امنیتامنیت به معنی ایمنی داشتن جانی، مالی، عِرضی یا معنوی می باشد. از آن به مناسبت در باب‌های مختلفی مانند طهارت، صلات، حج و جهاد سخن رفته است. فهرست مندرجات۲ - ضرورت امنیت ۳ - شرطیت امنیت در تکالیف ۳.۱ - شرطیت امنیت در عبادات ۳.۲ - مصادیق عبادات مشروط بر امنیت ۳.۲.۱ - شرطیت امنیت درعبادات مشروط به طهارت ۳.۲.۲ - شرطیت امنیت در صلات ۳.۲.۳ - برطرف شدن خوف در بین نماز ۳.۲.۴ - امنیت، شرط حضور زنان در نمازجمعه ۳.۲.۵ - شرطیت امنیت در حج ۳.۳ - شرطیت امنیت درامر بمعروف ونهی ازمنکر ۳.۴ - شرطیت امنیت درخلوت یانگاه به زن اجنبی ۳.۵ - شرطیت امنیت در حرمت ارتکاب حرام ۳.۶ - شرطیت امنیت در دفاع از مال ۳.۷ - شرطیت امنیت در اقامه حدود ۳.۷.۱ - موارد به تاخیر افتادن اقامه حد ۳.۸ - شرطیت امنیت در قصاص ۳.۸.۱ - جریان حد یا قصاص بر پناهنده حرم ۴ - تعریف محارب ۵ - کیفیت امنیت داشتن کافرحربی ۶ - کیفیت امنیت داشتن کافرذمی ۷ - مقصود از ایمنی از مکر الهی ۸ - پانویس ۹ - منبع ۱ - مراد از ایمنی معنویمراد از ایمنی معنوی، ایمن بودن از وقوع در حرام یا ترک واجب است. ۲ - ضرورت امنیتامنیت از مهم‌ترین و ضروری‌ترین نیازهای زندگی بشر است و انسان تنها در پرتو آن می‌تواند امور دنیوی و اخروی خویش را با آسایش خاطر سامان دهد. از این رو، ایجاد امنیت در شئون مختلف زندگی مردم برای رسیدن به آنچه که مایه رشد و تعالی آنان است، از وظایف اساسی و حتمی حکومت اسلامی است. ۳ - شرطیت امنیت در تکالیفامنیت در تکالیف ذیل شرط است: ۱ – عبادات ۲ – امر به معروف و نهی از منکر ۳ - خلوت یا نگاه کردن به زن اجنبی ۴ - حرمت از ارتکاب حرام ۵ – دفاع از مال ۶ - حدود و قصاص ۳.۱ - شرطیت امنیت در عباداتامنیت(ایمنی و سلامتی جان، مال قابل اعتنا و آبرو) شرط تکالیف عبادی و اجزاء و شرایط آن است و در صورت فقدان آن، چیزی از اصل تکلیف یا شرط یا جزء آن متوجه انسان نمی‌شود. ۳.۲ - مصادیق عبادات مشروط بر امنیتبرخی مصادیق روشن آن عبارت است از: ۱ – طهارت ۲ – صلات ۳ – حج ۳.۲.۱ - شرطیت امنیت درعبادات مشروط به طهارتتحصیل طهارت (وضو یا غسل) با آب، برای عبادات مشروط به طهارت همچون نماز، در حال اختیار شرط است، لیکن در صورتی که دشمن یا حیوان درنده‌ای بین انسان و آب حائل شود- به گونه‌ای که انسان از آن، بر خود یا عرض و آبروی خویش احساس خطر کند- تیمم برای او مشروعیت پیدا می‌کند. ۳.۲.۲ - شرطیت امنیت در صلاتاز شرایط نماز، رو به قبله بودن است، لیکن شرط یاد شده در فرض شدت بیم از دشمن یا حیوان درنده ساقط می‌شود؛ چنان که کیفیت نماز نیز در این صورت تغییر می‌یابد (نماز خوف). ۳.۲.۳ - برطرف شدن خوف در بین نمازکسی که یک رکعت از نماز را در حال خوف، سواره بخواند، سپس بیم برطرف گردد، باید پیاده شود و باقی مانده نماز را با شرایط، روی زمین بخواند. ۳.۲.۴ - امنیت، شرط حضور زنان در نمازجمعهحضور در نماز جمعه برای زنان در صورت وجود امنیت، جایز است. ۳.