پیتزا
پیتزا (به ایتالیایی: Pizza) غذایی است به شکل نان گِرد صافی که در فر یا اجاق‌گاز یا تنور پخته می‌شود و معمولاً روی آن را با سس گوجه‌فرنگی و پنیر می‌پوشانند و همچنین مواد دلخواه دیگر، روی نان اضافه می‌کنند. پنیری که استفاده می‌شود معمولاً پنیر موزارلا یا پنیر پیتزا است. همچنین از مواد مختلفی (مانند ژامبون، قارچ، زیتون، پیاز، فلفل سبز، گوجه فرنگی و …) برای تهیه پیتزا استفاده می‌شود. به یک پیتزای کوچک پیزتا (Pizzetta) و به کسی که پیتزا می‌پزد، پیزائولو (Pizzaiolo) گفته می‌شود.
یک پیتزا درست شده از سبزیجات | |
| گونه | نان مسطح |
|---|---|
| بخش | ظهر، شب |
| خاستگاه |  ایتالیا (به شکل کنونی) |
| منطقه | ناپل |
| سازنده | رافائل اسپوسیتو |
| دمای سرو | داغ یا گرم یا سرد |
| مواد اصلی | خمیر، اغلب سس گوجه فرنگی، پنیر قارچ |
| انواع | کلزون، استرومبلی، ناپولیتن |
در ایتالیا، پیتزایی که در مکان‌های رسمی مانند رستوران‌ها سرو می‌شود، برش نخورده‌است و با کارد و چنگال خورده می‌شود. با این‌حال در مکان‌های غیررسمی‌تر، پیتزا برش خورده تحویل داده می‌شود و با دست خورده می‌شود.
اصطلاح پیتزا برای اولین بار در قرن دهم میلادی به‌زبان لاتین در دست‌نوشته‌ای در شهر گائتا (واقع در جنوب ایتالیا) به ثبت رسیده‌است. پیتزای امروزی در ناپل اختراع شد و دستورالعمل تهیه آن در کشورهای مختلفی با تغییرات متعددی استفاده شده‌است. پیتزا یکی از مشهورترین غذاهای دنیا به‌حساب می‌آید و به‌عنوان یک فست‌فود متداول در اروپا و آمریکا استفاده می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها پیتزاهای منجمد از قبل پخت شده را به‌فروش می‌رسانند که کافی است کمی گرم شود تا آماده مصرف شود.
تاریخچه
باستان‌شناسان فرانسوی و ایتالیایی نان پخته شده با قدمت ۷۰۰۰ سال را در ساردینیا یافته‌اند. غذاهایی مانند پیتزا از دوران باستان تهیه می‌شده‌اند. اسناد حاکی از این است که مواد مختلفی برای ایجاد طعم به نان اضافه می‌شده‌است. در یونان باستان، نان‌ها را با روغن، گیاهان و پنیر می‌پوشاندند.
در قرن ششم قبل از میلاد سربازان شاهنشاهی هخامنشی سپرشان را روی آتش گذاشته و بعد خمیری روی آن می‌گذاشتند و مواد غذایی مختلفی مانند خرما و پنیر را روی آن می‌ریختند و می‌خوردند.
پیتزا به شکل مدرن، در ابتدا در ظرف‌هایی در ناپولی در قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ میلادی طبخ می‌شد. در آن مقطع زمانی اغلب، نان با مواد تشکیل دهنده مانند سیر، نمک، گوشت، پنیر، ریحان پوشانده می‌شدند. معلوم نیست که گوجه فرنگی برای اولین بار در چه زمانی به پیتزا اضافه شد و در این مورد بسیاری از ادعاهای متناقض وجود دارد. تا حدود سال ۱۸۳۰ میلادی، پیتزا در غرفه‌هایی در هوای آزاد و در خارج از پیتزا فروشی‌ها فروخته می‌شد و برخی از پیتزا فروشی‌ها امروزه این سنت قدیمی را زنده نگه می‌دارند.
