤا الّذين كفروا من قبل فذاقوا وبال أمرهم ولهم عذاب أليم‌• ذلك بأنّه كانت تّأتيهم رسلهم بالبيّنت فقالوا أبشر يهدوننا فكفروا و تولّوا ....

۳.۲ - تطيّر


شومى پيامبران از ديدگاه مردم انطاکیه (اصحاب قریه)، مانع تأثير اتمام حجّت انبيا بر آنان:
واضرب لهم مّثلا أصحب القرية إذ جاءها المرسلون‌• و ما علينا إلّاالبلغ المبين‌• قالوا إنّا تطيّرنا بكم لئن لّم تنتهوا لنرجمنّكم وليمسّنّكم مّنّا عذاب أليم.

۳.۳ - تقليد كوركورانه‌


تقلید کورکورانه از نیاکان، مانع تأثير اتمام حجّت:
ألم يأتكم نبؤا الّذين من قبلكم قوم نوح وعاد وثمود والّذين من بعدهم لايعلمهم إلّااللَّه جآءتهم رسلهم بالبيّنت فردّوا أيديهم فى أفوههم ...• قالت رسلهم أفى اللّه شكٌّ فاطر السّموت والأرض ... قالوا إن أنتم إلّابشر مّثلنا تريدون أن تصدّونا عمّا كان يعبد ءابآؤنا ....
اسلك يدك فى جيبك تخرج بيضاء من غير سوء واضمم إليك جناحك من الرّهب فذنك برهنان من رّبّك إلى‌ فرعون وملإيه إنّهم كانوا قوما فسقين‌• فلمّا جاءهم مّوسى‌ بايتنا بيّنت قالوا ما هذا إلّاسحر مّفترى وما سمعنا بهذا فى ءابائِنا الأوّلين.
وإذا تتلى‌ عليهم ءايتنا بيّنت قالوا ما هذا إلّارجل يريد أن يصدّكم عمّا كان يعبد ءاباؤكم وقالوا ما هذا إلّاإفك مّفترى وقال الّذين كفروا للحقّ لمّا جاءهم إن هذا إلّا سحر مّبين‌• وما ءاتينهم مّن كتب يدرسونها وما أرسلنا إليهم قبلك من نّذير• وكذّب الّذين من قبلهم وما بلغوا معشار ما ءاتينهم فكذّبوا رسلى فكيف كان نكير.

۳.۴ - تكبّر


تکبر و برتری‌طلبی، از موانع اثربخشى اتمام حجّت موسی علیه‌السلام و هارون علیه‌السلام:
۱. ثمّ أرسلنا موسى‌ وأخاه هرون بايتنا وسلطن مّبين‌• إلى‌ فرعون وملإيه فاستكبروا وكانوا قوما عالين‌• فقالوا أنؤمن لبشرين مثلنا وقومهما لنا عبدون.
۲. وأدخل يدك فى جيبك تخرج بيضاء من غير سوء فى تسع ءايت إلى‌ فرعون وقومه إنّهم كانوا قوما فسقين‌• فلمّا جاءتهم ءايتنا مبصرة قالوا هذا سحر مّبين‌• وجحدوا بها واستيقنتها أنفسهم ظلما وعلوّا فانظر كيف كان عقبة المفسدين.

۳.۵ - تكذيب حق‌


تكذيب ديرينه حق از سوى جوامع پيشين، سبب كفرورزى آنان در برابر اتمام حجّت پيامبران:
۱. تلك القرى‌ نقصّ عليك من أنبآئِها ولقد جآءتهم رسلهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا من قبل ....
۲. ثمّ بعثنا من بعده رسلا إلى‌ قومهم فجآءوهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا به من قبل ....

۳.۶ - جبرگرايى‌


جبرگرایی و پندار باطل كافران در نسبت دادن شرک و گناه خود به خواست خدا، مانع اثربخشى اتمام‌حجّت از سوى پيامبران:
وقال الّذين أشركوا لو شآء اللّه‌ما عبدنا من دونه من شى‌ء نّحن ولا ءابآؤنا ولاحرّمنا من دونه من شى‌ء كذلك فعل الّذين من قبلهم فهل على الرّسل إلّاالبلغ المبين.