۲.۵ - شرطیت امنیت در حجشرط وجوب حج، استطاعت است و تحقق استطاعت منوط به توانایی مالی، سلامت جسمانی و امنیت داشتن راه و مقصد است. ۳.۳ - شرطیت امنیت درامر بمعروف ونهی ازمنکروجوب امر به معروف و نهی از منکر مشروط به وجود امنیت برای آمر و ناهی و دیگر مؤمنان است. ۳.۴ - شرطیت امنیت درخلوت یانگاه به زن اجنبیخلوت کردن با زن اجنبی و نیز نگاه کردن به وی در موارد جواز مانند وجه و کفین، در صورت ایمن نبودن از وقوع در حرام، جایز نیست. ۳.۵ - شرطیت امنیت در حرمت ارتکاب حرامحرمت ارتکاب محرمات، در فرض برخورداری از امنیت است. بنابراین، اگر کسی که در اجتناب از حرامی نسبت به جان یا عرض خود امنیت ندارد، ارتکاب آن حرام برای وی جایز، بلکه واجب است مانند موارد تقیه و اکراه. ۳.۶ - شرطیت امنیت در دفاع از مالوجود امنیت نسبت به جان یا عرض، از شرایط جواز دفاع از مال است و در صورت علم به هلاکت خویش یا از بین رفتن عرض، دفاع از آن حرام است. ۳.۷ - شرطیت امنیت در اقامه حدودبه قول مشهور، جواز اقامه حدود در زمان غیبت توسط فقیه واجد شرایط، منوط به برخورداری وی از امنیت است. ۳.۷.۱ - موارد به تاخیر افتادن اقامه حداقامه حد در مواردی به علت خوف هلاکت به تأخیر می‌افتد، از جمله: اجرای حد اعم از تازیانه و کشتن بر زن حامله تا زمان وضع حمل و بر زن شیرده تا پایان زمان شیردهی به تأخیر می‌افتد و نیز حد تازیانه در زمان شدت گرما و سرما و بر بیمار تا زمان بهبودی و زن مستحاضه پیش از قطع خون، جاری نمی‌شود. ۳.۸ - شرطیت امنیت در قصاصاز شرایط قصاص در اعضا، امکان استیفای آن با وجود امنیت نسبت به جان یا سرایت به عضو دیگری است. بنابراین، اگر قصاص عضوی موجب به خطر افتادن جان صاحب عضو یا سرایت قطع یا جراحت عضو قطع شده به عضو دیگر شود، قصاص منتفی است. ۳.۸.۱ - جریان حد یا قصاص بر پناهنده حرمکسی که در بیرون حرم جنایت یا جرمی مرتکب شده و به حرم پناه برده، در امان است، لیکن او را در خوردن و آشامیدن در تنگنا قرار می‌دهند تا از حرم بیرون رود، سپس حد یا قصاص بر او جاری می‌گردد. ۴ - تعریف محاربکسی که به قصد ایجاد ناامنی، ترس و وحشت در جامعه، سلاح بکشد، محارب است. ۵ - کیفیت امنیت داشتن کافرحربیکفار در صورتی در بلاد اسلامی امنیت جانی و مالی دارند که میان آنان و حاکم اسلامی قرارداد آتش‌بس منعقد شده باشد و یا حاکم اسلامی یا یکی از مسلمانان به ایشان امان داده باشد. ۶ - کیفیت امنیت داشتن کافرذمیکفار ذمی نیز در پرتو عقد ذمه از امنیت جانی، مالی و عرضی برخوردارند. ۷ - مقصود از ایمنی از مکر الهیایمن بودن از مکر خداوند، از گناهان کبیره است. مراد از مکر الهی، کیفر پروردگار بر کردارهای ناپسند و مراد از ایمنی از آن، بیمناک نبودن بنده از عذاب و قهر خداوند است. ۸ - پانویس۹ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۶۹۶-۶۹۸. |