فهرست قبایل هزاره
قبایل مردمان هزاره به مجموعه گروههای قومی گفته میشوند که عمدتاً در منطقه هزارستان (هزارجات) واقع در مناطق مرکزی افغانستان سکونت دارند. با این حال، جمعیت قابل توجهی از هزارهها در پاکستان و ایران وجود دارند، به ویژه در کویته که از قرن هجدهم جمعیت آنها رو به افزایش بودهاست. علاوه بر این بسیاری از پناهجویان افغانستانی که از درگیری در افغانستان فرار کردهاند، جامعههای خودشان را در ایران و پاکستان تقویت میکنند.
نظر به کتاب سراج التواریخ اثر فیضمحمد کاتب برخی از قبایل بزرگ هزاره متشکل از ۱۲ دای میباشند که عبارتند از:
فهرست
در زیر یک لیست جزئی از قبایل مختلف هزارهها ترتیب شدهاست که منبع آن جلد اول سراج التواریخ اثر فیضمحمد کاتب میباشد:
برخی از قبیلههای مشهور
شیخ علی
هزارههای شیخ علی به دایکلان نیز معروف بودهاست. این قبیله بین پروان و بامیان در منطقه غوربند سکونت دارند. هزارههای شیخ علی عمدتاً از چهار قبیله بزرگ مانند دایکلان، نایمان، قرلق و کرم علی تشکیل یافتهاند. سایر قبیلههای شیخ علی شامل علی جم، نیک پای، ده میرگ، تاتار، بابُر و غیره میباشند.
بهسود
بهسود و زیر قبایل آن دولت یار، درویش علی، ایسم تیمور، میربچه، دهقان، باتور و غیره هستند.
دایکندی
این قبیله در جنوب غربی پنجاب سکونت دارند. مطابق به عرف، دایکندیها معتقدند جدشان کندی برادر زنگی بودهاست. زیر قبایل آن دولت بیگ، حیدر بیگ، روشن بیگ، اشترلی، میر هزار، شیخ میران و غیره هستند.
دایزنگی
قبیله دایزنگی بیشتر در نقطه مرکزی هزاره جات سکونت گزیدند که شامل ولسوالیهای لعل و سرجنگل، پنجاب و ورس میشود. زیر قبایل آن بچه غلام، بابلی، گدی، کوت داغی، قره قل داغی، میرامور، سگ پای، سه پای، سگ دیز و غیره هستند.
دای میرک
دایمیرک قبیلهای از مردم هزاره که بیشتر شامل طوایف قوزی، دهمرده، خوجهاحمد و ساکه در نهرین، طوایف خردی و ختای حدود ده هزار خانوار در دهنۀ غوری قلندر و گردی در جلگه، قوزی و ساکه در اندراب و از تمام طوایف دایمیرک حدود ده هزار خانواده در پلخمری زیست دارند. دایمیرکها یکی از طوایف مقتدر و با نفوس هزارهها در بغلاناند. دایمیرکها سنی مذهب و اسماعیلیه اند و بنابر باور خودشان نوادگان ترکان تخار اند.
جاغوری
جاغوریها بر ای باورند که بازماندگان غوریان هستند و جاغوری به معنی جای غوری (غوریها) است. قبیله جاغوری در مناطق جرمتو، سوختو، دره ارغنداب، جلگه و سنگ ماشه ساکن هستند. زیر قبایل معروف جاغوری عبارتند از: قلندر، چهاردسته، آته، مسکه، شیرداغ، مالستان، باغچاری، بوباش و غیره.
جغتو
جغتو از جمله قبایل بزرگ هزاره است که بیشتر از ولسوالی جغتو، ولایت غزنی میباشند.
محمد خواجه
محمد خواجه یکی از قبایل بزرگ و تاریخی هزارهها در افغانستان میباشد که بیشتر از ولایت غزنی میباشند.
دای خیتای
دای خیتای در مرکز-جنوب افغانستان زندگی میکنند. صرف نظر از موقعیت آنها در میان دیگر قبایل، دای خیتای همراه با دای چوپان قبیله بزرگتر ارزگانی هزارهها را تشکیل میدهند.