۳.۷ - ختم قلب‌


ختم قلب و کوردل شدن امّت‌هاى پيشين در پى تکذیب حق، از موانع ديگر تأثير اتمام حجّت:
تلك القرى‌ نقصّ عليك من أنبآئِها ولقد جآءتهم رسلهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا من قبل كذلك يطبع اللّه على‌ قلوب الكفرين.
ثمّ بعثنا من بعده رسلا إلى‌ قومهم فجآءوهم بالبيّنت فما كانوا ليؤمنوا بما كذّبوا به من قبل كذلك نطبع على‌ قلوب المعتدين.

۳.۸ - دنياطلبى‌


دنیاطلبی كافران، مانع تأثير اتمام حجّت انبيا بر آنان:
يمعشر الجنّ والإنس ألم يأتكم رسل مّنكم يقصّون عليكم ءايتى وينذرونكم لقآء يومكم هذا قالوا شهدنا على‌ أنفسنا وغرّتهم الحيوة الدّنيا و شهدوا على‌ أنفسهم أنّهم كانوا كفرين.

۳.۹ - غرور علمى‌


غرور علمى، از موانع اثربخشى اتمام حجّت پيامبران:
فلمّا جاءتهم رسلهم بالبيّنت فرحوا بما عندهم مّن العلم وحاق بهم مّا كانوا به يستهزءون.

۴ - عناوین مرتبط



اتمام حجت ابراهیم (قرآن)
اتمام حجت شعبب (قرآن)
اتمام حجت صالح (قرآن)
اتمام حجت عیسی (قرآن)
اتمام حجت لوط (قرآن)
اتمام حجت محمد (قرآن)
اتمام حجت موسی (قرآن)
اتمام حجت نوح (قرآن)
اتمام حجت هود (قرآن)
اتمام حجت یوسف (قرآن)