بر طبق یکی از افسانه‌های معاصر، نمونه اولیه پیتزا یعنی پیتزا مارگریتا در سال ۱۸۸۹ اختراع شد، زمانی که کاخ سلطنتی کاپودیمونته از آشپز خود رافائل اسپوسیتو خواست تا به افتخار بازدید از ملکه مارگاریتا پیتزایی درست کند. از میان سه نوع پیتزای تهیه شده توسط او، ملکه پیتزایی که از سه رنگ پرچم ایتالیا: قرمز (گوجه)، سبز (ریحان)، سفید (موتزارلا) تهیه شده بود را شدیداً ترجیح داد. ظاهراً این نوع پیتزا پس از ملکه تحت عنوان «پیتزا مارگاریتا» نام‌گذاری شد.
پیتزا توسط مهاجران ایتالیایی در اواخر قرن ۱۹ میلادی به آمریکا آورده شد؛ و در ابتدا در مناطقی که مهاجران ایتالیایی در آمریکا در آن سکونت داشتند، پدیدار شد. پیتزا لومباردی، نخستین پیتزا فروشی آمریکا بود که در سال ۱۹۰۵ میلادی در نیویورک افتتاح شد.
جستارهای وابسته
- پیتزای نیویورکی
- پنیر پیتزا
- پیتزای شیکاگو
منابع
- ↑ «معنی پیتزا | فرهنگ فارسی معین». www.vajehyab.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۲۷.
- ↑ "Definition of pizzetta". Merriam-Webster. May 17, 2016. Retrieved May 21, 2016.
- ↑ «Definition of pizzaiolo». Merriam Webste. دریافت‌شده در ۲۰ مرداد ۱۳۹۹.
- ↑ Naylor, Tony (6 September 2019). "How to eat: Neapolitan-style pizza". The Guardian. Archived from the original on 14 September 2019. Retrieved 20 September 2019.
- ↑ Godoy, Maria (13 January 2014). "Italians To New Yorkers: 'Forkgate' Scandal? Fuhggedaboutit". National Public Radio. Archived from the original on 20 September 2019. Retrieved 20 September 2019.
- ↑ Maiden, Martin. "Linguistic Wonders Series: Pizza is a German(ic) Word". yourDictionary.com. Archived from the original on 2003-01-15.
- ↑ Salvatore Riciniello (1987) Codice Diplomatico Gaetano, Vol. I, La Poligrafica
- ↑ Miller, Hanna (April–May 2006). "American Pie". American Heritage Magazine. Archived from the original on 3 February 2012. Retrieved 4 May 2012.
- ↑ Baofu, P. (2013). The Future of Post-Human Culinary Art: Towards a New Theory of Ingredients and Techniques. Cambridge Scholars Publisher. p. 281. ISBN 978-1-4438-4484-0. Archived from the original on 2016-06-03. Retrieved 2016-01-08.
- ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on July 22, 2011. Retrieved April 4, 2009.
- ↑ Talati-Padiyar، Dhwani (۲۰۱۴). Travelled, Tasted, Tried & Tailored: Food Chronicles. شابک ۱۳۰۴۹۶۱۳۵۴.
- ↑ "Pizza, A Slice of American History" Liz Barrett (2014), p.13
- ↑ "The Science of Bakery Products" W. P. Edwards (2007), p.199
- ↑ Helstosky، Carol (۲۰۰۸). Pizza: A Global History. London. صص. pp٫ ۲۱-۲۲. شابک ۱-۸۶۱۸۹-۳۹۱-۴.
- ↑ «Pizza Margherita: History and Recipe». Italy Magazine. ۲۳ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ Helstosky، Carol (۲۰۰۸). Pizza: A Global History. صص. ۴۸. شابک ۹۷۸-۱-۸۶۱۸۹-۶۳۰-۸.
- ↑ "The people who eat pizza every day". BBC News (به انگلیسی). 2014.