دایچوپان
دایچوپان در جنوب افغانستان زندگی میکنند. منطقهای به همین نام دای چوپان در ولایت زابل از نام همین قبیله گرفته شدهاست. دای چوپان از نوادگان امیر چوپان، یک از سرداران هزاره بود و آرامگاه وی در گرشک، ولایت هلمند میباشد.
دایمیرداد
دایمیرداد عمدتاً در ولسوالی دایمیرداد، ولایت میدان وردگ، زندگی میکند. دایمیردادیها قرابت نزدیک به قبیله بهسود دارند.
ایماق هزاره
ایماق هزاره از جمله هزارههای سنیمدهب هستند که در بین دیگر مردم ایماق زندگی میکنند.
منابع
- ↑ باربارا ان براور; باربارا روز ژونستون (2007). ناپدید شدن آدمها؟: اقلیتها در جنوب آسیا. انتشارات لیفت کاست. pp. ١٥٧–. ISBN 978-1-59874-121-6. Retrieved 29 March 2011.
- ↑ ساختار قبایل هزاره, برنامه مطالعات فرهنگ، دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی ایالات متحده.
- ↑ کاتب، فیض محمد (١٨۶٢). سراج التواریخ. ج. جلد اول. کابل: دارالسلطنه کابل. دریافتشده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). لهجه مروج مردم هزاره. ج. جلد اول. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. دریافتشده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ نبی زاده، محمد عوض (١٩٨۶). اتنوگرافی اقوام هزاره. ج. دوم. کابل: ریاست اقوام و قبایل افغانستان. دریافتشده در ٢۰ آوریل ٢۰٢١.
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School.
- ↑ یزدانی، حسینعلی. پژوهشی در تاریخ هزارهها. چاپخانه مهتاب. ص. اقوام هزاره.
- ↑ Hazara tribal structure, Program for Culture and Conflict Studies, US Naval Postgraduate School.
- ↑ پولادی، حسن. هزارهها. ترجمهٔ علی عالمی کرمانی. نشر تهران: محمد ابراهیم شریعتی افغانستانی. شابک ۹۶۴۰۶۰۵۲۷۱.
- ↑ ص ۴۷۸، جلد سوم، تاریخ تیمور بیگ، شرف الدین الیزدی؛ به انگلیسی.
- ↑ ص ۲۰، کتاب تذکر انقلاب، ترجمهٔ شکیراندو.
- ↑ براور، باربارا ان؛ ژونستون، بابارا روز (٢۰۰٧). ناپدید شدن مردم؟: گروههای بومی و اقلیتهای قومی در آسیای جنوبی و مرکزی. انتشارات لیفت کاست. ص. ۱۵۷. شابک ۹۷۸۱۵۹۸۷۴۱۲۱۶. دریافتشده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ انتشارات صندوق وایکینگ در مردمشناسی. بنیاد گرن برای تحقیقات انسانشناسی. ١٩٥٨. دریافتشده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ براور، باربارا ان؛ ژونستون، بابارا روز (٢۰۰٧). ناپدید شدن مردم؟: گروههای بومی و اقلیتهای قومی در آسیای جنوبی و مرکزی. انتشارات لیفت کاست. ص. ۱۵۷. شابک ۹۷۸۱۵۹۸۷۴۱۲۱۶. دریافتشده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ کانفیلد، رابرت ال. قومیت مدیریت و قدرت در آسیای میانه:بازیهای جدید خورد و بزرگ. انتشارات تیلور و فرانسیس. ص. ۱۳۱. شابک ۹۷۸۰۴۱۵۷۸۰۶۹۸. دریافتشده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ انتشارات صندوق وایکینگ در مردمشناسی. بنیاد گرن برای تحقیقات انسانشناسی. ١٩٥٨. دریافتشده در ٢٩ مارس ٢۰١١.
- ↑ https://web.archive.org/web/20131229110139if_/http://www.uscwm.info/op1040/pdfs/144.pdf