۵ - پانویس


 
۱. یس/سوره۳۶، آیه۱۳.    
۲. یس/سوره۳۶، آیه۱۷.    
۳. یس/سوره۳۶، آیه۲۸.    
۴. یس/سوره۳۶، آیه۲۹.    
۵. انعام/سوره۶، آیه۱۲۸.    
۶. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۷. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۵.    
۸. کهف/سوره۱۸، آیه۵۵.    
۹. کهف/سوره۱۸، آیه۵۶.    
۱۰. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹.    
۱۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۸۶.    
۱۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۸۷.    
۱۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۰۵.    
۱۴. شوری/سوره۴۲، آیه۱۴.    
۱۵. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۷.    
۱۶. بینه/سوره۹۸، آیه۴.    
۱۷. بینه/سوره۹۸، آیه۶.    
۱۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۰۱.    
۱۹. توبه/سوره۹، آیه۷۰.    
۲۰. یونس/سوره۱۰، آیه۱۳.    
۲۱. یونس/سوره۱۰، آیه۷۴.    
۲۲. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۹.    
۲۳. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۳.    
۲۴. روم/سوره۳۰، آیه۹.    
۲۵. روم/سوره۳۰، آیه۴۷.    
۲۶. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۵.    
۲۷. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۶.    
۲۸. غافر/سوره۴۰، آیه۵.    
۲۹. غافر/سوره۴۰، آیه۶.    
۳۰. غافر/سوره۴۰، آیه۲۱.    
۳۱. غافر/سوره۴۰، آیه۲۲.    
۳۲. غافر/سوره۴۰، آیه۸۲.    
۳۳. غافر/سوره۴۰، آیه۸۳.    
۳۴. تغابن/سوره۶۴، آیه۵.    
۳۵. تغابن/سوره۶۴، آیه۶.    
۳۶. انعام/سوره۶، آیه۱۲۸.    
۳۷. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۳۸. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۳۹. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۶.    
۴۰. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۷.    
۴۱. زمر/سوره۳۹، آیه۷۱.    
۴۲. غافر/سوره۴۰، آیه۴۹.    
۴۳. غافر/سوره۴۰، آیه۵۰.    
۴۴. غافر/سوره۴۰، آیات۸۳-۸۵.    
۴۵. دخان/سوره۴۴، آیات۱۰- ۱۳.    
۴۶. ملک/سوره۶۷، آیه۶.    
۴۷. ملک/سوره۶۷، آیه۷.    
۴۸. ملک/سوره۶۷، آیه۹.    
۴۹. یس/سوره۳۶، آیه۱۳.    
۵۰. یس/سوره۳۶، آیه۱۷.    
۵۱. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۷، ص۷۴.    
۵۲. نساء/سوره۴، آیه۱۶۵.    
۵۳. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۵۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۵.    
۵۵. کهف/سوره۱۸، آیه۵۵ - ۵۶.    
۵۶. آل عمران/سوره۳، آیه۱۸۳.    
۵۷. بقره/سوره۲، آیه۲۱۳.    
۵۸. بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.    
۵۹. آل عمران/سوره۳، آیه۱۹.    
۶۰. آل عمران/سوره۳، آیه۸۶.    
۶۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۵.    
۶۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۴.    
۶۳. جاثیه/سوره۴۵، آیه۱۷.    
۶۴. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۶۸.    
۶۵. بینه/سوره۹۸، آیه۴.    
۶۶. مائده/سوره۵، آیه۳۲.    
۶۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۰۱.    
۶۸. توبه/سوره۹، آیه۷۰.    
۶۹. یونس/سوره۱۰، آیه۱۳.    
۷۰. توبه/سوره۹، آیه۷۴.    
۷۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۹.    
۷۲. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۸.    
۷۳. روم/سوره۳۰، آیه۴۷.    
۷۴. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۵.    
۷۵. غافر/سوره۴۰، آیه۵ - ۶.    
۷۶. تغابن/سوره۶۴، آیه۵ - ۶.    
۷۷. روم/سوره۳۰، آیه۹.    
۷۸. غافر/سوره۴۰، آیه۲۱ - ۲۲.    
۷۹. غافر/سوره۴۰، آیه۸۲ - ۸۳.    
۸۰. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۸۱. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۸۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۳۶ - ۳۷.    
۸۳. دخان/سوره۴۴، آیه۱۰ - ۱۳.    
۸۴. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۸۵. اعراف/سوره۷، آیه۵۲ - ۵۳.    
۸۶. زمر/سوره۳۹، آیه۷۱.    
۸۷. غافر/سوره۴۰، آیه۴۹ - ۵۰.    
۸۸. ملک/سوره۶۷، آیه۶ - ۹.    
۸۹. غافر/سوره۴۰، آیه۸۳ - ۸۵.    
۹۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۹.    
۹۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۰.    
۹۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۴.    
۹۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۹۶.    
۹۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۴۵- ۴۷.    
۹۵. تغابن/سوره۶۴، آیه۵.    
۹۶. تغابن/سوره۶۴، آیه۶.    
۹۷. یس/سوره۳۶، آیه۱۳.    
۹۸. یس/سوره۳۶، آیه۱۷.    
۹۹. یس/سوره۳۶، آیه۱۸.    
۱۰۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۹.    
۱۰۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۰.    
۱۰۲. قصص/سوره۲۸، آیه۳۲.    
۱۰۳. قصص/سوره۲۸، آیه۳۶.    
۱۰۴. سبأ/سوره۳۴، آیات۴۳- ۴۵.    
۱۰۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۴۵- ۴۷.    
۱۰۶. نمل/سوره۲۷، آیات۱۲- ۱۴.    
۱۰۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۰۱.    
۱۰۸. یونس/سوره۱۰، آیه۷۴.    
۱۰۹. نحل/سوره۱۶، آیه۳۵.    
۱۱۰. اعراف/سوره۷، آیه۱۰۱.    
۱۱۱. یونس/سوره۱۰، آیه۷۴.    
۱۱۲. انعام/سوره۶، آیه۱۳۰.    
۱۱۳. غافر/سوره۴۰، آیه۸۳.    


۶ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۲۲۵، برگرفته از مقاله «اتمام حجت انبیاء».    


رده‌های این صفحه : اتمام حجت | انبیاء | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.