کویت

امیر نشین مشروطه کویت یکی از کشورهای خاورمیانه است که در غرب خلیج فارس و شمال شرقی شبه جزیره عربستان واقع است و با کشور عراق نیز مرزهای مشترک دارد. مرکز حکومت آن شهر کویت و شهرهای مهم آن جهره و الاحمدی می باشد. این کشور عضو اوپک می باشد و درآمد آن از نفت ۷۵% تولید ناخالص ملی را تشکیل می دهد. واحد پول کویت، دینار کویت (K.D) برابر ۱۰۰۰ فلس است.

موقعیت جغرافیایی

کویت ۱۷۸۱۸ کیلومترمربع وسعت دارد و جزیره بوبیان واقع در شرق آن به این کشور تعلق دارد. جزیره فیلیکا (واقع در مشرق کویت) نیز از آن کویت است. کویت در ناحیه شرقی و در سواحل خلیج فارس دارای فرورفتگی عمیقی بنام خلیج کویت می باشد. در جنوب شرقی و غرب آن مناطق بی طرفی وجود دارد که کویت، عراق و عربستان هر کدام ادعای مالکیت آن را دارند.

کویت از نقطه نظر طبیعی، کشوری است هموار و جلگه ای و کوه و رود مهمی در آن مشاهده نمی شود. صرفاً چند واحه طبیعی در داخل این سرزمین وجود دارد. آب و هوای آن در نقاط مرکزی گرم و خشک و در سواحل، گرم و مرطوب است. به دلیل فقدان آب کشت ناچیزی امکان پذیر است.

تاریخ سیاسی

کویت مدتهای مدیدی جزو ایران بوده و در سال دوازدهم هجری قمری در این ناحیه نبردی میان نیروهای خالد بن ولید (سردار اسلام) و قوای ساسانی روی داد که موجب شکست ساسانیان شد و کویت به قلمرو حکومت اسلامی ضمیمه گشت. پرتقالی ها در قرن شانزدهم تاسیساتی در آن به وجود آوردند. مدتی، عثمانی ها بر آن حکومت می کردند و به مدت ۶۲ سال در سلطه انگلستان بود و در سال ۱۹۶۱م عراق مدعی مالکیت کویت شد اما انگلستان مانع لشکرکشی عراق به این کشور شد و سرانجام در سال ۱۹۶۳ عراق کویت را به رسمیت شناخت و کویت به عضویت سازمان ملل درآمد.

در سال ۱۹۷۳م در جنگ اعراب و اسرائیل در ناحیه سوئز در جنگ «یوم کیپور» کویتی ها شرکت کردند و برای مدتی در تحریم نفتی علیه غرب، کویت شرکت داشت. کویت در سال ۱۹۸۱م در جنگ عراق علیه ایران، کمک های زیادی به رژیم متجاوز عراق نمود.

کویت در یازدهم مرداد ماه ۱۳۶۹ش، مطابق با اوت ۱۹۹۰م مورد تجاوز عراق واقع شد و عراق ضمن تصرف کویت، صدمات فراوان مالی و جانی به این کشور وارد نمود. شورای امنیت سازمان ملل این تجاوز را محکوم کرد و کشورهای متحد (امریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و...) برای حمایت از کویت به جنگ با عراق برخاسته و در ۲۷ دی ماه ۱۳۶۹ پس از ۱۶۷ روز که از اشغال کویت می گذشت نیروهای چند ملیتی که در خاک عربستان بسر می بردند به سرکردگی آمریکا، حملات موشکی و هواپیمائی خود را به شهرها و مناطق مسکونی، اقتصادی و تجاری عراق آغاز کردند و موفق شدند در تاریخ چهارشنبه هشتم اسفند ۱۳۶۹ش (مطابق با ۲۷ فوریه ۱۹۹۱م) عراق را مجبور به تخلیه کویت و قبول قطعنامه های شورای امنیت کنند.

دلایل زیادی در دست است که امریکا از اشغال کویت توسط عراق اطلاع داشته و در واقع این دامی بوده که برای عراق تدارک دیده است. کلودشسون نماینده حزب حاکم سوسیالیست در پارلمان اروپا طی مصاحبه ای با روزنامه لوکتیدین دو پاری چاپ پاریس اظهار داشت: آمریکائی ها به خوبی از مقاصد صدام حسین مبنی بر اشغال کویت آگاه بودند ولی هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن بعمل نیاوردند. وی افزوده بود که جنگ خلیج فارس دامی از سوی آمریکا برای صدام حسین بوده است.

سیاست خارجی کویت

کویت، عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده و با دنیای غرب، کشورهای عربی و جهان سوم روابط حسنه ای دارد. کویت هم اکنون با گروههای سیاسی زیر در تعارض است:

• ۱. ائتلاف ملی اسلامی؛ این ائتلاف بوسیله افراد برجسته شیعی اعم از روحانی و بزرگان بوجود آمده است. با وجود آنکه در فعالیت های اقتصادی کویت، ۴۰% سکنه شیعی آن حضور چشمگیری دارند لیکن انسجام و تمرکزی ندارند ولی با وقوع انقلاب اسلامی نقش فعالتری یافته و در جریان حمایت کویت از عراق در جنگ تحمیلی، مخالفت سیاسی و امنیتی قرار داشتند که مقابله و مقاومت آنان در مقابل متجاوزین بعثی در هنگام اشغال کویت تا حدی از این فشارها کاست در سال ۱۹۸۶، ۳ نفر از شیعیان به پارلمان کویت راه یافتند.
• ۲. الحرکه الدستوریه الاسلامیه؛ که شاخه ای از جمعیت اخوان المسلمین است و ۲۸ سال فعالیت دارد.
• ۳. التجمع الاسلامی؛ از سال ۱۹۸۰ م به عنوان یک جریان موازی جماعت اخوان المسلمین پدید آمد.
• ۴. تریبون دموکراتیک؛ که از اتحاد گروه تجمع ملی و تجمع دموکراتیک پدید آمد.
• ۵. نیروهای مستقل؛ شامل شخصیت های سیاسی و اساتید دانشگاهها.

مجلس ملی کویت به دنبال اعتراضات شدید مردم در سال ۱۹۸۶ بوجود آمد که ۵۰ نماینده آن از سوی مردم و ۲۵ نماینده به صورت انتصابی از سوی امیر کویت برگزیده می شدند اما مردم با این طرح مخالفت کردند دولت هم قول انتخابات آزاد و از سر گیری مجلس الامه (پارلمان) را داد و از مجموع ۲۷۸ نامزدی که کاندیدای نمایندگی مجلس کویت بودند در انتخابات جدید (اکتبر۱۹۹۲م) ۵۰ نفر برگزیده شدند که ۱۸ نفر آن طرفدار دولت هستند و از ۳۲ نماینده مخالف، ۱۹ کرسی متعلق به گروههای اسلامی است که شامل سنی های معتدل، طرفداران اخوان المسلمین، سنی های سلفی و اسلام گرایان شیعی می باشند.

ساختار جمعیتی کویت

کویت بر حسب امار ۱۹۹۰م، ۲۰۹۵۰۰۰ نفر سکنه داشته که ۹۲% در شهرها سکونت داشته اند. ۸۵% از نژاد عرب و بقیه از نژادهای ایرانی، هند و پاکستانی می باشند. ۹۰% مسلمان هستند. در کویت با وجود آنکه کشوری اسلامی است با مظاهر اسلامی از جمله حجاب مخالفت می شود و چندی پیش ۴ دانشجوی دختر به دلیل استفاده از حجاب اسلامی از دانشکده پزشکی کویت اخراج شدند.

منابع

• سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره.