پرازئودیمیم

پرازئودیمیم، ₅₉Pr
پرازئودیمیم
تلفظ	‎/ˌpreɪziːəˈdɪmiəm/‎ (PRAY-zee-ə-DIM-ee-əm)
ظاهر	grayish white
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)	۱۴۰٫۹۰۷۶۶(۱)
پرازئودیمیم در جدول تناوبی
	سریم ← پرازئودیمیم → نئودیمیم
عدد اتمی (Z)	59
گروه	گروه n/a
دوره	دوره 6
بلوک	بلوک-f
دسته	Lanthanide
آرایش الکترونی	[Xe] 4f 6s
لایه الکترونی	2, 8, 18, 21, 8, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STP	جامد
نقطه ذوب	1208 K (935 °C, 1715 °F)
نقطه جوش	3793 K (3520 °C, 6368 °F)
چگالی (near r.t.)	6.77 g/cm
در حالت مایع (at m.p.)	6.50 g/cm
حرارت همجوشی	6.89 kJ/mol
آنتالپی تبخیر	331 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی	27.20 J/(mol·K)
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش	0, +1, +2, +3, +4, +5 (a mildly basic اکسید)
الکترونگاتیوی	مقیاس پائولینگ: 1.13
انرژی یونش	1st: 527 kJ/mol ; 2nd: 1020 kJ/mol ; 3rd: 2086 kJ/mol ;
شعاع اتمی	empirical: 182 pm
شعاع کووالانسی	pm 203±7
	خط طیف نوری پرازئودیمیم
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری	دستگاه بلوری شش‌گوشه
سرعت صوت thin rod	2280 m/s (at 20 °C)
انبساط حرارتی	(دمای اتاق) (α, poly) 6.7 µm/(m·K)
رسانندگی گرمایی	12.5 W/(m·K)
رسانش الکتریکی	(دمای اتاق) (α, poly); 0.700 µ Ω·m
رسانش مغناطیسی	پارامغناطیس
مدول یانگ	(α form) 37.3 GPa
مدول برشی	(α form) 14.8 GPa
مدول حجمی	(α form) 28.8 GPa
نسبت پواسون	(α form) 0.281
سختی ویکرز	400 MPa
سختی برینل	481 MPa
شماره ثبت سی‌ای‌اس	7440-10-0
ایزوتوپ‌های پرازئودیمیم
	\| منابع

پرازئودیمیم (Praseodymium) عنصری شیمیایی با نشانه Pr عدد اتمی ۵۹ و جرم اتمی نسبی ۱۴۰٫۹۲. فلزی از ردیف لانتانیدها، مایل به زرد با چگالی نسبی ۶٫۵ است. نمک‌های آن سبزرنگ اند و در گذشته با نئودیمیم اشتباه می‌شد. نام آن از واژهٔ یونانی پرازیوس (prasios) به معنای سبز و دیدیموس (didymos) به معنای همزاد گرفته شده‌است.

تهیه

از الکترولیز نمک کلرید به‌طور خالص.

کاربرد

به صورت اکسید در تهیهٔ سرامیک و شیشهٔ رنگی، به عنوان کاتالیزگر، مادهٔ فسفرسانس، در تولید لیزر و …

خواص فیزیکی عنصر پرازئودیمیم

عدد اتمی: ۵۹
جرم اتمی: ۱۴۰٫۹۰۷۷
نقطه ذوب: C° ۹۳۱
نقطه جوش: C° ۳۵۲۰
شعاع اتمی: Å ۲٫۶۷
ظرفیت: ۳
رنگ: سفید نقره‌ای مایل به زرد

منابع

↑ "praseodymium". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2nd ed. 1989.
↑ Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
↑ Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
↑ Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB and PrB Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.
↑ M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000

ملاردی، محمدرضا؛ آقاپور مقدم، سید رضا. فرهنگ جامع شیمی. مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان. ص. ۴۷۰.

[1] "praseodymium". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2nd ed. 1989.

[CIAAW2016-2] Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.

[Cloke1993-3] Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.

[4] Chen, Xin; et al. (2019-12-13). "Lanthanides with Unusually Low Oxidation States in the PrB and PrB Boride Clusters". Inorganic Chemistry. 58 (1): 411–418. doi:10.1021/acs.inorgchem.8b02572. PMID 30543295.

[jackson-5] M. Jackson "Magnetism of Rare Earth" The IRM quarterly col. 10, No. 3, p. 1, 2000