ادرارپیشاب را ادرار (بول) گویند. احکام آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت، اطعمه و اشربه و ارث آمده است. فهرست مندرجات۱.۱ - ادرار نجس ۱.۱.۱ - ادرار پرندگان و... ۱.۱.۲ - عدم تفاوت بین حرام‌گوشت بالاصالة و غیر آن ۱.۱.۳ - تطهیر چیز نجس شده به ادرار ۱.۱.۴ - بخار ادرار ۱.۱.۵ - اکتساب با ادرار ۱.۱.۶ - خوردن ادرار نجس ۱.۱.۷ - انسان ناگزیر بین نوشیدن شراب یا ادرار ۱.۱.۸ - نماز خواندن در اتاق دارای ظرفی از ادرار ۱.۱.۹ - مکروهات ادرار کردن ۱.۲ - ادرار پاک ۱.۲.۱ - نوشیدن ادرار پاک ۱.۲.۲ - اکتساب با ادرار پاک ۱.۲.۳ - پاشیدن ادرار شتر و گوسفند به لباس ۲ - آثار ادرار ۲.۱ - بطلان وضو و نماز با خروج ادرار ۲.۲ - حکم بیمار مجبور به ادرار پی در پی ۲.۳ - کراهت عبادت با حبس ادرار ۲.۴ - پی در پی ادرار کردن حیوان ۲.۵ - ادرار و ارث بردن خنثی ۳ - پانویس ۴ - منبع ۱ - انواع ادرار از نظر حکمادرار جانداران از نظر حکم دو گونه است: ۱.۱ - ادرار نجسادرار انسان و حیوانات حرام‌گوشت نجس است. ۱.۱.۱ - ادرار پرندگان و...نجاست ادرار پرندگان و نیز حیوانات حرام‌گوشتی که خون جهنده ندارند، اختلافی است؛ هر چند نظر مشهور، نجاست اوّلی و طهارت دومی است. ۱.۱.۲ - عدم تفاوت بین حرام‌گوشت بالاصالة و غیر آندر نجاست ادرار حیوان حرام‌گوشت، بین آن که بالاصاله حرام‌گوشت باشد مانند درندگان یا حرمت بر آن عارض شده باشد مانند شتر نجاست‌خوار، تفاوتی نیست. ۱.۱.۳ - تطهیر چیز نجس شده به ادراراستنجاء از ادرار و نیز تطهیر چیز نجس شده به آن مانند لباس، بدن و ظرف، تنها با آب مطلق صحیح است، مگر در غیر منقولات مانند زمین و دیوار که به وسیلۀ آفتاب نیز پاک می‌شود. [۵]
العروة الوثقی ج۱، ص۱۷۲.
۱.۱.۴ - بخار ادراربخار ادرار پاک است، لیکن در طهارت آب حاصل از آن، اختلاف است. ۱.۱.۵ - اکتساب با ادراربر حرمت و بطلان اکتساب به ادرار نجس از قبیل فروختن یا اجاره دادن، ادّعای اجماع و اتّفاق شده است. هر چند برخی فقیهان معاصر و غیر معاصر، در صورت وجود منفعت حلال و عقلایی، آن را جایز دانسته‌اند. ۱.۱.۶ - خوردن ادرار نجسخوردن ادرار نجس جز در حال ضرورت، حرام است. ۱.۱.۷ - انسان ناگزیر بین نوشیدن شراب یا ادرارچنانچه انسان ناگزیر از نوشیدن شراب یا ادرار شود، ادرار مقدّم است. ۱.۱.۸ - نماز خواندن در اتاق دارای ظرفی از ادراربه قول مشهور، نماز خواندن در اتاقی که ظرفی از ادرار در آن است، کراهت دارد. ۱.۱.۹ - مکروهات ادرار کردنادرار کردن در آب به ویژه در آب راکد،در هوا پاشیدن ادرار و ایستاده ادرار کردن مکروه است. ۱.۲ - ادرار پاکادرار حیوان حلال‌گوشت مانند شتر، گاو و گوسفند و نیز به قول مشهور، ادرار الاغ، قاطر و اسب، پاک است. [۱۵]
مهذّب الاحکام ج۱، ص۲۹۴.
۱.۲.۱ - نوشیدن ادرار پاکدر حلال بودن نوشیدن آن جز ادرار شتر برای درمان اختلاف است. [۱۶]
جواهر الکلام ج۳۶، ص۲۹۱.
۱.۲.۲ - اکتساب با ادرار پاکاکتساب به آن نیز در فرض وجود منفعت حلال و عقلایی، جایز می‌باشد. [۱۷]
العروة الوثقی ج۱، ص۵۶.
۱.۲.۳ - پاشیدن ادرار شتر و گوسفند به لباساگر ادرار شتر و گوسفند به لباس انسان بپاشد، آب پاشیدن به آن مستحب است. ۲ - آثار ادرارادرار غیر از موارد عنوان شده در بالا دارای آثار و احکام دیگری نیز می‌باشد که به آنها اشاره می‌شود: ۲.۱ - بطلان وضو و نماز با خروج ادرارخروج ادرار از موضع متعارف، موجب بطلان وضو [۱۹]
جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳.
و نماز [۲۰]
العروة الوثقی ج۱، ص۷۰۶.
و از غیر موضع متعارف، محل اختلاف است. [۲۱]
جواهر الکلام ج۱، ص۳۹۳-۴۰۲.
۲.۲ - حکم بیمار مجبور به ادرار پی در پیبه قول مشهور، بیماری که ناگزیر از ادرار پی در پی و بدون اختیار است، باید برای هر نماز یک وضو بگیرد. ۲.۳ - کراهت عبادت با حبس ادراراقامۀ نماز و انجام طوافو قضاوتدر حال حبس ادرار، کراهت دارد. ۲.۴ - پی در پی ادرار کردن حیوانبه قول مشهور، پی در پی ادرار کردن حیوان، افزون بر حدّ متعارف، عیب به شمار می‌رود. در چنین فرضی، خریدار، خیار عیب دارد. ۲.۵ - ادرار و ارث بردن خنثیخنثی بر حسب آلتی که ادرار از آن خارج می‌شود ارث می‌برد، و در صورت خروج از هر دو، بر حسب آلتی که بول از آن پیشی می‌گیرد، و در فرض خروج همزمان، بر حسب آلتی که ادرار آن دیرتر قطع می‌شود. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۳۴۷. |